Tần Thủy Hoàng đã đưa quân quét sạch các nước chư hầu, hoàn thành đại cuộc thống nhất toàn bộ Trung Quốc và mở ra một kỉ nguyên mới cho đất nước này.
Đến ngày nay, khi đã trải qua hàng nghìn năm lịch sử nhưng sự ảnh hưởng của Tần Thủy Hoàng vẫn vô cùng lớn. Điều khiến người đời còn phải nhắc đến ông có lẽ là những bí ẩn bên trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng nằm sau dưới chân núi Ly Sơn, Thiểm Tây.
Một trong những bí ẩn chưa được giải đáp đó là độ sâu của lăng mộ. Thi thể Tần Thủy Hoàng được chôn sâu bao nhiêu?
Toàn cảnh lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Ảnh: Sohu.
Theo Cổ Hán Thư ghi lại khi tể tướng Lý Sĩ đến báo cáo tiến độ thi công lăng, Tần Thủy Hoàng cảm thấy độ sâu bây giờ chưa đủ đã ra lệnh phải “thêm ba trăm trượng nữa”. Ngoài ra, Lã Chi Xuân Thu cũng đã viết về độ sâu lăng mộ Tần Thủy Hoàng với các câu như: “sâu tới suối nước", "ba trăm trượng trở lên".
Qua đây để thấy vị trí lăng mộ trong cung điện dưới lòng đất của Lăng Tần Hoàng đã khiến sử gia bàn luận như thế nào, khi rất nhiều những ý kiến được đưa ra trong hàng nghìn năm nay vẫn chưa một lần chắc chắn.
Ngắm nhìn khung cảnh bên trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Ảnh: Sohu.
Một trong số những giả thuyết được đưa ra, các nhà nghiên cứu Trung Quốc cho rằng lời Tư Mã Thiên là đáng tin cậy nhất.
Từ Mã Thiên ghi lại trong Sử ký: “Vị hoàng đế chinh phục thiên hạ đã sống mãi dưới Ly Sơn. Hơn 700.000 quân lính đến thăm nhưng phải vượt qua ba suối mới có thể nhìn thấy ông lần cuối cùng. Cung điện dát vàng, quan tài bằng đồng cùng những đồ tạo tác vô cùng hiếm và lạ. Người thợ thủ công tài hoa đã chế tạo một chiếc nỏ mà bất kỳ ai đột nhập vào mộ, nó có thể bắn chết. Dòng thủy ngân như sông và đại dương, được thấm nhuần với trời đất để đảm bảo sự sống trường tồn mãi mãi nơi đây."
Với mong muốn tìm ra độ sâu lăng mộ Tần Thủy Hoàng không chỉ có chuyên gia trong nước mà những nhà nghiên từ châu Âu cũng đã vào cuộc. Họ sử dụng Sử ký cùng các tài liệu liên quan khác để mô phỏng lại cung điện ngầm bên trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng và kết quả cho thấy độ sâu của cung điện dưới lòng đất sẽ từ 500m đến 1.000m.
Tuy nhiên, kết quả nhanh chóng bị bác bỏ với các nhà nghiên cứu Trung Quốc. Họ tin rằng nếu độ sâu của cung điện dưới lòng đất là 1.000 mét, nó sẽ vượt quá độ sâu lòng sông Vị Hà, điều này sẽ gây ra nguy cơ nước sông Vị Hà chảy ngược vào cung điện dưới lòng đất.
Ngoài ra, các chuyên gia địa chất trong nước sau nhiều lần khảo sát thực địa về lăng mộ Tần Thủy Hoàng cũng cho rằng cung điện dưới lòng đất của Tần Thủy Hoàng không sâu như mọi người.
Vì vậy, tuyên bố “vượt qua ba suối” của Tư Mã Thiên là khá đáng tin cậy, nghĩa là vị trí thi thể của Tần Thủy Hoàng chỉ nằm sâu cách mặt đất trong khoảng 100m đến 300m.