Các loại bệnh ung thư đến từ... miệng

Mỗi năm cả nước ta có trên 200 nghìn người mắc ung thư mới, trong đó có tới 70 nghìn người tử vong do bệnh ung thư. 80% bệnh nhân đến viện trong giai đoạn muộn khi đã có triệu chứng đau. Con số này ngày càng tăng lên trong những năm tới. Các chuyên gia cảnh báo ung thư hoàn toàn có thể phòng ngừa được từ sớm, bởi hơn 70% nguyên nhân gây bệnh ung thư xuất phát từ thói quen của con người.

Tại hội thảo “Hiểu đúng về bệnh ung thư” mới được tổ chức tại Hà Nội, Giáo sư Nguyễn Bá Đức - Phó chủ tịch hội phòng chống ung thư Việt Nam - Nguyên Giám đốc Bệnh viện K Trung ương cho biết, ung thư có thể phát triển ở bất kỳ bộ phận cơ quan nào của cơ thể và có hơn 200 loại ung thư khác nhau trên cơ thể người. Ung thư được gọi tên theo cơ quan, tế bào mà chúng được hình thành. Ví dụ ung thư hình thành ở phổi gọi là ung thư phổi, ung thư hình thành ở gan gọi là ung thư gan.

Đa số bệnh ung thư biểu hiện dưới dạng các khối u ác tính. Khác với các khối u lành tính, chỉ phát triển tại chỗ, thường rất chậm có vỏ bọc; các khối u ác tính xâm lấn vào các tổ chức xung quanh hoặc đi tới hạch bạch huyết. Các cơ quan ở xa hình thành khối u mới, tiếp tục xâm lấn, phá hủy các bộ phận của cơ thể. Quá trình này được gọi là di căn. Nếu không được điều trị kịp thời bệnh nhân sẽ tử vong.

Bệnh ung thư là bệnh mãn tính, thường có quá trình phát triển lâu dài qua nhiều giai đoạn mà không có dấu hiệu gì trước khi chúng được phát hiện. Triệu chứng đau chỉ là dấu hiệu ở giai đoạn muộn của bệnh.

Nguyên nhân gây bệnh ung thư có thể phát sinh từ các rối loạn bên trong cơ thể gồm các rối loạn nội tiết và các yếu tố di truyền. Còn lại ung thư hình thành từ phần lớn nguyên nhân do những thói quen không có lợi cho sức khỏe như yếu tố hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, thực phẩm dinh dưỡng độc hại, chế độ dinh dưỡng không hợp lý, lười vận động thể chất, quan hệ tình dục không an toàn, ô nhiễm môi trường. Theo GS Nguyễn Bá Đức - Những nguyên nhân này hoàn toàn có thể tránh được.

Đặc biệt là hút thuốc là nguyên nhân của 30% trong tổng số các loại ung thư ở người bao gồm ung thư phổi, ung thư thành quản, ung thư thực quản, ung thư khoang miệng, ung thư bàng quang, ung thư tụy, ung thư dạ dày. Riêng với ung thư phổi, hút thuốc lá là nguyên nhân của trên 90% trường hợp mắc bệnh.

Theo GS Đức, trong khói thuốc không chỉ có chất nicotin ảnh hưởng đến tim mạch mà còn có trên 70 loại hóa chất độc hại khác nhau có thể gây ung thư. Đặc biệt trong số này có tới 43 chất đã được chứng minh là gây bệnh ung thư như benzopyren, nitrosamin, cadmium, niken, oluidin... Và đặc biệt dòng khói từ đầu điều thuốc lá chát có chứa các chất độc gây ung thư còn nhiều hơn dòng khói chính do người hút hít vào trong phổi của mình.

Nguyên nhân thứ hai đó là lạm dụng bia rượu. Đa số mọi người đều biết uống nhiều rượu bia không tốt cho sức khỏe nhưng ít người biết rằng uống rượu, bia có thể làm tăng nguy cơ gây ung thư. Lạm dụng rượu, bia là nguyên nhân gây ra nhiều loại ung thư như ung thư miệng, ung thư họng, ung thư thanh quản, ung thư thực quản, ung thư vú, ung thư đại - trực tràng và đặc biệt là ung thư gan mà nguyên nhân chính là xơ gan do sử dụng rượu bia quá mức.

Chế độ ăn nhiều mỡ động vật, ít chất xơ làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại - trực tràng và ung thư vú.

Các chất bảo quản, chất nhuộm màu thực phẩm có nguồn gốc hóa học, các chất trung gian chuyển hóa và sinh ra từ thực phẩm bị nấm, mốc, lên men là nguyên nhân gây ra nhiều loại ung thư đường tiêu hóa như ung thư dạ dày, ung thư gan, ung thư đại tràng.

Ngoài ra, thịt hun khói, cá muối, các loại mắm và dưa muối, cà muối, nhất là dưa khú, có nhiều muối nitrat, nitrit là các chất gây ung thư thực quản và dạ dày. Gạo và lạc là hai loại thực phẩm dễ bị nấm mốc aspergillus flavus xâm nhiễm và tiết ra một loạt chất độc là aflatoxin gây ung thư gan nguyên phát.