Hội chứng HELLP (Syndrome of Hemolysis Elevated Liver Enzymes and Low Platelets) ở sản phụ là một rối loạn hiếm gặp, ảnh hưởng dưới 1% tổng số thai kỳ. Tuy nhiên, đây là một vấn đề lớn ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ bầu, có thể đe dọa tính mạng của cả mẹ và thai nhi.
Mới đây, sản phụ N.T.H., 29 tuổi, mang thai lần thứ 4, thai 35 tuần tuổi, nhập viện với triệu chứng đau thượng vị. Qua kiểm tra, các bác sĩ phát hiện men gan tăng cao, tiểu cầu giảm mạnh, protein niệu dương tính, những dấu hiệu đặc trưng của hội chứng HELLP.
Nhận định tình trạng nguy kịch, kíp Sản khoa phối hợp với Gây mê hồi sức, Huyết học truyền máu và Nhi khoa tiến hành mổ lấy thai khẩn cấp, đồng thời truyền các chế phẩm máu và hồi sức tích cực. Sau 6 ngày điều trị, cả mẹ và trẻ sơ sinh non tháng đều ổn định và xuất viện an toàn.
Hội chứng HELLP ở sản phụ hiếm gặp nhưng nguy hiểm tính mạng/ Ảnh VTV
Theo Bệnh viện Việt Nam - Cuba Đồng Hới (Quảng Trị), HELLP là hội chứng tan máu, tăng men gan và giảm tiểu cầu ở phụ nữ mang thai trên 20 tuần tuổi. Bệnh có thể tiến triển nhanh, đe dọa tính mạng mẹ và bé nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Một trong các dấu hiệu sớm mà thai phụ có thể nhận biết là đau thượng vị hoặc đau hạ sườn phải, kèm buồn nôn, mệt mỏi, đau đầu hoặc nhìn mờ. Những biểu hiện này không giảm dù dùng thuốc dạ dày, có thể đi kèm vàng da, phù hoặc nước tiểu sẫm màu.
Các chuyên gia khuyến cáo mẹ bầu cần khám thai định kỳ tại cơ sở y tế chuyên khoa và không bỏ qua những dấu hiệu bất thường như đau thượng vị, đau đầu, phù hay nhìn mờ. Xét nghiệm sàng lọc tiền sản giật ở tuần thứ 11-13 giúp phát hiện và điều trị dự phòng, từ đó giảm nguy cơ biến chứng HELLP, bảo vệ sức khỏe mẹ và bé.
Theo chuyên gia, để chẩn đoán bệnh có thể dựa vào 3 đặc điểm chính gồm:
- Tan máu: xảy ra do sự chuyển vận của các tế bào hồng cầu trong lòng các mao mạch máu bị tổn thương. Các biểu hiện thường gặp là mảnh hồng cầu vỡ, hồng cầu bị biến dạng (schistocytes) trên tiêu bản máu đàn. Haptoglobin, bilirubin, LDH tăng.
- Tăng men gan: là tình trạng thiếu máu tại gan dẫn đến nhồi máu. Các thương tổn này có các triệu chứng như đau thượng vị, nôn, buồn nôn hoặc đau hạ sườn phải, vàng da, men gan tăng cao. Các biến chứng nặng (1%) có thể gặp là tụ máu dưới bao gan, thậm chí vỡ vào ổ bụng.
- Giảm tiểu cầu: Do tổn thương vi mạch chủ yếu là tổn thương nội mạch và co thắt mạch, hậu quả của serotonin và thromboxane A2 làm tăng ngưng kết tiểu cầu trong lòng mạch.
