Bác sĩ Nguyễn Thành Nam, Phụ trách khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) vừa cho hay khoa mới tiếp nhận bệnh nhi T.K.V (10 tuổi, ở Bắc Cạn) bị rắn độc cắn giờ thứ 18.
Khi vào viện, bệnh nhi trong tình trạng hoại tử rộng mu bàn tay trái (chỗ bị rắn cắn), hoại tử ngón tay IV, V trái, hoại tử thâm đen diện rộng cánh tay trái, lan ra vùng cổ và hố thượng đòn, cơ ngực lớn trái.
Theo lời kể của người nhà, bé bị rắn hổ mang bành cắn vào mu bàn tay trái khi đang đi chăn bò trên đồi cùng với cha. Sau đó, gia đình chỉ dùng thuốc lá và hạt đậu lào đắp vào vết cắn khiến bé bị đau nhức, sưng nề, hoại tử lan rộng. Gia đình đưa con tới cấp cứu tại bệnh viện tỉnh, sau đó chuyển đến khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai.
 |
| BS Nguyễn Thành Nam thăm khám cho bệnh nhi bị rắn cắn. Ảnh: M.T. |
Tại đây, bệnh nhi được làm các xét nghiệm cơ bản, rối loạn đông máu và được chỉ định sử dụng dùng huyết thanh kháng nọc rắn hổ đất. Mặc dù được dùng huyết thanh kháng nọc rắn hổ đất nhưng bệnh nhân đến viện muộn khi vết hoại tử đã sưng nề, phát triển lan rộng. Tuy có dấu hiệu phục hồi song liệu trình điều trị cho bệnh nhi sẽ còn nan giải.
Theo các bác sĩ, sau khi đã điều trị đủ huyết thanh kháng độc và kháng sinh sẽ phải hội chẩn ngoại khoa và chuyển viện bỏng quốc gia để xử trí vết thương và hoại tử tại chỗ.
Bác sĩ Nguyễn Thành Nam cho biết hiện tại đang là mùa mưa - mùa sinh sôi phát triển của rắn. Trong một tháng trở lại đây, tuần nào khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cũng có 1-3 ca bị rắn cắn nhập viện, tập trung phần lớn ở các vùng trung du, miền núi của Hà Tây cũ, Lai Châu, Hòa Bình, Bắc Cạn, Yên Bái.
Nhiều bệnh nhân đến viện trong tình trạng muộn, khi xuất hiện tình trạng sưng nề, hoại tử lan rộng hoặc suy hô hấp. Số ít bệnh nhân khác có sưng nề bầm tím nhưng không bị hoại tử và sưng nề bầm tím lan nhanh.
 |
| Hình ảnh bàn tay trái của bệnh nhi bị hoại tử. Ảnh: M.T. |
Bác sĩ Nam cảnh báo sai lầm lớn nhất trong sơ cứu người bị rắn cắn là áp dụng kinh nghiệm dân gian, chỉ đến khi có các biểu hiện của suy hô hấp (tím tái, co cơ, khó thở…) hoặc sưng nề hoại tử diện rộng mới đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế.
Sau khi bị rắn độc cắn cần nhanh chóng sơ cứu đúng cách với mục đích hạn chế thấp và chậm nhất sự xâm nhập của nọc độc vào trong cơ thể, sau đó nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có điều kiện để cấp cứu suy hô hấp, tim mạch tốt hoặc có huyết thanh kháng nọc rắn đặc hiệu để được xử lý kịp thời.
Khi bị rắn cắn, ngay cả khi xác định là rắn lành, đều cần xử trí và theo dõi tại bệnh viện như trường hợp rắn độc cắn, ít nhất trong 12 giờ đầu. Nếu bị rắn độc cắn, đến bệnh viện trễ sau 12-24 giờ, kết quả điều trị rất kém hoặc không hiệu quả. Người dân không nên mất thời gian đi tìm thuốc lá hoặc thầy lang làm kéo dài thời gian chờ đợi của bệnh nhân vì đến muộn sẽ mất cơ hội cứu chữa tại bệnh viện.
Các bước sơ cứu đúng nhất khi bị rắn cắn:
- Động viên bệnh nhân bình tĩnh để làm các động tác sơ cứu, tìm cơ sở y tế tốt nhất có thể đến cấp cứu kịp thời.
- Không để bệnh nhân tự đi lại; bất động chân, tay bị rắn cắn bằng nẹp (vì vận động sẽ làm cho nọc độc xâm nhập vào trong cơ thể nhanh hơn).
- Băng ép bất động khi bị một số loại rắn hổ cắn (rắn cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển và một số giống rắn hổ mang thường).
- Đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế đồng thời duy trì băng ép, bất động.
- Nếu bệnh nhân khó thở thì hô hấp nhân tạo (hà hơi thổi ngạt hoặc bằng phương tiện y tế có tại chỗ như bóp bóng, máy thở xách tay...).