Hôn mê gan là trạng thái bệnh lý làm cho người bệnh mất vận động tự chủ, mất trí tuệ, mất cảm giác hoàn toàn nhưng còn thở...
- Hôn mê gan là trạng thái bệnh lý làm cho người bệnh mất vận động tự chủ, mất trí tuệ, mất cảm giác hoàn toàn nhưng còn thở, tim còn đập, các cơ quan bài tiết còn hoạt động. Hôn mê gan thường xảy ra vào giai đoạn cuối của xơ gan, viêm gan tối cấp, nhiễm độc gan cấp. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn tới tử vong.
Bệnh nhân Tăng Tú Oanh (Ba Vì, Hà Nội) nhập Bệnh viện 103 trong tình trạng rối loạn ý thức, các bác sĩ tiếp xúc không hỏi chuyện được, da vàng nhiều. Bệnh nhân vốn có tiền sử xơ gan nhiều năm.
Khi xét nghiệm, siêu âm, các bác sĩ thấy trong bụng bệnh nhân có dịch cổ trướng, tuần hoàn bàng hệ vùng ngực và bụng rõ và kết luận bệnh nhân bị hôn mê gan. Đây là bệnh lý có khả năng tử vong tới 30 - 50%. Bệnh nhân mắc phải có thể có dấu hiệu thêm run chân tay, co giật, tăng hoặc giảm trương lực cơ, đôi khi có dấu hiệu màng não, thở chua, có mùi quả thối.
 |
| BS Nguyễn Xuân Thắng thăm khám bệnh nhân Oanh. |
BS Lê Xuân Thắng, Khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện 103 cho biết, những bệnh nhân này thường do gan mất chức năng khử độc, lượng NH3 (amoniac) sinh ra không thải ra ngoài mà đưa thẳng lên não. Bệnh nhân đã được kịp thời bù dịch, thải độc, lợi tiểu và kiểm tra định kỳ, cung cấp truyền dung dịch axitamin phân nhánh. Điều trị sau 2 ngày bệnh nhân tiếp xúc bình thường, định hướng được thời gian, không gian...
BS Lê Xuân Thắng chia sẻ, nguyên nhân của hôn mê gan thường do xơ gan ở giai đoạn cuối, ung thư gan, viêm gan nhiễm độc cấp do dùng nhiều rượu, bia... Thường khi gan bị hủy hoại, trên 80% tế bào gan sẽ dẫn tới hôn mê gan. Nếu tổn thương dưới 80% mà gặp một, hai hoặc nhiều các yếu tố sau cũng dẫn tới hôn mê gan: Chảy máu tiêu hóa, giảm khối lượng máu tuần hoàn, táo bón lâu ngày, ăn nhiều thức ăn chứa protein...
Trong suy gan, ruột sinh ra quá nhiều NH3 do protein tiêu hóa ở ruột giảm, trong khi vi khuẩn, nhất là vi khuẩn lên men thối lại phát triển mạnh, do đó NH3 trong ruột tăng sinh gấp hàng chục lần so với bình thường. Giai đoạn I, bệnh nhân thường mất ngủ, nói ngọng, giảm trí nhớ, tăng phản xạ gân xương. Giai đoạn II nói lảm nhảm, mất phương hướng (thời gian, không gian, địa điểm) chậm chạp, giảm độ tập trung... Giai đoạn III, bệnh nhân hôn mê, phản xạ gân xương mất.
Một số nghiệm pháp nhằm phát hiện hôn mê gan giai đoạn sớm: Tiêm 10mg seduxen, 15 giây sau ghi điện não đồ. Người không có nguy cơ hôn mê gan thì thấy xuất hiện một sóng nhanh, ở người có nguy cơ hôn mê gan thì xuất hiện một sóng chậm cao thế hơn vùng trán. Khi phát hiện bệnh người bệnh cần được thông khí tốt như hút đờm rãi, thở oxy ngắt quãng có điều chỉnh. Có thể đặt nội khí quản khi cần thiết, hạn chế thậm chí bỏ hẳn ăn protit, vệ sinh chống loét, chống bội nhiễm...
Phạm Hằng
Bài đọc nhiều: