Giành lại sự sống từ ranh giới mong manh
Sau khi hoàn tất kiểm tra cho bệnh nhi 10 tuổi vừa mới mổ, chắc chắn sức khỏe của em đã ổn định, nhịp tim đập đều và các chỉ số phục hồi tốt, TS.BS Khánh Vân dặn dò kỹ lưỡng, nhắc nhở người nhà chú ý chế độ chăm sóc hậu phẫu để em mau chóng bình phục. Nhìn gương mặt tái đi vì lo lắng của người mẹ dần giãn ra khi nghe tin tốt, bác Vân mới thở phào nhẹ nhõm.
Ký ức của TS.BS.CKII Lê Thành Khánh Vân - Trưởng khoa Hồi Sức Phẫu Thuật Tim Trẻ Em (Bệnh viện Chợ Rẫy) chứa đầy những ca bệnh nhi đặc biệt đang ở bờ vực giữa sự sống và cái chết, mà theo bác: “Mỗi hoàn cảnh là một trường hợp đặc biệt, chỉ có đặc biệt hơn chứ không có đặc biệt nhất”. Có em sinh ra trong hoàn cảnh gia đình khó khăn, cha mẹ ly tán, phải để ông bà chăm sóc. Có những ca phẫu thuật mà sau đó, chính gia đình mới chia sẻ rằng họ từng nghĩ đến việc từ bỏ đứa trẻ vì không đủ niềm tin vào sự sống.
TS.BS Lê Thành Khánh Vân - Trưởng khoa Hồi Sức Phẫu Thuật Tim Trẻ Em, Bệnh viện Chợ Rẫy. (Ảnh: BVCC).
Mỗi bệnh nhân nhỏ bé là một câu chuyện riêng, mỗi ca phẫu thuật là một cuộc chiến với sinh tử và mỗi phút giây trong hành trình ấy đều được BS Khánh Vân vun đắp bằng lòng tận tụy, thầm lặng nhưng kiên cường. Đối với bác, nghề y không chỉ là công việc, mà còn là lý tưởng, là trách nhiệm với những nhịp đập bé nhỏ cần được hồi sinh, là giấc mơ về một tương lai tràn đầy sức sống cho những đứa trẻ vốn phải gánh chịu quá nhiều thiệt thòi.
Bén duyên với ngành y từ mong muốn giúp mọi người sống khỏe hơn, sau khi tốt nghiệp Đại học Y dược TP.HCM năm 1996, BS Khánh Vân gia nhập khoa Ngoại Lồng Ngực Bệnh viện Chợ Rẫy. Năm 2017 đánh dấu cột mốc lớn khi Bệnh viện Chợ Rẫy thành lập khoa Hồi Sức Phẫu Thuật Tim Trẻ Em thuộc Trung Tâm Tim Mạch Chợ Rẫy từ đơn vị Tim Bẩm sinh trước đó, BS Khánh Vân được trao trách nhiệm làm Trưởng khoa. Tại đây, bác Vân bắt đầu dẫn dắt một tập thể bác sĩ đối diện với những ca phẫu thuật phức tạp nhất cho các bệnh nhi mắc bệnh tim bẩm sinh.
Quyết định gắn bó với chuyên ngành phẫu thuật tim trẻ em không phải là lựa chọn dễ dàng. Bởi tim, đặc biệt là tim bẩm sinh là lĩnh vực không chỉ yêu cầu kỹ thuật phức tạp, sự chính xác tuyệt đối, mà còn đòi hỏi tình yêu thương, sự kiên nhẫn và khả năng chịu đựng áp lực khủng khiếp. Song, điều cổ vũ BS Khánh Vân chính là niềm tin kiên định rằng: “Không có trái tim bẩm sinh nào là không thể chữa được. Mỗi ca phẫu thuật thành công không chỉ là một sự sống được cứu, mà còn là một giấc mơ, một tương lai được viết tiếp”.
Nhớ lại trước khi khoa Hồi sức Phẫu thuật Tim Bẩm Sinh được thành lập, việc điều trị các bệnh tim bẩm sinh còn nhiều hạn chế. Khi đó, các ca bệnh thường chỉ được can thiệp ở mức độ nhẹ, vừa hoặc với các trẻ đã lớn. Số lượng các ca phẫu thuật còn rất ít và không thể đáp ứng nhu cầu cấp cứu sớm ở những trường hợp phức tạp.
BS Khánh Vân kiểm tra cho bệnh nhi. (Ảnh: BVCC).
Hàng trăm ca phẫu thuật mỗi năm đồng nghĩa với hàng trăm giờ đặt sinh mạng bệnh nhi vào trái tim và khối óc của đội ngũ bác sĩ. Đối với TS.BS.CKII Lê Thành Khánh Vân và tổ đội của mình, mỗi ca mổ tim bẩm sinh không chỉ là cuộc chiến với bệnh tật mà còn là cuộc đấu trí, đòi hỏi sự chính xác đến từng chi tiết.
"Tim bẩm sinh phức tạp lắm, cần thời gian để chẩn đoán chính xác, để lên kế hoạch phẫu thuật. Ngay khi tiếp nhận các bé, chúng tôi phải lập ra một bản đồ chi tiết. Đối với những ca phẫu thuật lớn, phải dự đoán trước mọi tình huống có thể xảy ra. Có những ca, sau khi chuyển qua hồi sức, tim và phổi vẫn không vận hành như mong đợi, phải bình tĩnh đánh giá lại toàn bộ quy trình, tìm ra vấn đề và sửa chữa. Quan trọng nhất là mình giữ được cái đầu lạnh để quyết định điều tốt nhất cho bệnh nhân”, BS Khánh Vân tâm sự.
Phía sau chiếc áo blouse trắng
Dù đã chứng kiến biết bao hoàn cảnh thương tâm nhưng mỗi lần nhớ về những đứa trẻ chưa kịp lớn đã phải chiến đấu với căn bệnh hiểm nghèo, bác Vân vẫn không kìm được cảm xúc.
“Các em còn quá nhỏ để có thể nói ra những gì cơ thể đang chịu đựng, các em chỉ có thể khóc, nhưng đằng sau những tiếng khóc ấy là một trái tim yếu ớt đang gồng mình chiến đấu từng phút giây. Những cơn tím tái, khó thở bất ngờ có thể dẫn đến đột tử, và nếu may mắn vượt qua, các em vẫn phải đối mặt với chuỗi ngày dài nhập viện, làm bạn với thuốc men vì viêm phổi hay các biến chứng khác…”, BS Vân ngậm ngùi nói.
Đây cũng là lý do mà dù biết mình đang phải đối mặt với những vấn đề còn nan giải trong y học, BS Khánh Vân chưa từng một lần cho phép mình từ bỏ. Với bác Vân, mỗi áp lực là một trách nhiệm cần gánh vác, mỗi bệnh nhân là một hy vọng cần được bảo vệ.
“Tôi chưa bao giờ xem áp lực là gánh nặng, mà là hơi thở, là nhịp sống hàng ngày của một bác sĩ. Phẫu thuật tim cho trẻ em không chỉ là sửa chữa những gì tạo hóa chưa trọn vẹn, mà còn là trao cho các em cơ hội được lớn lên, được sống như bao đứa trẻ khác. Đó là lý do mà tôi không bao giờ cho phép bản thân suy nghĩ đến việc từ bỏ. Dù đứng trước những ca phẫu thuật phức tạp nhất, chúng tôi cũng phải tiếp tục suy nghĩ, tìm ra cách cải thiện tình trạng, kéo dài tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân" ,TS.BS Khánh Vân chia sẻ.
BS Khánh Vân cùng tổ đội trong một ca phẫu thuật tim cho trẻ em. (Ảnh: BVCC).
Sau 8 năm hoạt động, dưới sự hỗ trợ của Ban Giám đốc, lãnh đạo Bệnh viện cùng sự dẫn dắt từ BS Khánh Vân, khoa Hồi sức Phẫu thuật Tim Bẩm Sinh tại Bệnh viện Chợ Rẫy đã có thể thực hiện cả các ca phẫu thuật ngay từ khi trẻ vừa chào đời, can thiệp các vấn đề tim bẩm sinh ở giai đoạn sớm nhất. Đối với những ca tim bẩm sinh đơn giản, tỉ lệ thành công gần như đạt mức 99 - 100%, tỷ lệ tử vong rơi vào khoảng 1 - 2%. Với các ca bệnh tim cực kỳ phức tạp, tỷ lệ tử vong nằm trong mức 4 - 5% và biến chứng rất thấp. Đặc biệt, Bệnh viện Chợ Rẫy được xem là trung tâm điều trị hàng đầu về động mạch chủ và động mạch vành ở trẻ em.
"Đến thời điểm hiện tại, khoa có thể xử lý được tất cả các trường hợp tim bẩm sinh ở mọi mức độ. Từ những bệnh đơn giản như: thông tim nhĩ, thông tim thất hay còn ống động mạch, cho đến những trường hợp phức tạp như: tim một thất, tim một buồng, tim ba buồng hoặc các phẫu thuật chuyển vị đại động mạch, thậm chí là các bất thường lớn như bức sảng động mạch phổi, chúng tôi đều có thể xử lý được" - TS.BS Khánh Vân cho biết
Bên cạnh việc nâng cao trình độ kỹ thuật, chuyên môn, BS Vân cùng các đồng nghiệp còn làm cầu nối, kết nối nguồn lực từ các nhà hảo tâm giúp nhiều gia đình giảm bớt gánh nặng chi phí điều trị. Hơn nữa, các hoạt động kết nối với phòng Công tác Xã hội và Ban Giám đốc bệnh viện đã tạo nên một hệ thống hỗ trợ vững chắc, minh bạch, đảm bảo mọi khoản kinh phí được sử dụng đúng mục đích.
Đối với TS.BS Khánh Vân, việc điều trị không chỉ dừng lại ở một ca bệnh, mà còn là hành trình nâng tầm y học nước nhà. Từ hợp tác quốc tế đến đào tạo thế hệ trẻ, ông và khoa đang từng ngày xây dựng một tương lai nơi trẻ em Việt Nam mắc bệnh tim bẩm sinh được chữa trị kịp thời và toàn diện.
"Tôi cũng như bao bác sĩ khác, chỉ mong được tạo điều kiện tốt nhất để làm việc, để cứu sống thêm nhiều trẻ em. Với tôi, đó không chỉ là trách nhiệm mà còn là một khát vọng: mang lại tương lai sáng hơn cho những trái tim nhỏ bé. Một khát vọng không chỉ của riêng tôi, mà còn của cả tập thể khoa, nơi luôn sẵn sàng vượt qua mọi thách thức vì sự sống và hy vọng”, bác Vân kiên định.
Kết thúc một ngày làm việc đầy căng thẳng, BS Vân rời phòng bệnh với đôi chân mỏi nhừ nhưng trái tim đầy an yên. Có lẽ những nhịp đập khỏe khoắn của các bệnh nhi mà bác từng cứu chữa chính là niềm vui và động lực lớn nhất để tiếp tục hành trình hồi sinh những trái tim bé nhỏ khác.