Theo Tiến sỹ Vũ Thế Khanh, Tết truyền thống của người Việt là thời điểm thiêng liêng nhất trong năm và có rất nhiều phong tục, điều kiêng kỵ để mọi việc luôn suôn sẻ, may mắn trong năm mới.
Theo quan niệm từ các cụ ngày xưa đó là đầu năm ngày mùng 1 Tết phải kiêng không được quét nhà, không được cho lửa hay không được cãi nhau…
Vậy quan niệm trên có đúng và chúng ta cần phải kiêng kỵ những điều gì vào dịp năm mới Canh Tý 2020?
Theo ông Khanh, tục lệ kiêng kỵ của các cụ ngày xưa trong dịp Tết cổ truyền có nhiều điều, tùy theo phong tục tập quán từng địa phương, tùy dân tộc, tùy tín ngưỡng tôn giáo, văn hóa vùng miền và tùy theo gia phong của mỗi dòng họ.
Có những nghi lễ đặt ra cho thêm phần long trọng mang tính nhân văn truyền thống, có những thứ kiêng kỵ do kinh nghiệm, tuy nhiên có những thứ kiêng kỵ sa đà vào mê tín, trở thành hủ tục do trình độ văn hóa chưa được cải thiện.
Ví dụ như ngày mùng 1 Tết không được quét nhà (vì coi rác nhà là “lộc”, nếu quét sạch đi thì mất “lộc”), đây là điều mê mờ, bởi vì “lộc” phải là những thứ thanh tịnh, mới mẻ, sạch sẽ, thơm tho và phải “dùng được” chứ lộc đâu phải là đồ rác rưởi bỏ đi.
"Những đồ rác rưởi đáng bỏ đi mà không được dọn sạch, không được thanh lý thì lấy đâu không gian để chứa đựng những “bổng lộc cao quý và thanh tịnh” và rốt cuộc là cả năm chỉ đi hứng chịu những sản phẩm xấu xa, cặn bã, rác rưởi mà thôi.
Nhiều người còn kiêng không được cho hàng xóm xin lửa, vì nghĩ rằng “lửa” là đỏ, may mắn, cho đi là “mất cơ hội”… Những ý nghĩa của tục lệ kiêng kỵ này xuất phát từ sự mê tín, ích kỷ, trái hẳn với tinh thần nhân văn lá lành đùm lá rách, tối lửa tắt đèn có nhau” - TS Khanh cho hay.
Có những việc kiêng kỵ mang tính lành mạnh như cùng nhau làm những điều lành, tránh xa điều ác, không đánh chửi nhau, không cãi cọ nhau, không nói lời hiểm độc sâu cay, thậm chí hôm trước còn giận nhau thì hôm Tết lại xóa bỏ hận thù và niềm nở chúc lành cho nhau.
Trong ngày Tết Canh Tý 2020, mọi hành vi phải cẩn thận, khéo léo, tránh “ăn đổ làm vỡ”. Con cháu nhân dịp đầu năm thường phải thực hành nghi lễ báo hiếu như cúng tế, mừng thọ, đền ơn đáp nghĩa uống nước nhớ nguồn… Đó là những sự kiêng kỵ lành mạnh, cần giữ gìn và phát huy.
Ngày Tết người ta còn có tục lệ tìm người “hợp tuổi” để nhờ xông đất, mở hàng, hoặc mong được người tuổi cao đức trọng chúc phúc, được “lì xì” để được may mắn, lấy khước..., âu cũng là tục lệ vui vẻ, nhằm tăng cường mối giao hảo trong cộng đồng, chủ yếu là liệu pháp tâm lý, và chẳng có hại gì.