Cảnh báo nguy cơ sốt rét "nhập khẩu" từ châu Phi

Thông tin từ Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, đơn vị này đang điều trị cho hai bệnh nhân sốt rét sau khi trở về nước từ Angola.

Bệnh nhân là N.Đ.T. (38 tuổi, quê ở Hà Tĩnh) từ Angola về nước được một tuần. Trước đó, bệnh nhân làm việc và sinh sống tại Angola 12 năm. Cách vào viện 5 ngày, bệnh nhân xuất hiện sốt cao, rét run, kèm đau đầu nhiều khi sốt. Tình trạng sốt tập trung chủ yếu vào buổi chiều, ngày thường có 2 cơn sốt, kèm tiểu buốt, đại tiện phân lỏng.

Bệnh nhân đi khám tại cơ sở y tế gần nhà nhưng không phát hiện ra bệnh nên đã đi khám tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh trong tình trạng nặng, sau đó được chuyển tới Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai. Sau khi khai thác yếu tố dịch tễ, bệnh nhân có đi Angola về kết hợp xét nghiệm máu, các bác sĩ phát hiện ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum trong máu.

Bệnh nhân thứ hai là sản phụ H., 32 tuổi, mang thai tháng thứ 6, quê ở Hà Nội. Chị H. đi lao động tại Angola được 8 năm và từng bị sốt rét vào năm 2021. Sản phụ mới trở về từ Angola được một tuần. Trước vào viện 3 ngày, chị xuất hiện sốt cao, rét run thành cơn, chủ yếu sốt về chiều tối.

Sau cơn sốt, bệnh nhân vã mồ hôi nhiều, kèm nôn, buồn nôn, đau đầu. Bệnh nhân đi khám phòng khám tư, sau đó được đưa vào Viện Sốt rét-ký sinh trùng - côn trùng Trung ương làm xét nghiệm và chẩn đoán là sốt rét.

Do có thai và kèm bệnh lý hạ tiểu cầu cần theo dõi nên chị H. được chuyển đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai - nơi có nhiều chuyên khoa cùng phối hợp để theo dõi và điều trị cho hai mẹ con.

Chia sẻ về bệnh sốt rét, PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, cho biết trong những năm vừa qua, bệnh sốt rét ở Việt Nam được kiểm soát khá thành công bởi chúng ta đã có chương trình phòng chống hiệu quả ở các địa phương. Thuốc sốt rét cũng đầy đủ để điều trị nên tỷ lệ mắc và tử vong giảm nhiều, chỉ còn ở một số tỉnh ở Tây Nguyên và phía Nam.

Tuy nhiên, gần đây, chúng tôi nhận được nhiều bệnh nhân sốt rét do đi từ châu Phi về, nên được gọi là sốt rét "nhập khẩu". Nguyên nhân từ giao thương, đi lại nhiều, sau một thời gian dịch bệnh, việc khôi phục lại các đường bay cho người Việt Nam lao động, công tác tại châu Phi, đặc biệt là Angola trở về nước gia tăng.

BS Cường khuyến cáo người dân trở về nước từ vùng dịch tễ có sốt rét cần được khám sàng lọc, điều tra và xét nghiệm ngay xem trong máu có ký sinh trùng sốt rét hay không. Người dân cũng cần khai báo y tế với cơ quan chức năng. Khi có biểu hiện sốt, người bệnh cần đi khám ngay để tránh nhầm lẫn và bỏ sót.

Cả hai bệnh nhân đang điều trị tại đơn vị bị sốt ngay sau khi về Việt Nam nhưng y tế ở địa phương không phát hiện ra, không chú ý yếu tố dịch tễ nên dễ bỏ sót. Do các triệu chứng sốt rét không điển hình rầm rộ, dễ gây nhầm với các bệnh khác như cảm cúm, Covid-19, sốt xuất huyết, hay nhiễm trùng tiết niệu... Sốt rét có thể trở thành sốt rét ác tính và nguy hiểm đến tính mạng.

"Chúng tôi đã gặp nhiều trường hợp sốt rét trở thành ác tính với triệu chứng sốt cao liên tục, có thể đi vào hôn mê sau 3-5 ngày, nguy hiểm tính mạng. Kèm theo hôn mê, bệnh nhân có thể suy đa phủ tạng (gan, thận, phổi,..) hoặc thiếu máu, co giật, hạ đường huyết. Tuy nhiên, nếu được điều trị kịp thời, đúng thuốc và thuốc tốt, các chức năng sẽ dần hồi phục. Các thuốc sốt rét hiện nay có sẵn (Artesunate, Arterakin) được Bộ y tế cung cấp theo chương trình", PGS. Cường nói.