Căn bệnh tim mạch phổ biến làm tăng 5 lần nguy cơ đột quỵ

Theo số liệu của Hội Tim mạch châu Âu, khoảng 3% người lớn trên 20 tuổi bị rung nhĩ và tỉ lệ này tăng lên trên 5% ở lứa tuổi trên 69. Trong năm 2010, ước tính trên thế giới có 20,9 triệu nam giới và 12,6 triệu nữ giới bị rung nhĩ.

Tại Việt Nam, hầu hết các bệnh nhân rung nhĩ thường trên 75 tuổi, tuy nhiên căn bệnh này đang có xu hướng trẻ hoá.

Mới nhất, Trung tâm Tim mạch, BV E tiếp nhận bệnh nhân nam mới 32 tuổi, quê Thanh Hóa thường xuyên bị cơn hồi hộp trống ngực, khó thở, tức ngực, mệt mỏi…

Các triệu chứng này xuất hiện một thời gian dài nhưng chỉ thoáng qua nên bệnh nhân không để ý, chỉ đến khi đi khám, bác sĩ thông báo bị rung nhĩ gây rối loạn nhịp tim hiếm gặp ở người trẻ khiến bệnh nhân rất bất ngờ.

GS Lê Ngọc Thành, Giám đốc BV E nhận định, đây có thể là trường hợp bệnh nhân bị rung nhĩ trẻ nhất Việt Nam và chưa xác định được nguyên nhân cũng như yếu tố nguy cơ.

Trực tiếp điều trị cho bệnh nhân, ThS.BS Vũ Văn Bạ, Khoa Nội tim mạch người lớn, Trung tâm tim mạch, BV E cho biết, bệnh nhân sau đó đã được chỉ định dùng các loại thuốc tối ưu nhưng bệnh tình không giảm. Kết quả theo dõi điện tim vẫn cho thấy nhiều cơn rung nhĩ trong ngày.

Trước đây, với trường hợp trơ thuốc chống rối loạn nhịp tim như này, bác sĩ sẽ “bó tay”. Tuy nhiên, hiện nay một số cơ sở y tế đã triển khai điều trị rung nhĩ bằng năng lượng sóng tần số radio với sự hỗ trợ công nghệ lập bản đồ điện học 3 chiều (3D).

Cụ thể, bác sĩ sẽ đưa dụng cụ thăm dò vào sâu buồng tim, kết hợp dựng hình 3D để xác định các ổ gây rung nhĩ, sau đó dùng sóng RF (radio frequency) loại bỏ hoàn toàn hoặc cô lập ổ bất thường.

Kết quả sau 5 giờ làm thủ thuật, các tín hiệu điện trong buồng tim gây rung nhĩ bị loại bỏ hoàn toàn.

BS Bạ cho biết, phương pháp mới cho tỉ lệ thành công lên tới 80%, các trường hợp phát hiện sớm, tỉ lệ có thể cao hơn nữa. Đây là phương pháp ít biến chứng, người bệnh không cần sử dụng thêm các loại thuốc điều trị rung nhĩ lâu dài.

Theo GS Lê Ngọc Thành, những người mắc rung nhĩ có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 5 lần, suy tim gấp 3 lần, tử vong gấp 2 lần so với người bình thường.

Đột quỵ do rung nhĩ thường dẫn đến hậu quả bệnh nhân nằm viện lâu hơn, nguy cơ tàn phế, tử vong cao hơn đột quỵ do những nguyên nhân khác, với tỉ lệ tử vong lên tới 50%.

Các triệu chứng của rung nhĩ như đánh trống ngực, mệt, nhức đầu, huyết áp thấp, khó thở... có thể thoáng qua rồi hết nên người bệnh thường không để ý và điều trị sớm, đến khi phát hiện đã gặp biến chứng đột quỵ, suy tim...

Hiện chưa rõ nguyên nhân gây rung nhĩ, nhưng tỉ lệ xuất hiện rung nhĩ cao hơn ở bệnh nhân có bệnh lý van tim, mạch vành, tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh lý tuyến giáp, tuổi cao… Đặc biệt, tỉ lệ rung nhĩ tăng dần theo tuổi, bệnh thường gặp ở người lớn tuổi trên 75 tuổi nhưng ở người trẻ, dưới 40 tuổi rất hiếm gặp, khó xác định nguyên nhân.

Một số yếu tố nguy cơ ở người trẻ vẫn đang được nghiên cứu như liên quan đến gen, tình trạng lạm dụng chất kích thích, căng thẳng, thời gian làm việc dài trên 45 giờ/ tuần, hay trào ngược dạ dày thực quản…

Để có thể phát hiện sớm rung nhĩ, GS Thành khuyến cáo người dân cần đi kiểm tra nhịp mạch định kỳ, ít nhất 6 tháng/lần để phát hiện nhịp đập bất thường về tần số, nhịp điệu… Đặc biệt đối với những người trên 40 tuổi hoặc có nguy cơ tim mạch, người lớn trên 65 tuổi cần tầm soát bệnh tim mạch, trong đó xét nghiệm đo điện tâm đồ sẽ giúp phát hiện rung nhĩ và rối loạn nhịp tim.

Để phòng ngừa các bệnh tim mạch cũng như tình trạng rung nhĩ, người dân cần áp dụng lối sống điều độ, lành mạnh, thường xuyên tập thể dục, có chế độ ăn hợp lý, không uống rượu bia, không hút thuốc lá, tránh stress...

Với những trường hợp phát hiện bệnh, không tự ý uống thuốc, kể cả các loại thuốc thông thường, vì một số thuốc có thể ảnh hưởng đến tình trạng rối loạn nhịp hoặc tương tác với thuốc chống loạn nhịp.