Ở Cà Mau có một cây hoa nghe tên vô cùng lạ, từ xưa đã được người dân ở đây sử dụng để chế biến thành các món hấp dẫn, đó là cây hoa mua.
Cây mua còn có tên gọi khác là mua bà, dã mẫu đơn, sơn thạch lựu, địa như... Tên khoa học là Melastoma candidum D. Don, thuộc họ Mua (Melastomaceae).
Hoa mua là cây dại mọc ở những nơi ít ánh sáng dưới tán rừng hoặc ven các bờ kênh.
Cây mua cao khoảng 1m, thân, cành và lá có lông nhám màu nâu, mọc dày sần sùi, lá mọc đối, phiến lá hình bầu dục, mặt trên ráp, mặt dưới nhiều lông mềm, có 5-7 gân nổi rõ, mép nguyên. Hoa mua có 5 cánh, màu hồng tím và có phấn, thường nở thành 2-3 đoá nằm ở đầu cành.
Theo người dân ở vùng U Minh Hạ (Cà Mau) chia sẻ cây mua là cây dại thường mọc ở những nơi ít ánh sáng dưới tán rừng hoặc ven các bờ kênh. Hoa của chúng có nhiều màu, nhiều loại nhưng hoa tím là phổ biến nhất. Hoa mua thường nở rộ vào những buổi sáng hoặc sau mưa.
Loài hoa này không chỉ làm say lòng người bởi vẻ đẹp mong manh mà còn trở thành nguyên liệu được người dân Cà Mau sử dụng trong nhiều món ăn đặc sản. Khi ăn vị thơm nhẹ, hơi chát nhẹ.
Hoa mua có 5 cánh, màu hồng tím và có phấn, thường nở thành 2-3 đoá nằm ở đầu cành.
Gỏi cuốn hoa muốn là món ăn nổi tiếng nhất, không chỉ ngon và lạ miệng mà còn là biểu tượng văn hóa, là câu chuyện về tình yêu thiên nhiên, về sự khéo léo và tâm hồn của người dân U Minh Hạ.
Để làm món ăn này, đầu tiên phải chọn những bông hoa tươi rói vào sáng sớm, nhưng vẫn còn đọng sương. Sau đó mang về nhẹ nhàng rửa sạch để giữ nguyên cánh. Chuẩn bị tôm, thịt và rau sống để cuốn.
Khi ăn, người ta trải một lớp bánh tráng mỏng lên bàn tay, sau đó lần lượt xếp các nguyên liệu vào giữa: một chút rau sống, vài cánh hoa mua tím mộng mơ, một miếng thịt, một con tôm. Cuối cùng, khéo léo cuốn chặt tay, để bánh tráng ôm trọn lấy các nguyên liệu, tạo thành những cuốn gỏi xinh xắn, hấp dẫn.
Ðặc biệt, nước chấm của gỏi cuốn là sự hoà quyện giữa nước mắm của biển và mật ong tinh hoa của rừng U Minh Hạ, không gì ngon bằng. Hiện nay, trong một số nhà hàng, quán ăn ở Cà Mau, gỏi cuốn hoa mua được đưa vào thực đơn để đãi khách.
Gỏi cuốn hoa mua là đăng trưng của văn hoá ẩm thực nơi đây
Anh Ngọc (chủ nhà hàng ở U Minh Hạ) chia sẻ: "Nhà hàng của mình phục vụ nhiều món ăn như cá thòi lòi nướng, lẩu mắm, nhưng gỏi hoa mua được du khách ưa chuộng hơn cả vì nghe tên món ăn gợi sự tò mò. Hoa mua chỉ có một thời điểm trong năm, nên du khách phải đến đúng mùa mới có cơ hội được thưởng thức.
Tôi thu mua hoa mua của bà con, đây là cây mọc dại nên phụ thuộc vào việc bà con thu hái được ít hay nhiều. Mỗi kg hoa mua có giá vài chục nghìn đồng".
Ngoài làm gỏi, hoa mua còn được kết hợp với đọt choại. Du khách tới đây còn có cơ hội trải nghiệm bơi xuồng xuyên rừng và tự tay hái những đọt choại non và hoa mua để kết hợp món ăn.