Ngày 31/1, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cho biết đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam Tôn Nữ Thị Huyền (44 tuổi, ngụ tại TP Hồ Chí Minh) cùng bốn đồng phạm gồm: Hoàng Đức Tùng (28 tuổi, quê Hà Nội), Huỳnh Linh Tâm (27 tuổi, quê Quảng Ngãi), Phạm Quang Cảnh (23 tuổi, quê Hà Nội), Nguyễn Minh Tâm (20 tuổi, quê Vĩnh Phúc) để điều tra về hành vi mua bán bộ phận cơ thể người.
Nạn nhân bán thận trở thành "bà trùm" xuyên quốc gia
Theo điều tra, Tôn Nữ Thị Huyền chính là người đã từng bán thận, sau đó trở thành người môi giới và cầm đầu đường dây này. Huyền là người quê gốc tỉnh Thừa Thiên - Huế vào Đồng Nai sinh sống. Sau khi bị vỡ nợ hàng tỷ đồng Huyền đã về TP Hồ Chí Minh liên hệ bán thận lấy tiền trả nợ và sau đó dần trở thành đối tượng môi giới. Huyền nắm rõ quy trình mua bán thận trái phép tại nước ngoài nên cùng đồng bọn xây dựng đường dây từ tháng 5/2017.
Huyền cùng với các đồng phạm lên mạng xã hội như Facebook tìm kiếm, tiếp cận, dụ dỗ người Việt Nam cần tiền có độ tuổi từ 18 đến 30 có nhu cầu bán thận. Các đối tượng này dùng các chiêu như có người thân bị mắc bệnh cần thay thận gấp, không cần làm thủ tục.
Sau khi tìm được người bán, các đối tượng trong đường dây tổ chức tuyển chọn, nuôi ăn ở, đưa các nạn nhân đi khám tổng quát tại các bệnh viện, phòng khám trong cả nước…Với những người muốn bán thận có chỉ số phù hợp với người cần mua thận để ghép, các đối tượng tổ chức đưa nạn nhân qua cửa khẩu tới Trung Quốc, Đài Loan, Singapore... để tiến hành mua bán và phẫu thuật ghép thận.
Về chi phí mỗi ca mua bán thận, ngoài việc lo hết các chi phí, mỗi nạn nhân bán thận được các đối tượng trong đường dây trả từ 200 - 210 triệu đồng. Số tiền mà nhóm này thu được từ mỗi ca bán thận thành công dao động từ 15.000 - 17.000 USD (khoảng 340 - 400 triệu đồng). Còn những người môi giới thành công sẽ được hưởng từ 20 đến 25 triệu đồng.
“Các vụ án liên quan đến buôn bán nội tạng (chủ yếu là thận) đều rất khó điều tra vì cả người mua và người bán đều giữ bí mật thông tin. Từ lúc tìm được người mua và bán thận, đường dây này chỉ mất hơn một tuần để hoàn tất ca phẫu thuật”, Đại tá Phan Mạnh Trường, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Hình sự, chia sẻ.
Bán gần 100 quả thận
Ngày 21/1, lực lượng trinh sát mật phục, bắt giữ Huyền cùng Hoàng Đức Tùng, Huỳnh Linh Tâm, Phạm Quang Cảnh, Nguyễn Minh Tâm tại cửa khẩu biên giới.
Tại công an, Huyền và đồng bọn khai đã tổ chức bán thận cho gần 100 nạn nhân (chưa kể còn khoảng 20 người đã được các đối tượng đưa đi xét nghiệm nhưng chưa kịp bán). Mỗi quả thận, nhóm này nhận được từ 15.000 đến 17.000 USD (gần 400 triệu đồng). Tuy nhiên, nhóm chỉ trả cho các nạn nhân 200 triệu đồng và thu lời bất chính hàng chục tỷ đồng.
“Hành vi phạm tội của nhóm này là đặc biệt nghiêm trọng, trực tiếp xâm phạm đến sức khỏe con người. Các nạn nhân là người nghèo, nợ nần. Sự thiếu hiểu biết khiến họ không lường việc mất một quả thận sẽ giảm sút sức khỏe, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội”, đại tá Trường nói.
Cơ quan điều tra đã thu giữ được gần hai tỷ đồng là số tiền Huyền chuẩn bị để trả cho các nạn nhân.
Bán thận do nợ nần
Chia sẻ với phóng viên, Thượng tá Nguyễn Duy Thanh, Phòng 5 Cục Cảnh sát Hình sự cho biết, các nạn nhân của đường dây này đa số đều có hoàn cảnh khó khăn, con cháu bị bệnh tật nên đã bán thận để lấy tiền chữa trị... Một số nạn nhân do thua bài bạc, cá độ bóng đá, vay tiền tín dụng đen... nên phải đi bán thận lấy tiền trả nợ.
Khoảng thời gian trước Tết Nguyên đán Kỷ Hợi, nhiều người bị thúc ép về tiền bạc đã gấp rút bán thận cho đường dây này.
Những nạn nhân sau khi phẫu thuật một tuần sẽ được về nhà và phải tự chịu trách nhiệm về mọi nguy cơ xảy ra với bản thân sau đó.
Theo Thượng tá Nguyễn Duy Thanh, vì không được chăm sóc, chữa trị đúng cách, các nạn nhân là những thanh niên đều gặp nhiều vấn đề về sức khỏe, mất khả năng lao động. Qua xét nghiệm thì sức khỏe các nạn nhân bị tổn hại từ 45 - 65%.
Thượng tá Nguyễn Duy Thanh cho biết, các đối tượng đã thừa nhận hành vi phạm tội trước những chứng cứ rõ ràng của Cơ quan điều tra. Trong quá trình làm việc với Cơ quan Công an, nhiều nạn nhân có sức khỏe rất yếu nên các cán bộ Phòng 5 phải đưa đi bệnh viện để khám, bồi bổ, tĩnh dưỡng bằng tiền quỹ của đơn vị.
Do hầu hết các nạn nhân này có hoàn cảnh khó khăn nên trước Tết Cục Cảnh sát Hình sự đã kêu gọi, huy động cán bộ chiến sỹ quyên góp để những người bán thận có tiền về quê ở đón Tết cùng gia đình.
Ngày 25/1, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam đối với Huyền và 4 đồng phạm để điều tra về hành vi Mua bán bộ phận cơ thể người. Đồng thời, cơ quan điều tra đang củng cố chứng cứ, mở rộng điều tra với những người có liên quan.