Thời gian gần đây, Khoa Nội Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa ghi nhận nhiều ca bệnh có diễn biến nặng, chủ yếu liên quan đến việc lạm dụng rượu bia và rối loạn mỡ máu.

Các trường hợp nhập viện trong tình trạng muộn, với biến chứng phức tạp, cho thấy xu hướng bệnh lý tiêu hóa ngày càng trẻ hóa và khó kiểm soát hơn.

Nguy kịch vì lạm dụng rượu bia, mỡ máu tăng cao

Trong những ngày đầu tháng 11, Khoa Nội Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa liên tiếp tiếp nhận các trường hợp bệnh lý phức tạp, phần lớn rơi vào nhóm bệnh nhân có tiền sử lạm dụng rượu bia hoặc rối loạn chuyển hóa mỡ máu.

Thực tế ghi nhận tại khoa cho thấy số ca nhập viện trong tình trạng muộn, diễn biến nặng đang tăng lên rõ rệt, đặc biệt ở nhóm người trẻ tuổi, đòi hỏi sự cảnh giác và thay đổi thói quen sinh hoạt trong cộng đồng.

Một trong những trường hợp điển hình là bệnh nhân Vũ Văn D. (SN 1990, trú xã Yên Định, Thanh Hóa), được đưa vào viện lúc 10h5’ ngày 10/11 với biểu hiện đau dữ dội vùng thượng vị, buồn nôn, nôn nhiều, bụng chướng và bí trung đại tiện.

Bệnh nhân có tiền sử lạm dụng rượu bia, thể trạng béo với BMI trên 27, đây là yếu tố nguy cơ cao dẫn đến rối loạn mỡ máu. Khám lâm sàng ghi nhận tình trạng mệt, đau tăng ở thượng vị, bụng chướng hơi, huyết áp 100/60 mmHg.

Kết quả xét nghiệm cho thấy nhiều chỉ số bất thường nghiêm trọng như lipase 905 IU, amylase 469 IU, triglycerid tăng rất cao ở mức 22,26 mmol/l, cholesterol 9,57 mmol/l và CRP 265 mg/l. Chụp CT ổ bụng cho hình ảnh viêm tụy cấp mức độ Balthazar E, thuộc nhóm nặng có nguy cơ biến chứng đe dọa tính mạng.

Bệnh nhân được điều trị tích cực bằng truyền dịch, kháng sinh và giảm đau. Theo đánh giá của các bác sĩ, đây là trường hợp tiên lượng dè dặt và có nguy cơ cao tái phát viêm tụy nếu không kiểm soát chặt chẽ thói quen uống rượu và chế độ dinh dưỡng.

Cùng thời điểm, Khoa Nội Tiêu hóa tiếp nhận bệnh nhân Trương Khắc H. (trú xã Hoằng Thanh, Thanh Hóa) trong tình trạng nôn ra máu và đi ngoài phân đen. Bệnh nhân có tiền sử xơ gan do lạm dụng rượu kéo dài và từng được thắt búi giãn tĩnh mạch thực quản bằng vòng cao su hai lần trước đó.

Khi vào viện, xét nghiệm cho thấy tình trạng thiếu máu nặng với chỉ số hồng cầu 2,2 T/l và huyết sắc tố chỉ 55 g/l, bạch cầu tăng 16,6 G/l cùng tỉ lệ bạch cầu trung tính 78%.

Siêu âm ổ bụng ghi nhận hình ảnh xơ gan kèm dịch ổ bụng. Nội soi cấp cứu cho thấy giãn tĩnh mạch thực quản độ III và bệnh nhân được xử trí ngay bằng thắt vòng cao su kết hợp truyền máu, chế phẩm máu và sử dụng thuốc giảm áp lực tĩnh mạch cửa để cầm máu.

Đây là biến chứng nặng trong giai đoạn tiến triển của xơ gan, có thể tái xuất huyết bất cứ lúc nào nếu người bệnh không tuân thủ điều trị và kiêng rượu tuyệt đối.

Theo ThS. BS Lê Thị Hương, Trưởng khoa Nội Tiêu hoá, điểm chung ở hai ca bệnh trên là bệnh nhân đều đến viện khi bệnh đã diễn tiến nặng. Nhiều người trẻ chủ quan với các triệu chứng đau bụng, rối loạn tiêu hóa hoặc mệt mỏi kéo dài, tự điều trị tại nhà hoặc tiếp tục uống rượu, dẫn đến việc nhập viện muộn và xuất hiện biến chứng nguy hiểm.

Tỷ lệ bệnh nhân có tiền sử lạm dụng rượu bia hoặc rối loạn mỡ máu cũng có xu hướng tăng lên, phản ánh sự thay đổi trong lối sống và chế độ ăn uống hiện nay.

Phòng ngừa để tránh biến chứng đe dọa tính mạng

Đánh giá về tình hình này, Thạc sĩ, BSCKII. Lê Ngọc Thành, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa cho biết, nhiều bệnh lý gan mật, tụy và đường tiêu hóa đang xuất hiện ở độ tuổi trẻ hơn so với trước đây.

Theo ông, thói quen lạm dụng rượu bia, ăn nhiều dầu mỡ, sử dụng nước ngọt có ga, thức khuya cùng tâm lý chủ quan khi bệnh mới khởi phát là những yếu tố khiến tình trạng bệnh nặng gia tăng.

Bệnh viêm tụy cấp do tăng triglycerid máu hay xuất huyết tiêu hóa do giãn tĩnh mạch thực quản đều là những tình trạng rất nguy hiểm, hoàn toàn có thể đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.

Bác sĩ Thành nhấn mạnh, phần lớn các biến chứng nguy hiểm ở đường tiêu hóa đều có thể phòng ngừa nếu người dân duy trì chế độ sinh hoạt khoa học, hạn chế tối đa rượu bia, kiểm soát mỡ máu định kỳ và thực hiện tầm soát các bệnh lý đường tiêu hoá bằng phương pháp nội soi khi có chỉ định.

Ông cũng khuyến cáo người dân không nên tự ý dùng thuốc giảm đau, kháng viêm hay men tiêu hóa khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ, bởi điều này có thể che lấp triệu chứng hoặc khiến bệnh nặng hơn.