Đấu thầu tại Tây Ninh: Cần một môi trường cạnh tranh thực chất và minh bạch

Sau loạt bài phản ánh, các chuyên gia cho rằng cần tăng cường giám sát và nâng cao trách nhiệm của chủ đầu tư, bên mời thầu để đảm bảo hiệu quả vốn đầu tư công

Xuyên suốt 4 kỳ của vệt bài "Đấu thầu tại Tây Ninh: Khi nhà thầu có 'sân quen', ngân sách có tiết kiệm?", Báo Tri thức & Cuộc sống đã chỉ ra những quy luật và con số đáng suy ngẫm xoay quanh hoạt động đấu thầu của Công ty Cổ phần Xây dựng Thương mại Thanh Điền (Công ty Thanh Điền). Từ tỷ lệ trúng thầu 100% với một bên mời thầu "quen mặt" đến tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách chỉ vỏn vẹn 3,61%, tất cả đều cho thấy một bức tranh cần được nhìn nhận lại một cách nghiêm túc.

Mục tiêu của loạt bài không nhằm quy chụp hay kết luận về sai phạm của bất kỳ cá nhân, tổ chức nào, mà là chỉ ra những dấu hiệu, những "khoảng trống" trong quy trình có thể dẫn đến việc làm suy giảm tính cạnh tranh và hiệu quả kinh tế - hai trong số những mục tiêu quan trọng nhất của Luật Đấu thầu.

Tổng kết những vấn đề đặc trưng

Qua phân tích hồ sơ, có thể tổng kết lại một số đặc điểm nổi bật:

1. Sự tồn tại của hai "sân chơi" riêng biệt: Cùng một nhà thầu là Công ty Thanh Điền, nhưng kết quả đấu thầu lại hoàn toàn khác biệt khi đối diện với hai bên mời thầu khác nhau. Với Công ty TNHH MTV Dương Hoàng Nam, đó là chuỗi chiến thắng tuyệt đối. Với Công ty TNHH Tư vấn và Đầu tư Xây dựng Đại Hưng, đó là sự cạnh tranh sòng phẳng với cả thành công và thất bại.

2. Mô hình loại đối thủ lặp lại: Tại các gói thầu do Công ty Dương Hoàng Nam mời thầu, các đối thủ của Công ty Thanh Điền thường bị loại sớm vì các lý do liên quan đến hồ sơ năng lực, kinh nghiệm, tạo ra một con đường "thênh thang" cho nhà thầu này.

3. Hiệu quả kinh tế thấp: Hệ quả trực tiếp của việc thiếu cạnh tranh là tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước ở mức rất thấp, có những gói thầu chỉ đạt dưới 1%, trái ngược hoàn toàn với mức tiết kiệm lên tới 22% ở những gói thầu có sự cạnh tranh thực chất.

Góc nhìn và giải pháp từ chuyên gia

Để có cái nhìn khách quan và mang tính xây dựng, phóng viên đã trao đổi với các chuyên gia uy tín trong lĩnh vực pháp lý và đấu thầu.

Chuyên gia đấu thầu Phạm Giang chia sẻ: "Những gì loạt bài phản ánh là một tình huống không hiếm gặp. Vấn đề cốt lõi nằm ở vai trò và trách nhiệm của chủ đầu tư và bên mời thầu. Luật Đấu thầu 2023 đã có những quy định rất chặt chẽ để đảm bảo cạnh tranh. Tuy nhiên, việc thực thi mới là quan trọng. Để cải thiện, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đột xuất và định kỳ đối với cả quá trình lựa chọn nhà thầu, đặc biệt là ở những gói thầu có dấu hiệu ít cạnh tranh, nhà thầu trúng thầu sát giá nhiều lần".

Ông Giang cũng nhấn mạnh đến vai trò của cộng đồng và báo chí: "Sự giám sát của xã hội và các cơ quan báo chí là một kênh thông tin quan trọng giúp các cơ quan quản lý nhà nước phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường, từ đó có biện pháp chấn chỉnh kịp thời".

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) đưa ra khuyến nghị: "Để hạn chế tình trạng 'sân quen', cần nâng cao chất lượng của Hồ sơ mời thầu. Các tiêu chí đưa ra phải thực sự khoa học, khách quan, không cài cắm những điều kiện gây khó khăn cho các nhà thầu không mong muốn. Thêm vào đó, cần quy định rõ trách nhiệm giải trình của bên mời thầu và tổ chuyên gia khi đánh giá một nhà thầu không đạt yêu cầu, đặc biệt là khi các lý do này lặp lại một cách có hệ thống".

Luật sư Lập cũng cho rằng, việc công khai, minh bạch chi tiết quá trình đánh giá hồ sơ, bao gồm cả các văn bản yêu cầu làm rõ và trả lời của nhà thầu, sẽ giúp tăng cường tính giám sát và hạn chế các hành vi tiêu cực nếu có.

Hoạt động đấu thầu, đặc biệt là các dự án sử dụng vốn đầu tư công, luôn đòi hỏi sự minh bạch và hiệu quả ở mức cao nhất. Những câu chuyện như của Công ty Thanh Điền tại Tây Ninh là một bài học kinh nghiệm, cho thấy vẫn còn đó những việc cần làm để thị trường đấu thầu ngày càng cạnh tranh, công bằng, minh bạch và thực sự mang lại hiệu quả kinh tế cho đất nước.

Hiệu quả vốn đầu tư công: Tỷ lệ tiết kiệm qua đấu thầu ở Tây Ninh chỉ 3,6%

Phân tích các gói thầu của Công ty Thanh Điền trúng cho thấy tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước thấp, đặt ra câu hỏi về hiệu quả kinh tế của các dự án

Mục tiêu quan trọng nhất của đấu thầu là lựa chọn được nhà thầu đủ năng lực với mức giá cạnh tranh nhất, nhằm tiết kiệm và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công. Tuy nhiên, qua phân tích chuỗi gói thầu mà Công ty Cổ phần Xây dựng Thương mại Thanh Điền (Công ty Thanh Điền) đã trúng, con số về hiệu quả kinh tế lại không mấy khả quan.

Xuyên suốt các kỳ báo, chúng ta đã thấy được quy luật trúng thầu của Công ty Thanh Điền, đặc biệt là tại các gói thầu do Công ty TNHH MTV Dương Hoàng Nam mời thầu, nơi sự cạnh tranh thường không cao. Hệ quả trực tiếp của việc thiếu cạnh tranh là giá trúng thầu thường không có sự chênh lệch lớn so với giá gói thầu được duyệt.

Đấu thầu tại Tây Ninh: 'Kịch bản' loại đối thủ của nhà thầu Thanh Điền

Phân tích cho thấy, tại các gói thầu do Công ty Dương Hoàng Nam mời thầu, đối thủ của Công ty Thanh Điền thường bị loại sớm, tạo ra một "sân chơi" ít cạnh tranh hơn

Như đã phân tích ở các kỳ trước, tỷ lệ trúng thầu 100% của Công ty Cổ phần Xây dựng Thương mại Thanh Điền (Công ty Thanh Điền) tại các gói thầu do Công ty TNHH MTV Dương Hoàng Nam (Công ty Dương Hoàng Nam) mời thầu đặt ra nhiều câu hỏi. Để làm rõ hơn, cần phải đi sâu vào vai trò của các bên mời thầu và cách thức các đối thủ cạnh tranh bị loại khỏi cuộc chơi.

Vai trò của bên mời thầu là vô cùng quan trọng, từ việc xây dựng tiêu chí trong Hồ sơ mời thầu (HSMT) đến việc đánh giá Hồ sơ dự thầu (HSDT) của các nhà thầu. Một HSMT chặt chẽ và một quy trình đánh giá khách quan sẽ tạo ra một cuộc cạnh tranh thực sự. Ngược lại, chỉ một vài tiêu chí hay một cách đánh giá thiếu nhất quán cũng có thể làm thay đổi hoàn toàn kết quả lựa chọn nhà thầu.

Tỷ lệ trúng thầu 100% của Công ty Thanh Điền: 'Bí quyết' nằm ở bên mời thầu?

Năm 2025, Công ty Thanh Điền trúng tuyệt đối 5/5 gói thầu do Công ty Dương Hoàng Nam mời thầu, nhưng lại có kết quả trái ngược tại các gói thầu do đơn vị khác tổ chức.

Như đã đề cập ở kỳ trước, chiến thắng của Công ty Cổ phần Xây dựng Thương mại Thanh Điền (Công ty Thanh Điền) tại gói thầu mương thoát nước An Thạnh - Phước Chỉ không phải là một hiện tượng đơn lẻ. Phân tích sâu dữ liệu đấu thầu trong năm 2025 cho thấy một quy luật rất đáng chú ý, đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh thực chất tại các gói thầu mà doanh nghiệp này tham gia.

Theo dữ liệu tổng hợp, trong năm 2025, Công ty Thanh Điền đã tham gia tổng cộng 10 gói thầu tại tỉnh Tây Ninh, trong đó trúng 7 gói, trượt 2 gói và 1 gói bị hủy. Tuy nhiên, bức tranh trở nên khác biệt khi phân tích vai trò của các bên mời thầu.

Đọc nhiều nhất

Đấu thầu thiết bị tại Tây Ninh: Góc nhìn chuyên gia về rủi ro pháp lý, "bẫy giá rẻ" và kiến nghị thanh tra [Kỳ 5]

Đấu thầu thiết bị tại Tây Ninh: Góc nhìn chuyên gia về rủi ro pháp lý, "bẫy giá rẻ" và kiến nghị thanh tra [Kỳ 5]

Các chuyên gia và luật sư nhận định, việc cài cắm tiêu chí kỹ thuật và áp dụng không nhất quán quy định về "sai sót không nghiêm trọng" có dấu hiệu vi phạm Luật Đấu thầu. Đồng thời, cảnh báo rủi ro chất lượng từ mức giá giảm sốc 45% và kiến nghị thanh tra toàn diện gói thầu.

Tin mới

Đấu thầu thiết bị tại Tây Ninh: Góc nhìn chuyên gia về rủi ro pháp lý, "bẫy giá rẻ" và kiến nghị thanh tra [Kỳ 5]

Đấu thầu thiết bị tại Tây Ninh: Góc nhìn chuyên gia về rủi ro pháp lý, "bẫy giá rẻ" và kiến nghị thanh tra [Kỳ 5]

Các chuyên gia và luật sư nhận định, việc cài cắm tiêu chí kỹ thuật và áp dụng không nhất quán quy định về "sai sót không nghiêm trọng" có dấu hiệu vi phạm Luật Đấu thầu. Đồng thời, cảnh báo rủi ro chất lượng từ mức giá giảm sốc 45% và kiến nghị thanh tra toàn diện gói thầu.

Hồ sơ năng lực Công ty Năm Sáu Tám và nghịch lý "thắng lớn ở Tây Ninh, trượt dài miền Tây" [Kỳ 4]

Hồ sơ năng lực Công ty Năm Sáu Tám và nghịch lý "thắng lớn ở Tây Ninh, trượt dài miền Tây" [Kỳ 4]

Dữ liệu đấu thầu cho thấy Công ty Năm Sáu Tám có tỷ lệ trượt thầu trên 80% trong năm 2025 tại các tỉnh miền Tây. Việc một doanh nghiệp thường xuyên thất bại ở các gói thầu nhỏ lại bất ngờ trúng gói thầu lớn nhất, phức tạp nhất tại Tây Ninh đặt ra nhiều dấu hỏi về năng lực thực sự.

Hà Nội: Liên danh có sự tham gia của Công ty A Chi Son trúng thầu sát giá

Hà Nội: Liên danh có sự tham gia của Công ty A Chi Son trúng thầu sát giá

Ngày 28/11/2025, Trung tâm Kỹ thuật Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phê duyệt hai gói thầu mua sắm với tỷ lệ tiết kiệm chưa đến 0,2%. Đáng chú ý, Công ty Cổ phần A Chi Son góp mặt trong cả hai liên danh trúng thầu, trong khi đối thủ cạnh tranh trượt thầu vì những lỗi kỹ thuật sơ đẳng.