Vào khoảng tháng 7 hàng năm, khi những cơn mưa trút xuống là thời điểm rau chẵn lẻ mọc lên tua tủa, xanh mướt. Lúc này, các chị em thi nhau tìm hái loại rau dại này để bán, kiếm thêm thu nhập.
Rau chua lẻ mọc dại, có hương vị độc lạ, chua dịu, giòn giòn, khác với các loại rau quen thuộc nên chúng rất được ưa chuộng, nhiều người tìm mùa về thưởng thức.
Theo tìm hiểu, thân của cây rau chẵn lẻ như cây cỏ dại, lá có hình răng cưa, thân và lá nằm sát đất, giòn, sống nhiều ở những động cát, hoặc đất đồi. Khi những cơn mưa đầu mùa đổ xuống, cũng là lúc rau chẵn lẻ bắt đầu nảy mầm mọc lên thành từng vạt nhỏ khắp các nơi. Rau chẵn lẻ lên rất nhanh, vừa nhổ vạt này thì vài ngày sau vạt khác lại xanh mướt, mơn mởn vươn cao.
Rau chẵn lẻ có nhiều vào mùa mưa, hương vị độc lạ nên hấp dẫn
Chị Hoài (ở huyện Phú Lộc, tỉnh TT-Huế) cho biết cá khoai vào mùa thì cũng là lúc rau chẵn lẻ bắt đầu rộ lên. Thứ rau dại này ăn sống, nhúng lẩu cá khoai, hay trộn tôm thịt, ăn kèm bún bò đều khá ngon. Thế nhưng có lẽ ngon nhất là món vẫn là ăn kèm cá khoai, bởi theo những người dân làng biển, ăn cá khoai mà thiếu đĩa rau chẵn lẻ thì không đúng bài.
"Nhiều người nghĩ rằng loại rau này chỉ là cỏ dại, không ăn được, nhưng thực chất nó có hương vị rất riêng, nếu một lần thưởng thức sẽ bị nghiện.
Trước về làm dâu ở đây, tôi thấy rau chẵn lẻ mọc quanh nhà, loại rau này ở quê tôi cũng có nhưng không ai ăn cả. Mãi sau thấy mọi người ăn tôi mới biết đây là đặc sản, ăn ngon khó cưỡng".
Chị Hoài nói thêm, rau chẵn lẻ mỗi năm chỉ có độ vài ba tháng vào mùa mưa, chứ mùa hè thì tìm đỏ mắt cũng không có. Mấy năm gần đây, thứ rau đặc sản này được người dân biết tới nhiều hơn, được ưa chuộng hơn nên nhiều người dân đi hái về bán cho thương lái và các nhà hàng để kiếm thêm thu nhập.
Bà Xoan ở (Mỹ Khánh, Phú Diên, Phú Vang) cho biết mỗi khi đến mùa bà lại đi tìm rau chẵn lẻ để hái bán. Kinh nghiệm nhiều năm giúp bà nhận định được những vùng cát rau dễ mọc. Hoặc ghim những vị trí rau mọc trong những năm trước để năm nay tìm tới.
"Thật ra cũng không khó để tìm rau chẵn lẻ. Thường ở vùng cát bãi ngang, rau sẽ mọc hoang lúp xúp ngay trên trảng cát. Nhưng để hái nhiều và hái được rau chất lượng, đôi khi người hái phải tìm rất lâu, “om” kỹ để hái đúng thời điểm", bà Xoan chia sẻ.
Đầu mùa mưa là thời điểm thu hoạch thích hợp nhất, khi những lá rau toát lên mùi đặc trưng nhưng vẫn còn giòn, mềm, ít xơ. Còn khi đã qua thời điểm vàng, lúc cây bắt đầu ra những búp hoa lớn, chất lượng rau sẽ giảm xuống.