Trung Quốc sở hữu kho tàng họ người vô cùng đồ sộ, mỗi họ chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa, thậm chí còn là kết quả hình thành của một tộc người, nghề nghiệp. Chính vì vậy mà người Trung Quốc thường nói: Từ "họ" có thể biết tổ tiên của một người làm nghề gì!
Ví dụ như họ Đồ Môn khởi nguồn từ gia đình làm nghề đồ tể (giết mổ gia súc)...
Ít ai biết rằng, họ bí ẩn nhất ở Trung Quốc, đó là họ "Vu", bắt nguồn từ một nghề cao quý xa xưa - sứ giả của thần linh.
Vu là một nghề ở Trung Quốc cổ đại chuyên cầu nguyện và bói toán, và người làm nghề này lấy tên nghề làm họ và được gọi là vu nhân, hay chính là pháp sư, thầy pháp, thầy cúng như cách gọi ngày nay.
Vào thời cổ đại, vu nhân được coi là sứ giả của trời, nhận được sự tôn sùng của Hoàng gia và bách tính. Các vu nhân thường quản lý thiên văn, y học và số học, địa vị của họ trong triều đình khá cao.
Ngay cả Hoàng đế cũng phải kiêng dè vu nhân mấy phần. Đó cũng chính là lý do nhiều Hoàng đế nhờ vả thầy pháp xem quẻ, nhìn tinh tượng để dự đoán binh biến trận mạc, số phận nắm giữ thiên hạ và truy tìm thuốc trường sinh.
Nguồn gốc của họ Vu xuất phát từ 4 giả thiết sau đây:
1. Họ Vu có nguồn gốc từ thời cổ đại, người Trung Quốc xưa cho rằng vạn vật đều có linh tính, thần linh có thể giáng lâm xuống trần, vì vậy xuất hiện một nghề chuyên dùng vũ điệu để triệu hoán thần linh - Vu.
Bản thân từ Vu /巫/ trong văn cổ tượng hình Trung Quốc mang hình tượng người đang dùng hai tay áo để nhảy múa. Vu, hay đó chính là thầy cúng, là trung gian giữa thần linh và con người, giữa trời và đất, và có thể giao tiếp với thần thánh, truyền tải lời cầu nguyện của con người lên bề trên.
Vu nhân hành nghề cầu nguyện và bói toán, và hậu nhân lấy tên của kỹ năng này làm họ. Hầu hết con cháu họ Vu đều phục vụ trong các triều đại Hạ và Thương, họ vẫn thực hiện cầu nguyện và chữa bệnh, dần trở thành một chức quan cố định, gọi là Vu chúc, hoặc Vu thần, và con cháu đều lấy họ Vu. Ngoài ra, “Bách gia tính” (thống kê họ người của Trung Quốc) cũng xuất hiện họ Vu Thần.
2. Tộc họ Vu có lịch sử lâu dài. Tổ tiên của họ Vu có nguồn gốc từ một gia tộc có truyền thống hành nghề y, ông tổ đầu tiên là Vu Bành.
Vu Bành là đại thần của Hiên Viên Hoàng đế - người được xem là đã khai sinh ra văn minh Trung Quốc, là thủy tổ của người Hán. Vu Bành sử dụng y thuật và thuật bói toán cho Hoàng đế, được Hoàng đế ra lệnh "kê đơn và chữa bệnh bằng gai, để mọi người có thể trường sinh". Ông trở thành một trong những thủy tổ sáng lập ra y học Trung Quốc.
3. Đại thần nhà Thương có người tên Vu Hàm, con trai ông là Vu Hiền, phụ trách nhiệm vụ xem tinh tượng đoán thời vận trong triều. Tương truyền, Vu Hàm đã phát minh ra trống, là người sáng lập ra thuật bói toán gieo quẻ, hai cha con nhà họ Vu đều là nhà chiêm tinh nổi tiếng. Con cháu của ông đều lấy họ Vu làm họ, trở thành danh gia vọng tộc sở hữu nguồn gốc họ thị lâu đời nhất Trung Quốc. “Bách gia tính” có ghi chép về họ Vu Hàm.
4. Họ Vu phát triển từ họ kép Vu Mã. Trong hệ thống quan liêu của nhà Chu, có một chức quan phụ trách việc nuôi ngựa và chữa bệnh cho ngựa, được gọi là Vu Mã, hay Vu Y Quan. Hậu duệ của Vu Mã đặt tên theo chức vụ của tổ tiên họ, từ đó hình thành nên Vu Mã thị, sau đó phái sinh thành họ đơn Vu.
Vọng tộc Vu Mã thị sống ở Lỗ quận, nay thuộc địa phận tỉnh Sơn Đông. Nhắc đến thầy pháp, hẳn rằng ai cũng có một sự kiêng dè nhất định vì mọi chuyện xoay quanh nghề này đều liên quan đến khía cạnh tâm linh.
Người Trung Quốc hiện đại không còn ái ngại và hoàn toàn tự nhiên mỗi khi gặp người mang họ Vu. Nhưng ở thời xưa, người mang họ này có sự tôn quý, đối phương phải cúi đầu nghiêng mình kính nể.