 |
| Nhà thông minh là sản phẩm rất hứa hẹn trong tương lai. |
Bài viết dưới đây của kỹ sư công nghệ Đỗ Nguyên Thanh Đồng – Giám đốc công ty công nghệ ACIS sẽ làm rõ câu chuyện thú vị nhưng rất bí ẩn này. ACIS thuộc Vườn ươm doanh nghiệp của Khu công nghệ cao TPHCM, là đơn vị đã thành công trong việc sản xuất, thương mại hóa Hệ thống Acis Smarthome bằng 100% nguồn lực chất xám Việt.
Vì sao nhà thông minh là xu hướng tất yết của tương lai?
Hiện nay chúng ta đang sống trong thời đại của kỹ thuật số, internet và các thiết bị di động thông minh (smartphone, tablet) đã trở nên quá phổ biến đã tạo nên khái niệm mới là IoT (Internet of Things – Internet vạn vật) thì vấn đề ứng dụng các thành tựu này vào việc điều khiển các thiết bị điện trong ngôi nhà trở nên tất yếu.
Nhà thông minh (smarthome) là ngôi nhà được tích hợp những công nghệ tân tiến về kỹ thuật điện-điện tử-tin học để quản lý và điều khiển các thiết bị điện theo mong muốn của chủ nhà mọi lúc, mọi nơi theo những chương trình được cài đặt theo ngữ cảnh, lịch trình, cảm biến tự động. Việc được điều khiển thể hiện bằng 4 hình thức: công tắc cảm ứng; remote; điều khiển từ xa qua smartphone, tablet, PC; cảm biến tự động.
 |
| Nhà thông minh có thể điều khiển bằng smartphone hoặc tablet. (Ảnh: Hometrend) |
Tuy nhiên, smarthome hiện tại chưa thể phổ cập nằm ở 4 vấn đề chính: đắt, tâm lý quá quen thuộc với công tắc on/off, e ngại sự phức tạp, thiếu ổn định. Theo ước đoán, ngay tại các nước phát triển Âu-Mỹ thì tỷ lệ ngôi nhà thông minh chỉ đạt khoảng 0,01% - tức 10.000 ngôi nhà mới có 1 căn nhà thông minh.
“Tứ trụ công nghệ” sẽ bước chân vào lĩnh vực smarthome
Hiện nay ở mảng thiết bị di động thông minh đang có sự cạnh tranh quá khốc liệt trong khi nhu cầu của thị trường đang có xu hướng bão hòa. Việc kiếm tiền của Apple, Samsung, Goolge, Microsoft ngày trở nên khó khăn hơn vì các phát minh mới hầu như thiếu ý tưởng đột phá, vòng đời sản phẩm di động ngày càng ngắn trong khi vốn đầu tư ngày mỗi lớn hơn.
Chính vì vậy các hãng danh tiếng như Blackberry, HTC, Sony không bán được sản phẩm theo doanh số mong muốn là nguy cơ “chết” rất nhanh. Ngay cả tại Việt Nam, Bphone sau khi ra mắt rồi không bán được như trông đợi cũng đã biến thành “quả tạ đeo chân” của Bkav. Thị trường góp mặt nhiều công ty của Trung Quốc (Lenovo, Oppo, Huawei, ZTE) khiến miếng bánh lợi nhuận của “Tứ trụ” ở mảng di động ngày càng khó nuốt.
Ngay cả với các công nghệ lõi phần mềm là hệ điều hành với sự thống trị của Win, iOS, Android khiến Samsung dù có HĐH Tizen cũng không dám đưa vào đại trà vì họ đã thấy bài học thất bại của Nokia với Meego và Symbia. Chi phí xây dựng một HĐH mới quá mất thời gian, tốn kém tiền bạc và nhận lực và phải tìm kiếm sự tương thích với các thiết bị phần cứng trong khi thành công là dấu hỏi lớn nên đây chắc chắn không phải là hướng đi mới của các đại gia công nghệ.
Chuyển hướng sang Smarthome để tìm kiếm lợi nhuận
Với rất nhiều khó khăn đã nêu trên ra nên việc các “Tứ trụ công nghệ” sẽ tìm cách chuyển hướng sang lĩnh vực smarthome để tìm kiếm lợi nhuận là chuyện tất yếu trong tương lai gần. Có 2 yếu tố để lý giải sự chuyển hướng này
Thứ nhất, thị trường điện gia dụng vẫn đang còn bỏ ngỏ khi chưa thể ứng dụng IoT (Internet of Things) một cách đại trà hoặc có ứng dụng cũng rất nhỏ lẻ với thiết bị như Smart TV (Samsung, LG) chứ chưa tạo thành hệ thống.
Thứ hai, nhà thông minh được xếp vào công nghệ mới và là thị trường chưa khai phá nên sẽ trở thành miếng bánh béo bở. Như đã nói ở trên, tỷ lệ nhà thông minh ở các nước châu Âu-Bắc Mỹ chưa đến 0,01 – tức tỷ lệ 10.000/1.
Nhận thức miếng bánh béo bở này nên “Tứ trụ công nghệ” đã nhảy vào từ sớm và đã có bước chuẩn bị riêng theo cách của họ. Cụ thể:
- Apple phát triển Home Kit cho nhà thông minh cách đây khoảng 8 năm.
- Samsung mua lại Smart Things – một ứng dụng (phần mềm) điều khiển cho nhà thông minh với giá 200 triệu USD đầu năm 2014.
- Google mua lại Nest – một cảm biến điều khiển nhiệt độ trong nhà.
- Microsotf hợp tác với Insteon – một công ty phát triển các “chuẩn” cho nhà thông minh.
Dù vậy cho đến thời điểm hiện nay chưa có bất kỳ sản phẩm smarthome nào của 4 đại gia công nghệ trên chính thức được thương mại hóa.
Đâu là nguyên nhân khiến “Tứ trụ” còn rụt rè với smarthome?
Với Apple, họ sở hữu thế mạnh lớn nhất ở hệ điều hành iOS và đang thống trị lĩnh vực thiết bị di động (Iphone, Ipad) và máy tính cá nhân (Macbook) trong khi không có chút thị phần nào về lĩnh vực điện dân dụng và không có kinh nghiệm lĩnh vực điều khiển điện dân dụng và công nghiệp.
 |
| Apple rất mạnh về phần mềm nhưng chưa có kinh nghiệm trong lĩnh vực điện dân dụng. (Ảnh: idb) |
Việc phát triển Home Kit không được sự ủng hộ của các các nhà lập trình, các nhà phát triển ứng dụng vì chưa có phần cứng để áp dụng. Nếu muốn có phần cứng phải đầu tư mạnh trong khi Apple chưa có hề kinh nghiệm lẫn thị phần về lĩnh vực này.
Với Google, họ có thế mạnh với giả thuật về tìm kiếm. Nhưng nhân lực chính vẫn là lập trình viên về phần mềm. Google chưa từng nghiên cứu và sản xuất ra các thiết bị phần cứng nào đáng chú ý. Mua lại Nest là quyết định sáng suốt để nhảy vào lĩnh vực phần cứng nhưng tiếc là các sản phẩm của Nest chỉ là thiết bị kiểm soát điều khiến hệ thống điều hòa nhiệt độ (máy lạnh, máy sưởi) trong nhà.
Với Samsung họ có thế mạnh cực lớn với thị trường điện gia dụng thị phần lớn như tivi, máy lạnh, máy giặt, tủ lạnh. Các công ty đồng hương của Samsung như LS cũng rất mạnh trong lĩnh vực sản xuất thiết bị điện dân dụng và công nghiệp. Nền tảng NFC (giao tiếp cự ly gần) cũng là một ứng dụng công nghệ rất phù hợp khi áp dụng cho các thiết bị điện dân dụng khi chuyển qua smarthome.
Tuy nhiên, Samsung quá đa ngành. Họ đang dồn toàn lực chống Apple và gồng gánh cả hệ thống rất nhiều khâu, nhiều mảng với hàng trăm nhà máy sản xuất và hàng chục vạn nhân công.
Việc tham chiến vào thị trường mới smarthome có thể dẫn đến rủi ro lớn về chiến lược nên Samsung cực kỳ thận trọng nên chỉ tập trung vào thế mạnh, có doanh thu ngay. Ngày 10/9/2014, Samsung đã có buổi ra mắt nhà thông minh vào ngày 10.9 tại TPHCM nhưng sau đó im ắng đến giờ.
Với Microsoft, tập đoàn này có sức mạnh cực lớn về tài chính song đến giờ vẫn chưa hề có động thái nào dù đã hợp tác với Insteon để phát triển các ứng dụng trên Win 8.1
Kết luận sơ bộ
Cả Apple, Samsung, Google, Microstf đều đang “ủ mưu” với các nhóm bí mật để nghiên cứu nhà thông minh và rất khó đoán định được phương hướng và chiến lược của họ là gì. Cho đến hiện nay chưa có nhà thông minh mang tính đột phá này từ 4 đại gia trên để có thể đưa ra nhận định chuẩn xác.
Dự đoán trong 4 đại gia, Samsung sẽ đi đầu tiên về lĩnh vực nhà thông minh vì có sẵn nền tảng nhưng không tạo ra nhiều đột phá về công nghệ hay sự khác biệt. Nối gót Samsung là Apple bằng việc sản xuất những thiết bị phần cứng tương thích với Home Kit.
Riêng Google sẽ đi theo một hướng khác rất mới mẻ, tạo nên sự đột phá lớn trong lĩnh vực nhà thông minh bằng cách áp dụng thành tựu trí tuệ nhân tạo mà họ đang sở hữu (ví dụ xe không người lái, nhận dạng giọng nói, phân tích cử chỉ…). Họ sẽ đi chậm hơn Apple, Samsung nhưng khi ra sản phẩm sẽ tạo sự khác biệt lớn.
Microsoft có thế mạnh lớn nhất khi tham gia nhà thông minh là tài chính dồi dào cùng các đối tác là doanh nghiệp đang sử dụng hệ điều hành Windows. Do đó nếu họ nhảy vào thị trường thì sẽ nằm ở phân khúc các cao ốc văn phòng với thế mạnh là kiểm soát hệ thống tòa nhà. Rất khó chờ đợi Microsoft có sản phẩm áp dụng đại trà cho lĩnh vực nhà dân dụng.