Các nhà khoa học Georgia cho biết một tấm bia đá mang ngôn ngữ bí ẩn đã được tìm thấy dưới đáy hồ Bashplemi ở TP Manisi - Georgia.
Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Lịch sử và Khảo cổ học Cổ đại, tấm bia này có kích thước 24,1 x 20,1 cm và được làm từ đá bazan có nguồn gốc tại địa phương.
Trên tấm bia có 60 ký hiệu hoặc ký tự, trong đó có 39 ký hiệu hoặc ký tự khác nhau, dường như được viết từ trên xuống dưới thành 7 cột dọc, nhưng chưa rõ cần đọc từ phía nào.
 |
| Mảnh bia đá được khắc một loại ngôn ngữ đã thất truyền được đặt tên Bashplemi. Ảnh: R. Shengelia và cộng sự |
Quan trọng hơn, thứ ngôn ngữ được viết trên bia không trùng khớp với bất kỳ ngôn ngữ nào đã biết. Nó được các nhà khảo cổ tạm gọi là "chữ khắc Bashplemi", theo tên hồ nước nơi bia đá lộ ra.
Chữ khắc Bashplemi thực ra bao gồm các ký hiệu khá giống với các ký hiệu trong chữ viết vùng Trung Đông. Mặc dù vậy, nó chứa cả những ký hiệu giống chữ của Ấn Độ, Ai Cập và Tây Iberia.
Một số ký hiệu trên tấm bia giống với tiếng Proto-Kartvelian, một ngôn ngữ được nói vào thiên niên kỷ thứ tư trước Công nguyên, và một số ký hiệu khác giống với các con dấu được các quan chức ở Georgia sử dụng nhiều thế kỷ trước. Sự pha trộn kỳ lạ này đã khiến các nhà khoa học bối rối.
Nhưng việc xác định niên đại của tấm bia đá bí ẩn và mang tính đột phá này hiện vẫn nằm ngoài tầm với. Các nhà khảo cổ học tin rằng người chế tác đã khoan thông điệp lên tảng đá này cách đây 14.000 năm, đặt nó ở đâu đó giữa thời kỳ đồ đồng muộn và thời kỳ đồ sắt sớm.
 |
| Hồ Bashplemi chứa đựng nhiều dấu tích khảo cổ cho thấy sự pha trộn giữa các nền văn hóa ở kỳ đồ đồng muộn và thời kỳ đồ sắt sớm. Ảnh:R. Shengelia và cộng sự |
Những người thợ thủ công thời xưa đã tạo nên chữ viết lạ lùng này với 2 bước: Trước tiên là dùng một mũi khoan nhọn để phác thảo các khía của chữ viết, sau đó sử dụng một công cụ có đầu tròn để làm mịn, bổ sung các hình dạng, đường nét và chấm phức tạp.
TS Giorgi Tsirekidze, thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết: "Kỹ thuật được sử dụng cho thấy trình độ kỹ năng và sự tinh tế vượt trội so với thời đại đó".
Theo các tác giả nghiên cứu, chữ khắc Bashplemi có một số biểu tượng được lặp lại thường xuyên có thể tượng trưng cho chiến lợi phẩm quân sự, một dự án xây dựng quan trọng hoặc lễ vật dâng lên một vị thần.
Vì vậy, việc nghiên cứu thêm về nó hứa hẹn đem đến hiểu biết mới về một bộ tộc, một nhóm dân cư nào đó mà lịch sử đã bỏ sót.
Mời độc giả xem thêm video "Ngôn ngữ cổ đại thực sự nghe như thế nào?" - Nguồn: Youtube BantomoYC