Ngày hội lớn trên thảo nguyên xanh

“Độc - lạ - hấp dẫn” là những tiêu chí của cuộc thi Hoa hậu bò sữa, được tổ chức thường niên vào dịp giữa tháng 10, do Công ty CP Giống bò sữa Mộc Châu phát kiến và duy trì cho đến nay đã được hơn chục năm. Cuộc thi không chỉ thu hút đông đảo bà con nông dân quanh vùng, mà còn là dịp để du khách biết đến Mộc Châu, thảo nguyên xanh cho những dòng sữa ngọt.

Ngày 14 và 15 tháng 10 hàng năm, cuộc thi của những “người chăn bò thượng thặng” theo cách ví von của nhiều người, sẽ được diễn ra. Đây là năm thứ 13 những người chăn nuôi bò của thảo nguyên xanh Mộc Châu trên độ cao hơn 1 nghìn mét so với mực nước biển tổ chức hội thi “Hoa hậu bò sữa”. Hội thi được Công ty CP Giống bò sữa Mộc Châu tổ chức từ cách đây hơn chục năm, nhằm tôn vinh những hộ gia đình có thành tích chăn nuôi bò sữa tốt nhất. Đây cũng là dịp để các hộ chăn nuôi chia sẻ kinh nghiệm.

Vậy hội thi có gì mà hấp dẫn đến vậy? Ông Phạm Văn Nhán, Phó tổng Giám đốc Công ty, Phó Trưởng ban thường trực hội thi nói - ngoài việc chấm điểm cho bò, chúng tôi còn chấm điểm cả người chăn nuôi bò. Tất nhiên không phải là các tiêu chí như thi hoa hậu, nhưng tối thiểu, bò chỉ có thể là hoa hậu khi chủ nuôi bò phải có trình độ văn hóa (ít nhất hết THPT), có sức khỏe. Khung điểm để chấm Hoa hậu bò là 100 điểm, trong đó 40 điểm là chấm cho bò và 60 điểm kiểm tra kiến thức chủ hộ chăn nuôi giỏi.

Phần cuối cùng mới hấp dẫn nhất, lần lượt các giải: “Bò đẹp nhất” do khán giả bình chọn, “Bò có sản lượng sữa trong ngày cao nhất”; giải bò cạn sữa, bê cai sữa, bò hậu bị... được trao trong tiếng reo hò, vỗ tay của cả quảng trường hàng nghìn người. Vui nhất, có lẽ, đây là dịp duy nhất trong năm các hộ nuôi bò, bà con dân tộc quanh vùng được tề tựu đông đủ ở thị trấn nông trường Mộc Châu, được cùng nhau trò chuyện, chia sẻ kinh nghiệm chăn nuôi, cùng nhau trở thành những… tỷ phú nuôi bò.

Còn nhớ như in vào cữ này năm ngoái, cánh nhà báo đến thăm nhà của hoa hậu bò năm 2011. Cô bò mang mã số 48.045 này của gia đình anh Đinh Văn Chỉnh ở đơn vị 70, thị trấn nông trường Mộc Châu đã tham gia và đoạt vương miện, mang về cho gia đình anh Chỉnh gần 100 triệu đồng, trong đó có hơn 50% bằng tiền mặt, còn lại là Công ty sẽ trả bằng máy vắt sữa hiện đại.

Tất nhiên, anh Chỉnh bảo, tiền thưởng thì không phải là vấn đề lớn, cái quan trọng là ở hội thi, những chủ chăn nuôi bò sẽ được vinh danh bởi công sức của họ bỏ ra được Công ty và bà con ghi nhận.

Anh Chỉnh khoe, có kinh nghiệm, lại mát tay, nên trong lần thứ năm tham dự “cuộc thi nhan sắc” của bò, anh Chỉnh có tới ba trong số 17 cô bò của gia đình vượt qua vòng sơ loại của Ban tổ chức. “Sau khi được lựa chọn, trước đợt thi ba tháng, ba cô bò ngày nào cũng dắt bò tập đi cho dạn người. Hằng này phải tắm, chải để lông đuôi bồng lên, lông toàn thân sạch, khoang trắng đen rõ ràng”, anh Chỉnh nói.

Phác họa chân dung hoa hậu, người chăn bò thượng thặng này cho rằng, tiêu chuẩn bò vắt sữa phải có chất lượng, sản lượng cao (khoảng hơn 40 lít/ngày), ngoại hình phải đạt ngoài hình phẩm giống của giống bò đó. Ngoài ra, đầu cổ bò thanh, dáng hình êm, nhỏ phía trước, to phía sau, bầu vú to, nhưng chân phải thẳng đứng, không đi vòng kiềng...

Vào “lò” của chị Vũ Thị Đáng, ở đơn vị 70, việc chăm sóc, luyện tập cho các thí sinh cũng được chú trọng không kém. Chị Đáng cho biết, năm nay là năm thứ 10 gia đình chị tham dự cuộc thi tuyển chọn bò giống tốt. Các thí sinh của hộ chị Đáng từng giành Vương miện, giải nhất, giải nhì các năm trước, đặc biệt làm năm 2008. “Năm ngoái, trong tổng đàn hơn 30 con, có tới bốn “cô” lọt vào vòng chung khảo, tham dự các hạng: bò vắt sữa, bò hậu bị, bê ăn sữa”, chị Đáng khoe.

Theo chủ “lò” này, ngoài việc huấn luyện đi lại, chăm chút lông, đuôi, còn làm móng cho bò. Các thí sinh ngoài khẩu phần thông thường, được ăn tăng thêm tinh bột, cỏ Alfalfa nhập từ Mỹ để tăng lượng đạm.

Ghé vào trang trại “vua bò” Nguyễn Văn Quất, ở đơn vị 85, với lượng bò hơn 115 con, cũng có hai thí sinh góp mặt tại ngày hội sắc đẹp năm ngoái. Ngoài công việc tất bật vắt tới 1,2-1,3 tấn sữa mỗi ngày, các thành viên trong gia đình ông Quất, cũng được phân công chăm chút cho các thí sinh, chuẩn bị cho cuộc thi sắp tới.

Còn nhớ cuộc thi năm ngoái, Ban tổ chức đã trao nhiều giải thưởng cho các hộ nông dân tham dự hội thi bò sữa. Trong đó, giải Hoa hậu bò sữa thuộc về bò mang số hiệu 52754 của gia đình ông Dương Văn Long ở đơn tiểu khu 82, thị trấn Nông trường Mộc Châu. Con bò sữa của ông Long đã từng 3 lần sinh sản, có trọng lượng nặng 725kg, trung bình cho 40-50 lít sữa/ngày.

Với tổng giá trị giải thưởng lên tới gần 1 tỷ đồng, hội thi “Hoa hậu bò sữa Mộc Châu” có 110 thí sinh suất sắc vào vòng chung kết.

Ông Trần Công Chiến, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Cty CP Giống bò sữa Mộc Châu chia sẻ, có lần lãnh đạo tỉnh nhà công tác ở một địa phương phía Nam, thấy họ cũng tổ chức cuộc thi Hoa hậu Bò sữa, liền gọi điện về cho ông để hỏi về vấn đề “bản quyền”.

Ông Chiến cười, báo lại là lãnh đạo yên tâm vì “Cty đã đăng ký bản quyền ở Cục sở hữu trí tuệ rồi, nên không thể ai đánh cắp bản quyền Hoa hậu Bò sữa Mộc Châu được đâu”.

Biết bản quyền thuộc về mình, nhưng theo lãnh đạo Cty CP Giống bò sữa Mộc Châu không muốn hoa hậu bò sữa là sân chơi của riêng mình.

Ông Chiến nói, để tổ chức một cuộc thi hoa hậu bò sữa quy mô cả nước thì rất khó, nhưng vùng thì có thể làm được. Với cuộc thi ở Mộc Châu hằng năm, chúng tôi muốn hỗ trợ các hộ nuôi bò ở Ba Vì (Hà Nội), Vĩnh Tường (Vĩnh Phúc) có thể đem những “cô” bò ưu tú nhất của mình đi thi.

“Ý định là thế, nhưng năm nay, điều kiện chưa cho phép nên chưa thực hiện được. Tôi sẽ nuôi ý tưởng này, và sẽ thực hiện trong những năm tới, để người nuôi bò có một ngày hội đầy ý nghĩa, cùng chia sẻ niềm vui, kinh nghiệm quý với nhau”- ông Chiến tâm sự.

Theo Ban Tổ chức, hội thi là một sáng kiến độc đáo trong chương trình phát triển đàn bò sữa tại Mộc Châu. Hội thi đã tạo động lực thúc đẩy các hộ chăn nuôi áp dụng các phương pháp cải tiến trong chăn nuôi, áp dụng công nghệ chăn nuôi hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế, tạo ra dòng bò hạt nhân cao sản.

Đây cũng là ngày hội để người chăn nuôi trong vùng giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và tôn vinh những bàn tay vàng trong ngành chăn nuôi bò sữa, giúp cho người chăn nuôi cập nhật những kiến thức mới và kinh nghiệm phát triển đàn bò sữa cao sản, thể hiện văn hóa DN trong việc gắn bó với người chăn nuôi. Qua từng năm thi, đến nay, Hội thi “Hoa hậu bò sữa” đã trở thành một nét đẹp văn hóa, điểm đến thú vị với du khách trong và ngoài nước.