Mới đây, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương đã có báo cáo UBND tỉnh Hải Dương và Cục Di sản văn hoá (Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch) về tu bổ, tôn tạo nghi môn đền An Liệt – Di tích cấp quốc gia tại xã Thanh Hải (Thanh Hà) chưa đúng hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt.
Theo đó, nghi môn (cổng chính) đền An Liệt vốn được xây dựng bằng vật liệu vôi vữa, có hiện tượng nứt, nghiêng, mái bị sụt lún, rơi vỡ gạch ngói gây nguy hiểm cho người dân và du khách thập phương.
 |
| Nghi môn đền An Liệt trước khi trùng tu. |
Căn cứ mức độ xuống cấp nghiêm trọng của nghi môn đền An Liệt, tháng 10/2018, UBND huyện Thanh Hà đã có tờ trình về việc tu bổ, tôn tạo. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch có tờ trình đề nghị UBND tỉnh có văn bản gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thỏa thuận chủ trương và thẩm định báo cáo kinh tế - kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công công trình tu bổ, tôn tạo di tích xếp hạng cấp quốc gia đền An Liệt với các hạng mục: tiền bái, nghi môn, sân và hàng rào.
Ngày 10/12/2018, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Công văn số 5568/BVHTTDL-DSVH về việc thỏa thuận báo cáo kinh tế - kỹ thuật tu bổ, tôn tạo di tích đền An Liệt để chủ đầu tư (UBND xã Thanh Hải) triển khai các bước tiếp theo.
Theo hồ sơ, đền An Liệt được tu bổ, tôn tạo các hạng mục: Nhà tiền bái, nghi môn, sân và hàng rào. Từ năm 2019, địa phương bắt đầu tiến hành các phần việc tu bổ, tôn tạo và đã hoàn thành. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra thực tế của Sở VH-TT&DL cho thấy hạng mục nghi môn đền An Liệt lại không đúng so với hồ sơ thiết kế.
Cụ thể, hồ sơ báo cáo kinh tế - kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công tu bổ, tôn tạo cho thấy, nghi môn đền An Liệt được thiết kế có kiến trúc kiểu chồng diêm cổ các 8 mái, gồm 1 cổng chính và 2 cổng phụ, đao tàu giéo góc, các góc mái đắp đao, kìm nóc theo nguyên mẫu trụ cổng nghi môn cũ. Trong khi nghi môn hiện trạng đã được thi công tu bổ, tôn tạo kiểu tứ trụ, không mái, cánh cửa bằng kim loại.
“Nguyên nhân của sự việc trên được lãnh đạo UBND xã Thanh Hải giải thích do thiếu nguồn kinh phí nên chưa hoàn thiện theo đúng hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt”, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương cho hay.
 |
| Và cổng đền An Liệt sau khi trùng tu. |
Do đó, Sở đã đề nghị UBND huyện Thanh Hà phối hợp chỉ đạo giao UBND xã Thanh Hải (chủ đầu tư) huy động mọi nguồn lực để thi công hoàn thiện hạng mục nghi môn theo đúng hồ sơ báo cáo kinh tế - kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công tu bổ, tôn tạo đền An Liệt, do Công ty CP Xây dựng và tu bổ công trình văn hóa Hải Dương lập và đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thỏa thuận tại Công văn số 5568.
Đồng thời, khẩn trương hoàn thiện tu bổ, tôn tạo để đưa công trình vào sử dụng, đáp ứng nhu cầu tham quan, chiêm bái di tích của nhân dân và du khách thập phương.
Trước đó, mạng xã hội lan truyền thông tin và hình ảnh nghi môn cũ đền An Liệt ở xã Thanh Hải (huyện Thanh Hà, Hải Dương) và hình ảnh cổng mới theo kiểu tứ trụ, không mái, cánh cửa bằng kim loại. Từ đó, nhiều ý kiến cho rằng, việc phục dựng nghi môn không đúng nguyên bản đã làm ảnh hưởng đến giá trị di tích lịch sử văn hóa đền An Liệt.
Ông Vũ Trường Sơn, Trưởng phòng Quản lý văn hóa di sản (Sở VH-TT&DL Hải Dương) khẳng định việc hạ giải nghi môn đền An Liệt đúng quy trình, được thẩm định kỹ. Tuy nhiên, việc địa phương chưa phục dựng nghi môn theo hồ sơ thiết kế đã khiến dư luận hiểu lầm là đập bỏ cổng di tích để xây như hiện tại.
Vẽ bích họa xâm hại di tích quốc gia đình Tự Đông
Báo cáo về vi phạm tại di tích quốc gia đình Tự Đông, thuộc phường Cẩm Thượng, TP Hải Dương, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương cho biết, Sở đã yêu cầu Phòng Văn hoá - Thông tin TP Hải Dương liên hệ với UBND phường Cẩm Thượng kiểm tra thực tế.
Kết quả cho thấy, bích họa do Đoàn Thanh niên phường Cẩm Thượng tổ chức vẽ theo phát động của Thành đoàn Hải Dương để hưởng ứng Tháng Thanh Niên đúng như ý kiến phản ánh của người dân. Sau đó, UBND phường Cẩm Thượng được yêu cầu phải khắc phục tình trạng nêu trên. Đến nay, các hình ảnh đã được xoá bỏ để trả lại không gian vốn có của di tích.
 |
| Bức bích họa đã được xóa bỏ. |
Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương, hoạt động nêu trên vi phạm Luật Di sản văn hoá năm 2001, Luật sửa đổi bổ sung năm 2009 và các văn bản pháp luật khác có liên quan.
Cụ thể, luật nghiêm cấm các hành vi Chiếm đoạt, làm sai lệch di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh; làm thay đổi môi trường cảnh quan của di tích như chặt cây, phá đá, đào bới, xây dựng trái phép và các hành vi khác gây ảnh hưởng xấu đến di tích. Nghị định số 38/2021 của Chính phủ cũng quy định xử phạt đối với hành vi Viết, vẽ, làm bẩn, làm ô uế di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh.
Từ đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương xin ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh và Cục Di sản Văn hóa trong vấn đề xử lý tiếp theo.
Trước đó, chiều 17/3, Đoàn Thanh niên phường Cẩm Thượng hoàn thành việc vẽ bích họa lên phía đầu hồi bên trái và một phần tường bao phía sau hậu cung đình Tự Đông dài khoảng 40 m. Sau đó, dư luận có nhiều ý kiến cho rằng, việc vẽ bích họa khiến ngôi đình cổ biến dạng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến giá trị lịch sử - văn hóa.
>>> Mời độc giả xem thêm video Rừng vối cổ thụ trong di sản thế giới Tràng An: