Đều đặn sáng thứ 3 hàng tuần, chị Trang (Hai Bà Trưng, Hà Nội) lại thức dậy sớm hơn thường lệ chuẩn bị bữa sáng. “Khác với ngày thường, bữa sáng hôm nay đơn giản. Tôi chuẩn bị một bát cơm trắng nóng hổi, một quả trứng gà sống, nửa quả bơ xanh, ít rong biển khô và Natto hay còn gọi là đậu tương lên men là nguyên liệu không thể thiếu trong món này”, chị kể.
Chia sẻ về cách ăn, chị Trang tiết lộ, đây là quá trình trải nghiệm thú vị đánh thức vị giác. “Trước hết cho một ít đậu tương lên men ra bát con thêm mù tạt trộn nhiều lần cho đều. Càng trộn đều, những hạt đậu kết dính lại với nhau ăn với cơm càng ngon. Sau đó, cho đậu ra bát cơm trắng, rưới nước tương, trộn đều một lần nữa là có thể thưởng thức”.
“Lần đầu ăn có thể mắc ói và khó nuốt, thậm chí muốn đổ đi nhưng khi quen sẽ cảm nhận vị ngọt thanh, bùi bùi. Nên ăn từ ít đến nhiều, từng chút một và chú trọng vào cảm nhận của vị giác. Thế nhưng cả nhà cũng mỗi chị là ăn được”, chị Trang kể.
 |
| Bữa sáng đặc biệt của người Nhật có kèm Natto. |
Chị Trang thừa nhận, món ănđậu tương lên men này khá dính, đến nỗi sau khi cho vào miệng, phải dùng đũa để phá vỡ những sợi dính nhớp nháp trên môi. Để ăn được nó, mỗi người phải kiên trì thử,tập dượt nhiều lần và ăn kèm với đồ ăn khác để tránh bị ngán.
“Sử dụng hơn 1 năm, tôi thấy nhuận trường rất tốt, tiêu hóa không bị sình hơi. Ngoài ra, giúp cho phụ nữ có làn da đẹp mịn và tươi sáng, kiểm soát cân nặng”, chị tấm tắc.
Bà Hương (Minh Khai, Hà Nội), cũng chia sẻ, cứ đều đặn Chủ Nhật, bà mang lọ thủy tinh đã diệt khuẩn đến cửa hàng mua đủ vài gam cho 3 lần ăn/tuần.
Mua về, bà bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, ăn trong vòng 1 tuần kể từ ngày sản xuất để Natto có mùi dễ chịu, tương đối dễ ăn. Để lâu vị trở nên nồng đậm, khó ăn hơn.
Bà Hương cho hay, để thưởng thức món ăn được cho là rất bổ dưỡng và đặc biệt này, cần vượt qua “mùi” của nó. Bởi khi mở hộp đậu tương lên men ra, mùi thối xộc thẳng vào mũi. Hầu hết những người lần đầu ăn đậu Natto đều không thể mê nổi mùi kinh dị này. Tuy nhiên, theo bà Hương, khi đã quen thì hầu hết lại ghiền.
Không riêng chị Trang, bà Hương, vài năm gần đây, nhiều người sử dụng đậu tương lên men như một món ăn bổ sung nguồn đạm thực vật lành tính.
Chị Giang, đại diện một cơ sở sản xuất, cho biết: “Natto - đậu tương lên men là món ăn truyền thống trong bữa sáng của người Nhật, thường gồm cơm trộn cùng natto, tương tamari, hành lá, rong biển, đánh cùng lòng đỏ trứng sống; tất cả ăn cùng một bát súp miso. Đó là một bữa sáng rất bổ dưỡng, nhiều năng lượng.
Chính vì thế, ở cơ sở của chị, 98% khách hàng là người Nhật, chỉ 2% là người Việt Nam.
Tuy nặng mùi nhưng đậu tương lên men được cho là có rất nhiều chất dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe
Chị Giang chia sẻ: Ban đầu, chị làm Natto chỉ đơn giản là do thích ăn, mà giá Natto ở ngoài đều nhập từ Nhật Bản ở dạng đông lạnh, còn Natto không qua đông lạnh chị chưa tìm được sản phẩm có vị ưng ý. Sau nhiều lần chập chững thử và thành công, chị bắt đầu bán ra thị trường.
“Chú trọng tới việc không thêm bớt phụ gia, nguyên liệu làm ra Natto chỉ có đậu tương và khuẩn Bacillus Subtilis Natto (là dòng trực khuẩn cỏ khô trực tiếp lên men Natto). Không có gì khác”, chị Trang cho hay.
Cơ sở gom đơn đặt hàng theo tuần, sau đó chốt báo bếp để chuẩn bị đậu tương và men sống bắt đầu ủ. Chị không làm sẵn, khách muốn ăn Natto đặt trước hai ngày. Hiện đậu tương lên men chưa được phân phối rộng rãi, chị chủ yếu liên kết với các cửa hàng thực phẩm sạch và bán online.
Theo chị Hà, chủ một cửa hàng kinh doanh thực phẩm lên men, các loại Natto công nghiệp hiện giờ khá phổ biến. Các hãng sản xuất tạo ra những loại vị nhẹ hơn, dễ ăn hơn. Ngược lại, cửa hàng của chị chọn bán loại Natto hương vị nguyên bản, truyền thống.
“Những người mới biết đến sản phẩm thường mua vài gam về tập ăn. Đối tượng sử dụng thường là người ăn kiêng, chị em phụ nữ,... Nhìn chung, người tiêu dùng lựa chọn độ lên men của đậu tương ở mức vừa phải, không quá nồng. Mỗi tuần cửa hàng nhập về gần trăm hũ Natto để trả đơn”, chị Hà nói.
Song, chị Hà nhận xét, việc làm Natto khá đơn giản nhưng khâu bảo quản vô cùng quan trọng. Với điều kiện khí hậu nóng ẩm mưa nhiều ở Việt Nam, sản phẩm làm ra cần được trữ mát ở nhiệt độ dưới 10 độ C và lý tưởng là dưới 5 độ C. Việc này làm chậm hoạt động của các vi khuẩn sống. Thời gian sử dụng khoảng 4-5 ngày kể từ ngày sản xuất là ngon nhất.
Vì thế, Natto thành phẩm được chia nhỏ, đóng gói trong các lọ thủy tinh khối lượng 100g mang lại tiện lợi, bảo vệ môi trường. Mặt khác cũng là để tiếp cận một bộ phận khách hàng tiềm năng muốn dùng thử Natto. Bên cạnh đó các đồ ăn kèm như rong biển, cá bào cũng được bán kèm. Thời gian tới, cửa hàng chị phục vụ cả suất ăn sáng kiểu Nhật.
Hiện giá một hũ đậu tương lên men dao động từ 60.000 đồng/hũ 100g đến 100.000 đồng/hũ 300g, phù hợp với người có thu nhập trung bình, khá. Tuy nhiên, với giá trị dinh dưỡng nó mang lại đối với sức khỏe, và dù khá nặng mùi nhưng người tiêu dùng cũng nên một lần trải nghiệm.