Trong gia đình tôi thường ít ăn rau, mùa hè tôi sợ không đủ chất dinh dưỡng nên dự định cho cả nhà, nhất là trẻ nhỏ, ăn hoa quả thay rau. Cách làm của tôi có được không? (Lê Huyền, Hà Nội).
Bác sĩ Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tư vấn:
Rau và hoa quả cung cấp cho cơ thể các chất dinh dưỡng có hoạt tính sinh học cao, đặc biệt là vitamin C, chất khoáng và vi khoáng. Hơn 80% nguồn vitamin A sẵn có và gần 100% nguồn vitamin C được cung cấp từ rau quả.
Các kết quả nghiên cứu cho thấy:
- Các loại rau như: rau ngót, rau đay, rau dền, là những loại có giá trị dinh dưỡng cao, đồng đều về hàm lượng caroten, vitamin C, hàm lượng sắt, giàu các muối khoáng, vi khoáng, lượng protein cao gấp 3-5 lần các loại rau khác.
- Rau muống có giá trị dinh dưỡng trung bình, kém rau ngót, rau đay nhưng được nhiều người ưa thích, sử dụng thường xuyên, quanh năm với số lượng lớn (gấp vài chục lần các loại rau khác) nên giá trị không nhỏ.
- Các loại rau gia vị như mùi, tía tô, húng, thìa là,… có hàm lượng caroten cao và đồng đều hơn so với rau ăn và quả ngọt, cao nhất là tía tô, húng quế, ớt vàng, đồng thời chúng giàu sắt. Rau gia vị lại được sử dụng tươi sống không bị tổn thất dinh dưỡng qua nấu nướng, nên giá trị sử dụng các vitamin rất cao. Ngoài ra, các rau gia vị còn cung cấp nguồn kháng sinh thực vật rất có giá trị.
- Các loại quả chín màu vàng, đỏ, da cam như: đu đủ, hồng, dưa hấu, cam, quít vàng có hàm lượng caroten khá cao và giàu sắt. Đặc biệt màng gấc tươi có hàm lượng caroten đặc biệt cao. Đây là một loại quả quý được nhiều người quan tâm nghiên cứu về khả năng phòng bệnh thiếu vitamin A, chống oxy hóa và ung thư.
Thực tế, dù trái cây rất có ích cho cơ thể, tuy nhiên lại không phù hợp để thay thế hoàn toàn rau.
Tác dụng của rau là cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ, giúp đào thải chất độc cholesterol và chống táo bón. Một số rau gia vị còn có tác dụng chữa bệnh nhờ có các tinh dầu và kháng sinh thực vật, như: hành ta, hành tây, tỏi, củ cải, cà rốt, cà chua, bí ngô, ớt…
Chất xơ trong rau có cấu trúc mịn màng, hàm lượng cao hơn trong hoa quả, giúp cơ thể hấp thụ các chất dinh dưỡng có trong 3 nhóm thức ăn cơ bản (đạm, đường, béo). Nếu chỉ ăn đơn thuần các protein động vật, hiệu suất hấp thụ protein trên đường tiêu hóa chỉ là 70%, còn nếu ăn thêm rau thì hiệu suất hấp thụ protein sẽ đạt 90%.
Rau rất quan trọng đối với sức khoẻ và tuổi thọ vì hàm lượng chất xơ nhiều hơn trong hoa quả. Vì vậy, không thể dùng trái cây để thay thế rau xanh trong mỗi bữa ăn hàng ngày của gia đình. Nên sử dụng đủ rau và quả chín quanh năm với lượng trung bình là 400g/người/ngày.