ĐBQH nói gì về khởi tố vụ án hình sự tại xã Đồng Tâm?

Chiều 13/6, Cơ quan cảnh sát điều tra (Công an TP Hà Nội) đã khởi tố vụ án hình sự liên quan việc bắt giữ 38 người thi hành công vụ tại thôn Hoành (xã Đồng Tâm, Mỹ Đức, TP Hà Nội) để điều tra về tội Bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật (theo Điều 123 Bộ luật Hình sự) và Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản (theo Điều 143 Bộ luật Hình sự). Công an TP Hà Nội cũng đang khẩn trương phối hợp với các đơn vị chức năng điều tra, xác minh làm rõ để xử lý vụ án nghiêm theo quy định của pháp luật. Sự việc này nhanh chóng thu hút sự chú ý của dư luận.

Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội sáng 14/6, đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) cho biết: “Theo cá nhân tôi vụ việc ở xã Đồng Tâm là vụ việc rồi, ai cũng biết nó diễn ra như thế nào. Tôi nhớ câu đầu tiên trong tâm thư của bà con Đồng Tâm là nhận lỗi, nhận lỗi những gì đã làm sai và mong muốn là không truy cứu hình sự. Cho nên khởi tố điều tra là cần thiết, để điều tra xem mức độ thế nào trên cả tổng thể sự việc của nhiều yếu tố khác nhau, của phía người dân, của phía cơ quan công quyền. Cái gốc của nó là vấn đề quản lý đất đai, trên cơ sở đó mới có quyết định truy cứu hình sự hay không. Khâu này đương nhiên phải làm, bởi sự việc nó xảy ra rồi, chúng ta không thể bỏ qua được. Việc bà con bắt giữ một số người làm công vụ, kể cả hiện tượng đập phá tài sản, đó là việc bà con đã nhận lỗi. Còn lỗi ở mức độ nào thì đó là công việc của cơ quan điều tra”.

Đại biểu Dương Trung Quốc thông tin: “Hôm qua (13/6 - PV), bà con Đồng tâm có gọi cho tôi, tôi khuyên trước hết phải bình tĩnh hợp tác với cơ quan điều tra để làm sáng tỏ vụ việc. Nếu lẽ phải thuộc về phía mình thì đương nhiên phải hành xử như thế”.

“Yếu tố tâm lý rất quan trọng, do vậy tôi rất mong muốn cơ quan nhà nước bên cạnh việc làm đúng chức trách của mình cũng phải có cách tiếp cận để bà con được yên tâm. Bởi vì sự ổn định là rất quan trọng. Việc pháp luật vào cuộc là để bảo đảm ổn định bền vững lâu dài, nhưng những vấn đề kết luận liên quan đến đất đai cũng phải làm sáng tỏ ra, kể cả cách hành xử với cụ Kình (cái gây bức xúc cho dân) cũng phải làm sáng tỏ ra”, Đại biểu Dương Trung Quốc nêu ý kiến.

Nói về việc, kết luận thanh tra thời gian 45 ngày, bây giờ qua thời hạn đó rồi chưa được công bố, Đại biểu Dương Trung Quốc cho rằng: “Ý chí 45 ngày là như thế, nhưng trên thực tế có thể dôi ra, nhưng phải thông báo cho bà con biết vì sao như vậy. Đừng để bà con chờ đợi trong sự im lặng thì luôn luôn nảy sinh những suy nghĩ không có lợi vì sự lo lắng của bà con có lý do”.

Nói về việc, khi viết bản cam kết viết tay giữa Chủ tịch UBND TP Hà Nội và người dân thôn Hoành, mọi người đều hiểu rất rõ việc cam kết đó không có nghĩa là không khởi tố vụ án, Đại biểu Dương Trung Quốc đưa ra ý kiến: “Tôi hiểu rằng cam kết đó là giải pháp tình huống. Tôi là người có mặt ở đó, tôi hiểu tình huống đó theo cách nói đơn giản là để tháo ngòi nổ cho sự việc dịu đi. Về mặt lý mà nói, anh Chung là người đứng đầu cơ quan hành pháp thì không làm như thế được. Nhưng với mong muốn chung là để tạo ra không khí, chính vì thế chúng ta phải tạo ra môi trường tốt để làm điều tra cho tốt, để khẳng định rằng việc làm của bà con nếu có sai cũng có lý do khách quan của nó nhưng ở mức độ nào có truy cứu hay không truy cứu trách nhiệm hình sự”.

“Sự việc mới diễn ra như vậy, theo tôi nghĩ tất cả đều phải bình tĩnh hợp tác với nhau. Kể cả lời hứa cũng là lời hứa về mặt tinh thần, trên cơ sở đó vận dụng cho tốt, đảm bảo ổn định lâu dài và giải quyết một cách toàn diện sự việc để làm cho người dân cảm thấy yên lòng, kể cả nếu họ có sai và phải xử lý cũng phải làm cho người dân tâm phục khẩu phục”, ông Dương Trung Quốc nhận định.

ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng khi nói về thông tin liên quan đến vụ Đồng Tâm cho biết, bản thân ông có nhiều cảm xúc sau khi nghe thông tin khởi tố vụ án ở Đồng Tâm.

"Lúc đầu tôi nghĩ không có việc khởi tố mà chỉ đưa ra xem xét vấn đề. Việc xem xét trên bình diện pháp luật là cần thiết và phải được xem xét một cách công bằng theo hiến pháp và pháp luật, để bảo đảm quyền và trách nhiệm của tất cả các tổ chức và cá nhân”, ĐB Lưu Bình Nhưỡng cho hay.

ĐB Lưu Bình Nhưỡng cũng cho biết, việc xem xét về mặt nhà nước là việc bình thường, nên ông mong người dân Đồng Tâm bình tĩnh, vì về mặt nguyên tắc là mọi công dân bình đẳng trước pháp luật.

“Nếu có sự kiện pháp lý xảy ra, nhà nước sẽ đứng ra xem xét, căn cứ vào mức độ quản lý đến đâu thì nhà nước sẽ có quyết định hợp lý, trên cơ sở có lý, có tình”, ông Nhưỡng cho hay.

Ông Nhưỡng cũng là người có mặt trong cuộc đối thoại giữa Chủ tịch Nguyễn Đức Chung với người dân Đồng Tâm. Vì thế, ĐB Lưu Bình Nhưỡng nhìn nhận, nội dung mà bà Lan - Bí thư Đảng uỷ xã Đồng Tâm thay mặt nhân dân Đồng tâm trình bày, điều đầu tiên là nhân dân xã nhận lỗi nhưng mong Đảng và Nhà nước cứu vớt.

"Đây là điều khiến chúng ta suy nghĩ. Các cụ nói đánh kẻ chạy đi không ai đánh kẻ chạy lại. Thứ hai là phải xem xét nguồn cơn của việc phản ứng của người dân. Họ không tự mình gây ra việc xáo trộn này, mong muốn yên ổn làm ăn như những vùng quê khác. Vì vậy, theo tôi, những vấn đề này cần được xem xét một cách thấu đáo", ông Nhưỡng nói và cho biết, việc ông ký vào giấy cam kết của Chủ tịch Nguyễn Đức Chung là chứng thực ông đã có mặt ở Đồng Tâm và chữ ký của Chủ tịch UBND TP Hà Nội là chữ ký thật vì lúc đó không có con dấu.

Nói về việc khởi tố vụ án ở Đồng Tâm, ĐB Đỗ Đức Hồng Hà (Hà Nội) cho rằng, bên cạnh thượng tôn pháp luật thì cần xét đến tình tiết giảm nhẹ, hoàn cảnh để có lợi nhất.

“Quyết định khởi tố trên cơ sở xây dựng nhà nước pháp quyền thượng tôn pháp luật nên bất kể cá nhân, cơ quan tổ chức vi phạm đều chịu trách nhiệm hình sự, hành chính, kỷ luật theo quy định. Chính vì điều này pháp luật không loại trừ bất cứ cá nhân nào. Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định tình tiết giảm nhẹ, miễn trừ hình sự và hành chính. Trên cơ sở đó, căn cứ tính chất, mức độ hành vi vi phạm để quyết định xử hay không, miễn hay không, xử nặng hay nhẹ”, ĐB Đỗ Đức Hồng Hà cho biết.

ĐB Đỗ Đức Hồng Hà cho biết: “Tôi rất chia sẻ tâm tư của nhân dân và cử tri, vì khởi tố, nhân dân cho rằng vi phạm pháp luật nghiêm trọng đến mức bị coi là tội phạm. Ở góc độ ĐBQH, là người từng làm việc trong lĩnh vực pháp luật, tôi tin rằng pháp luật sẽ có những đại lượng phù hợp, công bằng đối với người có nhiều tình tiết giảm nhẹ, với những người ăn năn hối cải, với người tự nguyện sửa chữa, khắc phục hậu quả cũng như tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm. Như vụ Đồng Tâm thì sẽ quyết định hình thức xử phạt ở mức độ giáo dục là chính chứ không nghiêng về trừng trị, theo đúng quy định của Bộ luật về miễn trừ, giảm nhẹ, chuyển hình phạt hoặc áp dụng hình phạt nhẹ nhất”.

Về bản cam kết của Chủ tịch Nguyễn Đức Chung và người dân thôn Hoành (xã Đồng Tâm), ĐB Đỗ Đức Hồng Hà nêu ý kiến: “Thực ra vào thời điểm nhất định nào đó có thể có hành vi chúng ta chưa thể khẳng định vi phạm hành chính hay hình sự nên lời hứa của người có trách nhiệm có thể nói là phù hợp hoàn cảnh và tình hình. Tuy nhiên, trong quá trình xem xét, đánh giá, điều tra có hành vi phạm, phạm tội thì phải thực hiện theo đúng quy định pháp luật”.