Tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ, rau đắng đất là loài cây quen thuộc, vừa là một loại rau dân dã trong bữa ăn hằng ngày, đồng thời còn là một vị thuộc nam hữu dụng.
Theo tìm hiểu, rau đắng đất mọc hoang dại ở cạnh mé ao, ven đường, trong các liếp mía... Chúng là cây thân thảo bò sát đất, cành mảnh, lá thuôn có hình mũi mác, đặc biệt chỉ mọc vào tháng hạn sau một mùa đất đai bị nung khô nứt nẻ. Trong khi đó rau đắng biển thân lá cành tròn mọng nước giống với rau sam.
Thứ rau đắng đất mọc hoang dại giờ đây thành đặc sản được người thành phố tìm mua
"Mình còn nhớ trước đây ở sau nhà có một cái đìa mùa cạn năm nào cũng khô queo. Đó là lúc rau đắng đất trở mình vươn lên non xanh mơn mởn. Chúng tự sinh sôi nảy nở giữa ruộng đồng cháy khô, bất chấp mọi địa hình hay thời tiết khắc nghiệt. Rễ cây nông không bén đất nhưng hễ bứng đi chỗ khác trồng là héo chết.
Thời còn nghèo khó, mẹ thường hái rau đắng đất để nấu canh với cá đồng, cá hủn hỉn. Mẹ mình dặn, sau khi nấu cá chín nêm gia vị vừa ăn, tắt lửa rồi mới cho rau đắng vào. Bởi loại rau này nếu để chín kỹ sẽ dai và tăng thêm vị đắng", bạn Minh Hằng (ở An Giang) chia sẻ.
Minh Hằng nói thêm: "Lúc đầu ăn rau này, mấy chị em mình đều lắc đầu vì đứa nào cũng sợ đắng. Lúc đó, ba bảo: "Tiền đắng hậu ngọt, từ từ con sẽ thấy ngon". Sau này lớn lên, xa nhà mình mới thực sự nhớ rau đắng đất của mẹ và ăn mới biết ngon".
Canh cá rau đắng có hương vị riêng, khiến ai ăn thử cũng nhớ mãi không quên
Cũng là người dân miền Tây Nam Bộ, bạn Bình Nguyễn cho biết rau đắng đất khó mọc và có vị đắng hơn so với rau đắng biển. Chúng chỉ mọc ở sau hè, ven đường, hay những bờ mương, liếp vườn sau nhà và mọc thành bụi riêng lẻ chứ không phải thành đám như rau đắng biển.
"Mỗi khi tôi về quê đều đòi mẹ nấu cháo cá, đặc biệt là phải có rau đắng ăn kèm. Ba tôi thường nói: Ăn cháo cá nhất định phải có vị đắng của rau đắng đất mới chuẩn vị", Bình Nguyễn kể.
Trước đây rau đắng đất là thứ rau "cứu đói" cho người dân ở các miền quê nghèo. Dần dà, vị đắng của loài rau này trở nên ngọt ngào, thấm vào miền ký ức của biết bao người. Từ rau đắng đất có thể làm thành các món: canh cá rô rau đắng, canh cá hủn hỉn rau đắng, cháo cá rau đắng, rau đắng xào,...
Cháo cá lóc ăn kèm rau đắng, món ngon ăn bổ dưỡng ở miền Tây
Những năm gần đây, thứ rau dại này được biết tới nhiều hơn, trở thành đặc sản nổi tiếng xuất hiện trong nhiều nhà hàng, quán ăn. Tại các chợ quê, hay trên chợ mạng và các cửa hàng bán đặc sản, rau đắng đất có giá khoảng 60.000 đồng/kg. Vì tò mò muốn thử vị đắng của rau đắng đất mà nhiều người mua về để ăn thử.
Ngoài là một loại rau ăn, rau đắng đất còn là một trong những vị thuốc Nam có tác dụng hạ hỏa, giải nhiệt, an thần, làm cho sáng mắt, phụ nữ ăn vào da dẻ mịn màng...