Trong những năm gần đây, nhu cầu giảm cân nhanh tăng mạnh, kéo theo sự xuất hiện tràn lan của các loại thực phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc, quảng cáo như thần dược. Tuy nhiên, đằng sau những lời hứa hẹn đẹp da, dáng thon chỉ sau vài tuần là nguy cơ tổn thương gan nghiêm trọng, thậm chí dẫn tới ung thư gan.
Chứa chất cấm gây độc gan
Nhiều sản phẩm giảm cân trôi nổi được phát hiện chứa các chất cấm như sibutramine, phenolphthalein hoặc các hợp chất gây kích thích chuyển hóa mạnh. Các chất này khi vào cơ thể gây tăng nhịp tim, mất ngủ, chán ăn và đặc biệt là gây tổn thương gan cấp.
Theo các chuyên gia, gan là cơ quan phải xử lý phần lớn các chất độc đưa vào cơ thể. Khi dùng lâu dài các sản phẩm có thành phần không rõ ràng, gan bị quá tải, dẫn đến: Viêm gan cấp; Hoại tử tế bào gan; Suy gan; Tăng nguy cơ hình thành tế bào ác tính
Gan dễ tổn thương hơn khi dùng liều cao, kéo dài
Hầu hết người sử dụng thực phẩm giảm cân trôi nổi đều không nắm rõ liều lượng, thậm chí uống gấp đôi, gấp ba khi thấy hiệu quả chậm. Chính việc dùng liều cao kéo dài khiến gan liên tục bị phơi nhiễm độc tố.
Tình trạng viêm gan mạn tính là mảnh đất thuận lợi để tế bào gan biến đổi bất thường và có thể dẫn tới ung thư gan theo thời gian.
Nguy cơ từ sản phẩm không kiểm nghiệm
Các loại thuốc, trà hay bột giảm cân rao bán tràn lan trên mạng hầu hết đều không có công bố chất lượng, không trải qua kiểm nghiệm an toàn và cũng chẳng có giấy phép lưu hành. Nguy hiểm hơn, nhiều cơ sở còn pha trộn thủ công các chất lợi tiểu, chất kích thích hoặc thảo dược độc tính cao mà người dùng hoàn toàn không hay biết.
Kết quả từ một số mẫu kiểm nghiệm từng cho thấy nhiều sản phẩm chứa sibutramine vượt ngưỡng cho phép nhiều lần, thậm chí lẫn kim loại nặng như chì, thủy ngân, cùng nấm mốc và vi sinh gây độc. Tất cả những yếu tố này đều có thể gây tổn thương gan mạn tính, tạo điều kiện cho các tế bào gan biến đổi bất thường và làm tăng nguy cơ ung thư gan theo thời gian.
Ai dễ bị biến chứng gan hơn?
Những người có nguy cơ cao bị biến chứng gan khi sử dụng thực phẩm giảm cân trôi nổi thường là nhóm vốn đã có nền tảng sức khỏe yếu. Trong đó, dễ tổn thương nhất là những người mắc bệnh gan mạn tính như viêm gan B, viêm gan C hoặc gan nhiễm mỡ, bởi gan của họ đã bị suy giảm chức năng từ trước.
Nguy cơ tăng lên đáng kể ở những người lạm dụng rượu bia trong khi vẫn sử dụng các sản phẩm giảm cân, khiến gan phải gánh chịu “gánh đôi” độc tố. Người dùng cùng lúc nhiều loại giảm cân càng dễ bị phơi nhiễm quá mức với các hoạt chất gây hại. Ngoài ra, người cao tuổi hoặc người thể trạng yếu cũng thuộc nhóm nhạy cảm, dễ gặp biến chứng gan hơn so với người bình thường.
Những dấu hiệu cảnh báo tổn thương gan
Nếu đang sử dụng các sản phẩm giảm cân và gặp phải những dấu hiệu bất thường như vàng da, vàng mắt, mệt mỏi kéo dài, buồn nôn hoặc đau tức vùng hạ sườn phải, bạn cần ngừng ngay lập tức và đến cơ sở y tế để kiểm tra chức năng gan. Những biểu hiện khác như nước tiểu sậm màu, ngứa toàn thân, chán ăn hay sụt cân bất thường cũng là tín hiệu cảnh báo gan đang bị tổn thương. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời có thể giúp ngăn ngừa những biến chứng nặng nề, thậm chí đe dọa tính mạng.
Làm gì để bảo vệ gan và giảm cân an toàn?
Để bảo vệ gan và giảm cân một cách an toàn, người tiêu dùng cần đặc biệt thận trọng ngay từ khâu lựa chọn sản phẩm. Trước hết, tuyệt đối không sử dụng các loại thực phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc, được bán trôi nổi trên mạng vì tiềm ẩn nhiều nguy cơ chứa chất cấm hoặc tạp chất gây độc gan. Chỉ nên chọn những sản phẩm đã được Bộ Y tế cấp phép và luôn kiểm tra bảng thành phần một cách kỹ lưỡng trước khi dùng.
Tuy nhiên, biện pháp giảm cân bền vững và an toàn nhất vẫn là kết hợp chế độ ăn khoa học, vận động hợp lý, tuân thủ hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng. Bên cạnh đó, việc khám sức khỏe định kỳ để theo dõi chức năng gan và tầm soát sớm các vấn đề liên quan cũng vô cùng quan trọng, giúp người dùng tránh được những biến chứng nặng nề.
