Thang máy 102 tầng phố cổ Đồng Văn, khu tâm linh Lũng Cú: Quan nào “bảo kê” mà chây ì chống lệnh?

Liên quan dự án “Thang máy ngắm cảnh, thăm quan di tích Đồn Cao” tại thị trấn Đồng Văn (tỉnh Hà Giang) và dự án dự án Khu du lịch sinh thái văn hóa tâm linh Lũng Cú gây bức xúc dư luận trong suốt thời gian qua, mới đây, ngày 25/10, Bộ VHTTDL đã có văn bản số 4316/BVHTTDL-DSVH do Thứ trưởng Tạ Quang Đông ký gửi UBND tỉnh Hà Giang về việc kiểm tra hai dự án trên.

Trong đó, Bộ VHTTDL khẳng định, hai Dự án Khu du lịch sinh thái văn hóa tâm linh Lũng Cú và Thang máy ngắm cảnh tham quan di tích Đồn Cao ở Đồng Văn đã được triển khai nhưng chưa tuân thủ 2 Quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, chưa thực hiện đúng các ý kiến của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Cụ thể, Bộ VHTTDL cho biết, dự án Khu du lịch sinh thái văn hóa tâm linh Lũng Cú đề xuất được sử dụng một phần diện tích đất thuộc khu vực khoanh vùng bảo vệ của di tích quốc gia Cột cờ Lũng Cú và Dự án thang máy ngắm cảnh, tham quan di tích Đồn Cao, thuộc khoanh vùng bảo vệ II của di tích Phố cổ Đồng Văn, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.

Vị trí của 2 dự án này nằm trong lòng Công viên Cao nguyên đá Đồng Văn đã được UNESCO ghi danh trong danh mục Công viên địa chất toàn cầu năm 2010, với các Quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt: Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Khu du lịch quốc gia Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (phê duyệt tại Quyết định số 2057/QĐ-TTg ngày 21/12/2017) và Quy hoạch xây dựng Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, đến năm 2030 (phê duyệt tại Quyết định số 438/QĐ-TTg ngày 07/4/2017).

Bộ VHTTDL cũng cho biết, liên quan đến 2 dự án trên, Bộ đã đã nhiều lần có ý kiến tại các Công văn: số 1569/BVHTTDL-DSVH ngày 17/4/2018 và số 2532/BVHTTDL-DSVH ngày 11/6/2018 về Dự án Khu du lịch sinh thái văn hóa tâm linh Lũng Cú; số 2573/BVHTTDL-DSVH ngày 13/6/2018 và số 5332/BVHTTDL-DSVH ngày 26/11/2018 về Dự án thang máy ngắm cảnh, tham quan di tích Đồn Cao (gửi kèm theo Công văn này).

Qua kiểm tra tình hình thực tế, 2 Dự án này đã được triển khai nhưng chưa tuân thủ 02 Quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, chưa thực hiện đúng các ý kiến của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tại các văn bản nêu trên.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị UBND tỉnh Hà Giang chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra toàn diện việc triển khai 2 Dự án nêu trên và kiên quyết xử lý nghiêm sai phạm theo đúng quy định của pháp luật về di sản văn hóa và các văn bản pháp luật khác có liên quan.

Như vậy, cả hai Dự án Khu du lịch sinh thái văn hóa tâm linh Lũng Cú và Thang máy ngắm cảnh tham quan di tích Đồn Cao ở Đồng Văn đã được triển khai nhưng chưa tuân thủ 2 Quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, chưa thực hiện đúng các ý kiến của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Dư luận đặt câu hỏi, quan nào “bảo kê” mà chây ì chống lệnh? Dư luận cho rằng, bên cạnh việc xử lý các vi phạm tại hai dự án trên cũng cần phải xử lý các cơ quan chức năng làm ngơ cho các vi phạm trên.

Trước đó, liên quan dự án “Thang máy ngắm cảnh, thăm quan di tích Đồn Cao” với siêu thang máy cao 102 tầng, diện tích lòng thang 15m2 đang được triển khai xây dựng gần chính giữa vách đá Đồn Cao, theo tìm hiểu của PV, dự án trên lại được Sở KH&ĐT tỉnh Hà Giang cấp chứng nhận đầu tư từ ngày 24/11/2017. Tiếp đó, ngày 26/4/2019 mới đây, UBND tỉnh Hà Giang có quyết định 822 về việc phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án “Thang máy ngắm cảnh, thăm quan di tích Đồn Cao” (thị trấn Đồng Văn, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang).

Dự án được thực hiện tại tổ 4, thị trấn Đồng Văn với tổng diện tích sử dụng 2692m2. Khu vực xây dựng thang máy và nhà bán vé nằm trên đất thổ cư của chủ dự án với diện tích 112 m2 gồm các công trình chính là quầy dịch vụ và thang máy 75,5 m2; nhà hàng và phụ trợ diện tích 160 m2; nhà điều hành 45m2; quán café 45m2; Bar diện tích 90m2; quầy dịch vụ và chòi vọng cảnh, 42m2/nhà; nhà xoay diện tích 34m2 và các công trình phụ trợ khác…

Hiện tại dự án trên đang được triển khai thi công, lắp phần khung thang máy với hệ thống khung thép đang được lắp đặt cao chừng 30m; nhà điều hành công trường; sắt thép, nguyên vật liệu được tập kết ngổn ngang...Đáng chú ý, ngày 21/8/2019, UBND huyện Đồng Văn đã ra quyết định tạm đình chỉ thi công công trình thang máy 102 tầng thuộc dự án “Thang máy ngắm cảnh, thăm quan di tích Đồn Cao” với lý do, công trình chưa hoàn tất hồ sơ, thủ tục, hồ sơ đầu tư dự án theo quy định.

Đáng chú ý, theo Quy hoạch Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là vùng bảo tồn và khu vực đặc thù với diện tích khoảng 550 ha, gồm các khu vực có giá trị địa chất, các khu vực có giá trị bảo vệ cảnh quan, môi trường, các khu vực rừng phòng hộ. Không xây dựng mới, bảo tồn, tôn tạo khu phố cổ Đồng Văn, làng văn hóa Quyết Tiến, khu di tích Đồn Cao, hình thành không gian có giá trị văn hóa, lịch sử đặc trưng của Cao nguyên đá Đồng Văn.

Như vậy, theo quy hoạch Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, dự án trên đã nằm trong phạm vi khu vực 2 (vành đai xanh) của bản đồ khoanh vùng bảo vệ di tích; thuộc phạm vi không được xây mới; bảo tồn, tôn tạo khu phố cổ Đồng Văn, làng văn hóa Quyết Tiến, khu di tích Đồn Cao, hình thành không gian có giá trị văn hóa, lịch sử của cao nguyên đá Đồng Văn. Đồng nghĩa với việc không được xây mới.

Trong khi đó, Dự án Khu du lịch sinh thái, văn hóa, tâm linh Lũng Cú đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận bởi thời gian qua, đã xảy ra nhiều tình trạng phá cảnh quan thiên nhiên để xây dựng các khu tâm linh kết hợp với du lịch sinh thái trên cả nước khiến dư luận có nhiều ý kiến phản ứng.

Dự án khu du lịch văn hóa tâm linh Lũng Cú 800 tỷ đồng đang được chủ đầu Công ty Cổ phần Phúc Lộc Hà Giang rầm rộ triển khai xây dựng trên diện tích quy hoạch 75ha tại xã Lũng Cú (huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang) với 4 hạng mục công trình như khu tâm linh, khu du lịch văn hóa và nghỉ dưỡng, khu cột cờ, khu đặt đại tượng Phật. Đáng chú ý, trong đó là 2 hạng mục chính gồm khu tâm linh chùa Lũng Cú rộng 70,5ha và khu đại tượng Phật diện tích 4,5ha.

Đáng chú ý, một phần diện tích của dự án đã lấn vào khu vực bảo vệ I và II của cột cờ (theo xác nhận của Bộ VHTTDL), do vậy, dư luận lo ngại công trình trên sẽ có nguy cơ ảnh hưởng đến di tích và môi trường, cảnh quan xung quanh dù mới đây chủ đầu tư dự án cam kết phần diện tích nằm trong khu vực bảo vệ I và II của cột cờ Lũng Cú sẽ chỉ trồng cây cối để tạo cảnh quan, không xây dựng bất cứ hạng mục gì.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay, ngọn núi án ngữ ngay sát danh thắng Lũng Cú, địa đầu Tổ quốc đang bị đục khoét nham nhở tạo mặt bằng và đang xây dựng các gian chùa, bậc thang và các công trình lưu trú khiến cảnh quan ở nơi đây bị ảnh hưởng.

Trong khi đó, dự án này thuộc quần thể cao nguyên đá Đồng Văn đã được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu mà cách đây không lâu việc xây dựng tòa nhà Panorama Mã Pì Lèng đã bị UNESCO có ý kiến. Nếu chủ đầu tư phá núi làm dự án khu du lịch văn hóa tâm linh Lũng Cú sẽ làm thay đổi cảnh quan, địa hình, địa mạo nơi đây và làm dấy lên lo ngại dự án có nguy cơ làm ảnh hưởng tới di sản này.

Trong khi đó, một số chuyên gia về văn hóa đã lên tiếng cho rằng, việc xây dựng công trình tâm linh Phật giáo bề thế sẽ tạo ra những khác biệt so với văn hóa tín ngưỡng của đồng bào các dân tộc thiểu số đang sinh sống tại nơi đây.

Dự án Khu du lịch sinh thái, văn hóa, tâm linh Lũng Cú được UBND tỉnh Hà Giang cấp phép đầu tư năm 2016. Tuy nhiên đến tháng 11/2018, Bộ TN&MT mới có quyết định phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án này. Trong đó, Bộ TN&MT yêu cầu khu du lịch phải đảm bảo nằm ngoài khu vực bảo vệ di tích Cột cờ Lũng Cú và tuân thủ các quy định về bảo vệ di sản văn hóa.

Đáng chú ý, năm 2018, Bộ VHTTDL đã hai lần có văn bản đưa ra những khuyến cáo liên quan dự án trên.