Khoai là lương thực gắn với người nghèo. Hồi còn nghèo khó, khoai luộc, khoai độn... để ăn thay cơm. Củ khoai được trồng ở 3 miền, nhưng với khí hậu khắc nghiệt, khoai ở Quảng Bình có hương vị đặc biệt hơn cả. Nhiều người đánh giá khoai deo ở đây ngọt và bùi hơn hẳn so với khoai được trồng ở những nơi khác.
Từ củ khoai, người dân Quảng Bình chế biến thành một đặc sản vang danh khắp nơi, đó chính là khoai deo. Mỗi khi đến đây du khách gần xa đều tìm mua khoai deo về làm quà người thân, bạn bè. 1kg khoai deo có giá từ 150.000 - 200.000 đồng.
Khoai deo là đặc sản nổi tiếng ở Quảng Bình
Kheo deo được làm từ loại khoai lang đỏ được trồng ở các triền cát trắng tại xã Hải Ninh (huyện Quảng Ninh, Quảng Bình). Trước đây, người dân địa phương làm khoai deo để dành ăn "cứu đói" vào những ngày mưa lũ, giá rét. Dần dần, nhờ hương vị độc đáo và khác biệt mà cái tên này đã trở thành một đặc sản níu chân thực khách.
Các công đoạn làm khoai deo cũng khá đơn giản, củ khoai sau khi thu hoạch được ủ ngoài trời nắng to bằng chăn bông để rũ hết đất cát, sau đó tiếp tục được bảo quản ở nơi khô ráo để không bị mọc mầm. Khi khoai bớt căng mọng người ta đem luộc và lột vỏ. Khoai được cắt dọc thành nhiều lát mỏng, có độ dày chừng 1cm, xếp đều lên giàn để phơi cho đến khi khoai chuyển sang màu cánh gián. Nếu gặp những ngày trời âm u không có nắng, khoai sẽ được đưa vào lò sấy.
Khoai deo ngon phải là loại khô nhưng dẻo như mạch nha, có màu đỏ vàng tựa mật ong và vị ngọt mát giống đường phèn.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, ăn khoai lang và khoai deo đúng cách và với lượng vừa đủ sẽ cung cấp nhiều vitamin tốt cho sức khoẻ.
Cải thiện bệnh tiểu đường
Khoai lang và khoai deo có chứa hàm lượng lớn dưỡng chất giúp cân bằng insulin và giảm đường trong máu. Chất xơ bên trong khoai lang giúp ngăn ngừa các nguy cơ tăng cao đường huyết, từ đó làm giảm đi khả năng mắc bệnh tiểu đường.
Chính vì vậy, đây cũng là thực phẩm được nhiều chuyên gia chăm sóc sức khoẻ khuyến khích người tiểu đường nên ăn nhưng cần có sự tham vấn của bác sĩ về cách dùng cũng như hàm lượng tiêu thụ.
Khoai deo chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khoẻ
Tốt cho người mắc bệnh tăng huyết áp
Để hạ huyết áp, việc duy trì lượng natri thấp trong cơ thể là rất cần thiết. Tuy nhiên, bạn đừng quên hấp thụ nhiều kali cho cơ thể cũng rất quan trọng. Nếu cung cấp đủ lượng kali thiết yếu cho cơ thể, bạn sẽ giảm được nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp. Trung bình một củ khoai chứa 542 mg kali cho cơ thể, do đó khoai lang và khoai deo rất tốt cho người mắc bệnh tăng huyết áp.
Tốt cho tiêu hoá
Một trong những tác dụng của khoai lang và khoai deo đối với sức khỏe là chức năng cải thiện hệ tiêu hóa. Với lượng lớn chất xơ có tác dụng ngăn ngừa chứng táo bón, đồng thời thúc đẩy đường tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Vitamin C và các axit amin chính là thành phần giúp kích thích nhu động ruột, làm quá trình tiêu hóa thức ăn trở nên nhanh hơn, chống tình trạng đầy bụng, khó tiêu và ngăn ngừa táo bón.
Chống ung thư
Các chuyên gia cho biết, bên trong khoai lang sấy có chứa sắc tố beta caroten – một sắc tố có khả năng ngăn chặn chống ung thư, giúp cơ thể ngày một khỏe mạnh và tăng cường sức đề kháng cao.