Không dễ dàng tìm được một người phụ nữ công khai thừa nhận đồng tính (lesbian) ở Senegal. Đồng tính luyến ái là bất hợp pháp ở quốc gia này mặc dù cũng có một số nhóm nhân quyền bảo vệ LGBT hoạt động.
Tuy nhiên, những nhóm nhân quyền này mới chỉ tập trung hoạt động vào đối tượng đồng tính nam nhằm ngăn chặn sự lây truyền đại dịch HIV/AIDS do quan hệ tình dục đồng giới.
"Nếu được lựa chọn, tôi sẽ ăn mặc như một người đàn ông"
Không có câu lạc bộ đồng tính công khai nào tại thủ đô Dakar mà chỉ có một vài địa điểm quen thuộc, bí mật mà giới đồng tính biết và tìm đến. Gần đây, Sourire de Femme (Woman's Smile – tạm dịch: Nụ cười của phụ nữ) - nhóm hoạt động bảo vệ quyền phụ nữ đồng tính duy nhất ở Senegal đã tổ chức một cuộc gặp gỡ hiếm hoi tại khách sạn nhỏ cách Dakar không xa.
“Chúng tôi được làm những gì chúng tôi muốn ở đây. Chúng tôi được tự do", một phụ nữ đang ngồi xem nhóm bạn vui chơi trong hồ bơi sau giờ ăn trưa nói với phóng viên. Giống như tất cả những người đồng tính nam khác, người phụ nữ được phỏng vấn yêu cầu giữ bí mật danh tính. “Cứ gọi tôi bằng cái tên Nash. Chúng tôi rất vui khi được gặp gỡ, trò chuyện với nhau. Mong rằng, những sự kiện tương tự sẽ được tổ chức đều đặn vào dịp cuối tuần”, Nash nói.
Nash năm nay 27 tuổi. Cô mặc quần jeans và áo sơ-mi trắng, mái tóc buông dài đầy nữ tính. Nash nói rằng, đó không phải những gì mà cô mong muốn. Nếu được lựa chọn, cô sẽ ăn mặc như một người đàn ông mọi lúc, mọi nơi với quần âu, áo sơ mi, thắt cà vạt.
Nash từng theo học ngành luật nhưng đến nay vẫn chưa tìm được việc làm nên không thể sống tự lập. “Tôi sống cùng gia đình vì bố mẹ hỗ trợ tôi về mặt tài chính. Về lâu dài, tôi phải tìm một nơi nào đó riêng tư hơn để tìm bạn gái. Chỗ ở là một vấn đề vô cùng nan giải. Không có nơi nào an toàn tuyệt đối cho người đồng tính. Chúng tôi có thể bị đuổi ra khỏi nhà bất cứ lúc nào nếu bị phát hiện là người đồng tính”, Nash nói thêm.
Bị gia đình chối bỏ, Dija, 26 tuổi đã quyết định chuyển đến thủ đô vài tháng trước. "Tôi muốn gặp một cô gái yêu mình và chúng tôi có thể thoải mái khi sống với nhau. Ở quê, tôi bị áp lực khi liên tục phải trả lời những câu hỏi của gia đình, hàng xóm là khi nào sẽ kết hôn. Theo quan niệm truyền thống, phụ nữ như tôi phải lấy chồng, sau đó ở nhà chăm sóc gia đình", Dija nói.
 |
| Những phụ nữ đồng tính ở Senegal đang bị xã hội bỏ rơi. |
"Phụ nữ đồng tính bị đẩy ra ngoài xã hội"
Ở Senegal, hành vi đồng tính có thể bị phạt đến 5 năm tù giam. Nhiều người dân Senegal theo đạo Hồi. Họ thường xuyên nghe thuyết giảng chống lại đồng tính luyến ái. Thái độ đối với người đồng tính trong xã hội bị đánh giá là “cực kỳ tiêu cực”.
Djamil Bangoura, người sáng lập Prudence - tổ chức bảo vệ quyền cho cộng đồng LGBT được thành lập sớm nhất ở Senegal nói rằng, tình trạng người đồng tính bị đuổi ra khỏi nhà diễn ra thường xuyên và gần như tuần nào cũng có, ông cũng tư vấn, giúp đỡ một vài trường hợp.
Gần đây nhất, một thanh niên đến văn phòng làm việc của Prudence và kể rằng, khi gia đình phát hiện anh đồng tính, họ quyết định đuổi anh ra khỏi nhà, dù đó đã là 10 giờ đêm. Không có nơi nào để đi, chàng thanh niên trẻ phải sống, ngủ vạ vật trên phố.
“Tôi cố gắng tìm cho chàng thanh niên một nơi ở an toàn, mặc dù nhiệm vụ chính của Prudence không phải như vậy. Nhiệm vụ của chúng tôi là giúp đỡ những người đồng tính nam được xét nghiệm và điều trị HIV”, Bangoura nói.
Trong giai đoạn đầu của cuộc khủng hoảng AIDS ở Senegal vào đầu những năm 2000, các nhóm chăm sóc sức khoẻ cộng đồng nhận thấy rằng, tỷ lệ đàn ông đồng tính nhiễm HIV cao kỷ lục và cần phải có hành động ngay lập tức để ngăn chặn tình trạng này.
Ndeye Kebe, người đứng đầu nhóm Sourire de Femme nói rằng, hoạt động của nhóm nhân quyền mới tập trung vào đối tượng đồng tính nam – những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao.
"Các nhà hoạt động nhân quyền cho rằng, phụ nữ đồng tính không có nhiều nguy cơ lây nhiễm HIV nên không được quan tâm chăm sóc sức khỏe. Một vấn đề đáng quan tâm khác là phụ nữ đồng tính cũng bị phong trào phụ nữ Senegal bỏ rơi. Phong trào phụ nữ nói chung không muốn có bất cứ điều gì liên quan đến phụ nữ đồng tính. Phụ nữ đồng tính bị đẩy ra ngoài xã hội", Kebe nói.
Kebe nói thêm rằng, những người đồng tính nữ cũng đấu tranh để bảo vệ quyền lợi như phụ nữ dị tính. "Thật vô lý nếu nghĩ rằng, vì đồng tính nên bạn không thể trở thành một nhà hoạt động nữ quyền. Chúng tôi đang đấu tranh bảo vệ quyền của phụ nữ như quyền phá thai, quyền sở hữu đất… Rất khó để thoát ra khỏi suy nghĩ truyền thống. Có lẽ, đó là vấn đề văn hoá, giáo dục đã tồn tại lâu đời ở Senegal. Tất cả, cần phải bắt đầu bằng cuộc cách mạng về quan điểm”, Kebe nói.