Rùng rợn mai táng: Chặt nhỏ thi thể người chết

Kết quả một nghiên cứu mới về hài cốt tìm thấy ở quần đảo Orkney thuộc Scotland cho thấy dấu vết chặt nhỏ thi thể người chết và cạo gọt xương người quá cố hé lộ tập tục chôn cất rùng rợn.

Các học giả cho rằng việc chặt nhỏ thi thể người chết của người dân sống ở quần đảo Orkney có từ cách đây 6.000 năm nhằm xóa bỏ nhận dạng cá nhân. Họ làm như vậy vì quan niệm của người cổ đại cho rằng, tổ tiên được xem như tập hợp chung.

Thêm vào đó, việc chặt xác và chôn chung với những tử thi khác còn giúp người trên đảo giảm bớt tốc độ phân hủy khác nhau của xác. Nghiên cứu về tập tục chôn cất ở đảo Orkney thời Đồ đá do tiến sĩ Rebecca Crozier ở ĐH Philippines thực hiện. Tiến sĩ Crozier từng làm việc tại ĐH Edinburgh, là một chuyên gia về xương người, khảo cổ pháp y và phân tích nghĩa trang.

Quần đảo Orkney là nơi có ít nhất 72 ngôi mộ, có niên đại xa nhất là năm 4.000 TCN. Công trình nghiên cứu của tiến sĩ Crozier tập trung vào hai ngôi mộ cổ ở Quanterness và Quoyness, trong đó tập trung phân tích kỹ hơn 12.275 mẩu xương được khai quật trước đây.

Những nghiên cứu trước đó của các nhà khảo cổ học cho thấy bộ xương của người chết nằm trộn lẫn ở hai mồ chôn thay vì để nguyên vẹn. Từ đó, họ đưa ra kết luận những bộ xương bị hỏa thiêu hoặc chôn vùi sau khi lớp mỡ và cơ bắp phân hủy trước khi được đem chôn trong mộ.

Tuy nhiên, nghiên cứu công bố trên Tạp chí Khoa học Khảo cổ mới đây, tiến sĩ Crozier tìm ra bằng chứng cho thấy những xác chết trương phình được đưa tới mộ, nơi người tham gia tang lễ chia nhỏ tử thi, róc cơ bắp và chất béo ra khỏi xương trong nghi lễ vô cùng đẫm máu.

Tiến sĩ Crozier sử dụng phương pháp mang tên "hệ thống phân đới" giúp các nhà khảo cổ học tạo dựng một cơ sở dữ liệu chi tiết về những bộ hài cốt nhằm rút ra điểm giống nhau giữa dấu vết tìm thấy trên xương.

Ngoài ra, tiến sĩ Crozier còn phát hiện 40 trường hợp có lỗ hổng, chứng tỏ đoạn xương chịu lực đập mạnh từ vật cứng. Trong đó, một chiếc xương bị đập hai lần bằng công cụ bằng đá. Tiến sĩ Crozier còn phát hiện 10 mẫu vật hằn rõ vết cắt, 19 mẫu vật có vết chặt và 3 mẫu vật có dấu vết cạo gọt. Đây là những bằng chứng cho tập tục phanh thây xác chết có chủ ý của con người.

Lý giải cho tập tục chôn cất hãi hùng này, tiến sĩ Crozier cho hay việc chặt nhỏ thi thể người chết rồi sau đó chôn cùng thi thể những người khác là một cách để biến đặc điểm cá nhân thành đặc điểm tập thể và đưa người chết vào tập hợp hài cốt không thể nhận dạng.