Hầu hết trường học tại Nhật Bản đều yêu cầu học sinh mặc đồng phục, thậm chí có những quy định khắt khe về loại túi và dây buộc tóc được sử dụng. Nhưng điểm được cho là kỳ lạ nhất trong các quy định đối với học sinh là yêu cầu nữ sinh phải mặc áo lót màu trắng trơn.
Theo một nghiên cứu gần đây của Hiệp hội Luật sư tỉnh Saga, dựa trên khảo sát tại 22 trường trung học cơ sở công lập ở tỉnh này, có 13 trường đưa ra quy định học sinh phải mặc áo lót màu trắng, Sora News 24 đưa tin.
Cơ sở lý luận được đưa ra là đồ lót của trẻ em phải đơn giản và gọn gàng để không gây mất tập trung, không tạo cảm giác khiêu dâm. Và đồ lót màu trắng, đặc biệt áo ngực màu trắng được cho là loại trang phục khó để lộ màu sắc nếu nhìn từ bên ngoài nhất.
 |
| Hành vi kéo dây áo lót của học sinh để kiểm tra màu sắc bị cho là vi phạm nhân quyền. |
Hành động vi phạm nhân quyền
Dù mục đích đưa ra có thể hiểu được, song quy định "chỉ được mặc đồ lót màu trắng" thay vì yêu cầu "không để lộ màu đồ lót" được cho là kỳ lạ. Các ý kiến cho rằng trên thực tế, miễn không để lộ màu nội y thì không ai biết nó có phải màu trắng hay không, và quy định trên là không cần thiết.
Theo cuộc điều tra của hiệp hội luật sư cho thấy ít nhất một trường có quy định kiểm tra định kỳ màu áo lót của học sinh mặc trong ngày hôm đó.
Các nữ sinh (12-15 tuổi) không bắt buộc phải cởi áo ra kiểm tra. Thay vào đó, giáo viên sẽ luồn tay, kéo dây áo lộ ra khỏi cổ áo ngoài để xác nhận màu sắc.
Dù trong số những người kiểm tra phải có ít nhất một giáo viên nữ, đoàn luật sư vẫn cho đây là việc làm đáng trách.
"Ra lệnh cho ai đó để lộ nội y là hành động vi phạm nhân quyền. Không thể chấp nhận hành vi đó với lý do những đứa trẻ đang thực hiện quy định".
Tuyên bố trên là một phần trong báo cáo do hiệp hội luật sư đệ trình lên Hội đồng Giáo dục tỉnh Saga và các tổ chức PTA (Hội Phụ huynh và Giáo viên) địa phương nhằm kêu gọi cải tổ các quy tắc của trường học.
 |
| Nhiều quy định về đồng phục, kiểu tóc của học sinh tại Nhật Bản bị nhận xét quá khắt khe, cần sửa đổi cho phù hợp. |
Các quy định đáng nghi vấn khác được thảo luận trong báo cáo bao gồm lệnh cấm đối với kiểu tóc mohawk với nam, không cho phép học sinh đeo khăn trùm đầu khi mặc đồng phục và các quy định về trang phục/kiểu tóc khác nhau tùy thuộc vào giới tính của học sinh.
Một vấn đề khác là các trường đưa ra đồng thời 2 quy tắc là hạn chế sử dụng mạng xã hội (vì bảo vệ quyền riêng tư của học sinh), nhưng yêu cầu các em có thẻ tên trên đồng phục (điều này có thể khiến các em bị lộ thông tin với người lạ khi đi trên đường).
Những quy định về phục trang, kiểu tóc của học sinh ở Nhật Bản từ lâu đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều. Một cuộc khảo sát trực tuyến của tập đoàn sản phẩm tiêu dùng Procter & Gamble Japan KK cho thấy khoảng 70% giáo viên trung học cơ sở và trung học phổ thông hoài nghi các quy định của trường họ về kiểu tóc.
Theo cuộc khảo sát được thực hiện vào tháng 2/2019 trên 600 học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông và 400 giáo viên Nhật Bản, 87% tin rằng các quy tắc hiện hành nên được sửa đổi cho phù hợp với thời đại. Trong đó, 69% học sinh nói rằng họ nên được phép để tóc tùy thích.
Hiệp hội luật sư kêu gọi các trường học xem xét lại liệu các quy tắc của họ có thực sự có tác động tích cực đến chất lượng giáo dục, đặc biệt là trong thời hiện đại hay không.