Người lao động hưởng lợi, doanh nghiệp tăng chi phí không đáng kể

Theo đó, mức lương tối thiểu vùng từ 1/1/2026 dự kiến vùng I sẽ tăng từ 4,96 triệu đồng lên 5,31 triệu đồng; vùng II từ 4,41 triệu lên 4,73 triệu; vùng III từ 3,86 triệu lên 4,14 triệu; vùng IV từ 3,45 triệu lên 3,7 triệu. Mức tăng này tương ứng từ 250.000-350.000 đồng/tháng.

Theo đánh giá tác động của Bộ Nội vụ, với mức điều chỉnh tăng 7,2%, lương tối thiểu vùng sẽ cao hơn khoảng 0,6% so với mức sống tối thiểu được dự báo cho năm 2026. Điều này đồng nghĩa, người lao động sẽ được hưởng lợi ngay từ đầu năm khi phần tăng đã “tính trước” một phần trượt giá dự kiến của chỉ số CPI.

Việc nâng lương tối thiểu không chỉ mang ý nghĩa gia tăng thu nhập mà còn là công cụ đảm bảo an sinh, giúp lao động có thêm khả năng chi trả cho nhu cầu thiết yếu trong bối cảnh giá cả có xu hướng tăng.

Đây là điểm quan trọng để người lao động yên tâm gắn bó với thị trường việc làm, đồng thời cũng khuyến khích họ tham gia đầy đủ các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Dự báo, khi lương tối thiểu vùng tăng 7,2%, chi phí sản xuất của doanh nghiệp bình quân chỉ “đội” thêm 0,5-0,6%. Một số ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày có thể tăng cao hơn, ở mức 1,1-1,2%. Tuy nhiên, đây vẫn được đánh giá là ngưỡng chấp nhận được, không tạo cú sốc lớn đối với sản xuất kinh doanh.

Đáng chú ý, hiện phần lớn các doanh nghiệp đã trả lương cho người lao động cao hơn mức tối thiểu. Vì vậy, tác động thực tế chủ yếu chỉ nằm ở nhóm lao động đang nhận lương thấp, vốn phải được điều chỉnh để không thấp hơn mức sàn mới. Khi đó, khoản chi phí tăng thêm chủ yếu đến từ phần đóng các loại bảo hiểm bắt buộc gắn với tiền lương.

Theo Bộ Nội vụ, cách tính này vừa đảm bảo người lao động được cải thiện đời sống, vừa giúp doanh nghiệp duy trì ổn định sản xuất và phục hồi sau giai đoạn khó khăn. Chính sách vì thế được coi là sự chia sẻ hài hòa lợi ích, không bên nào phải gánh chịu quá nhiều áp lực.

Tăng nhưng không gây xáo trộn

Không chỉ lương tháng, mức lương tối thiểu theo giờ cũng được tính toán điều chỉnh đồng bộ. Bộ Nội vụ đề xuất, từ năm 2026, mức tối thiểu giờ sẽ lần lượt: Vùng I 25.500 đồng, vùng II 22.700 đồng, vùng III 20.000 đồng, vùng IV 17.800 đồng.

Hiện mức lương tối thiểu giờ vùng I là 23.800 đồng, vùng II 21.200 đồng, vùng III 18.600 đồng, vùng IV 16.600 đồng.

Đây được xem là mức sàn thấp nhất để các bên thỏa thuận, áp dụng cho những công việc linh hoạt, không trọn thời gian. Hiện tại, các mức này chỉ tương đương với tiền công thấp nhất đang được chi trả cho những lao động làm thêm tại nhà hàng, quán ăn, quán cà phê…

Doanh nghiệp trong thực tế thường đã trả ngang hoặc cao hơn, nên việc áp dụng gần như không làm tăng thêm chi phí.

Với người lao động, nhất là nhóm làm việc bán thời gian, việc điều chỉnh mức tối thiểu giờ sẽ giúp tăng tính bảo vệ, đảm bảo quyền lợi được pháp luật thừa nhận. Đồng thời, cách quy đổi từ lương tháng sang lương giờ cũng giúp tránh tình trạng doanh nghiệp thay đổi hình thức trả lương để né chính sách. Nhờ đó, sự ổn định trong sử dụng lao động và quan hệ trả lương vẫn được duy trì.

Hài hòa lợi ích, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

Việc điều chỉnh lương tối thiểu còn có ý nghĩa xã hội lớn. Khi lương được nâng lên, người lao động có thêm động lực gắn bó với doanh nghiệp. Đồng thời, các mâu thuẫn về tiền lương vốn là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tranh chấp tập thể và đình công cũng sẽ giảm bớt.

Theo đánh giá, việc tăng lương góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ. Đây là yếu tố quan trọng giúp giữ vững trật tự xã hội, đặc biệt trong bối cảnh thị trường lao động đang cần sự ổn định để phát triển bền vững.

Theo một chuyên gia lao động - tiền lương, phương án điều chỉnh lương tối thiểu lần này phản ánh nỗ lực cân bằng lợi ích giữa người lao động và doanh nghiệp. Việc tăng lương dựa trên lợi ích hài hòa cũng tạo động lực cho quá trình tái cơ cấu lao động, khuyến khích doanh nghiệp nâng cao năng suất, đầu tư vào công nghệ để tối ưu hóa chi phí.

“Về lâu dài, chính sách lương tối thiểu còn góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, giúp thị trường lao động Việt Nam cạnh tranh hơn trong khu vực. Khi đời sống được cải thiện, người lao động sẽ có điều kiện tái tạo sức lao động, gắn bó lâu dài với doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững”, vị chuyên gia cho biết.