Gilot là bóng hồng duy nhất trong vô số những người tình của Picasso chủ động ruồng bỏ ông. Điều đó khiến họa sĩ người Tây Ban Nha nổi giận và quyết trả thù bằng cách đưa bà vào danh sách đen của giới nghệ thuật ở Pháp.
Françoise Gilot khi 25 tuổi. Ảnh: Stanford Daily
Rực rỡ sau khi bỏ người tình nổi tiếng
Suốt bao năm cuộc đời, Gilot vẫn không thể nào quên được những lời cay nghiệt của Picasso: “Em tưởng mọi người sẽ để tâm tới em? Thậm chí khi em nghĩ mọi người thích mình, thật ra họ chỉ tò mò về một người từng gắn bó sâu sắc với tôi thôi”.
Picasso và những người bạn có ảnh hưởng của ông trong giới tinh hoa Pháp đã tiến hành cuộc chiến với Gilot khiến bà không thể chịu nổi, buộc phải rời Pháp để tới định cư ở Mỹ. Trong nhiều năm, Gilot luôn bị lu mờ dưới cái bóng quá lớn của Picasso - một trong những nghệ sĩ quan trọng nhất của thế kỷ 20.
Nhưng bà vẫn không ngừng vẽ tranh cho tới khi qua đời vào năm 2023 ở tuổi 101. Một tác phẩm của bà đã được bán 1,3 triệu USD tại cuộc đấu giá năm 2021.
Sau khi bỏ Picasso, Gilot kết hôn với người bạn cũ, nghệ sĩ Luc Simon vào năm 1955. Họ có một cô con gái và ly hôn năm 1962. Khi sang Mỹ, Gilot cưới nhà virus học Jonas Salk, người sáng chế ra vắc xin bại liệt. Họ thường xuyên di chuyển giữa California (Mỹ) và Paris (Pháp), sau đó là New York (Mỹ). Salk mất vào năm 1995, Gilot chuyển đến New York sống cho tới cuối đời.
Picasso và Gilot thuở còn bên nhau. Ảnh: Sotheby's
Giờ đây, theo Guardian, Bảo tàng Picasso ở Paris (Pháp) quyết định sửa sai bằng cách mở một phòng trưng bày các tác phẩm của Gilot.
“Bà ấy không hiện diện với tư cách nàng thơ hay nguồn cảm hứng của Picasso. Không có bức tranh nào của Picasso vẽ bà ấy, không có những tấm ảnh chụp chung. Triển lãm tập trung vào Françoise Gilot với tư cách là một nghệ sĩ”, người phát ngôn của bảo tàng cho biết.
Bảo tàng Picasso là nơi lưu giữ bộ sưu tập tác phẩm lớn nhất thế giới của Picasso. Ở đây bố trí triển lãm cố định trong 22 phòng trải rộng trên 3 tầng với gần 400 bức tranh, tác phẩm điêu khắc, đồ gốm, bản vẽ và bản in. Triển lãm Françoise Gilot ở phòng 17 trên tầng ba dự kiến kéo dài 1 năm.
Cécile Debray, Chủ tịch Bảo tàng Picasso, cho biết Gilot “đã được trao vị trí xứng đáng với tư cách là một nghệ sĩ”. Bà Debray nói thêm: “Ở Pháp, Françoise Gilot được biết đến là bạn đồng hành của Picasso trong khi ở Mỹ, nơi bà sống từ năm 1970, bà là một nghệ sĩ vì vậy chúng tôi có một phòng ở đây trưng bày các bức tranh của bà”.
Nàng thơ trải qua nhiều cay đắng
Sinh ra ở Neuilly-sur-Seine vào năm 1921, Gilot muốn trở thành họa sĩ từ khi 5 tuổi. Bà theo học nghệ thuật cùng lúc với ngành luật, mở cuộc triển lãm đầu tiên vào năm 1943. Cùng năm đó, bà gặp Picasso tại một quán cà phê ở Paris. Lúc này, Gilot mới 21 tuổi còn Picasso đã 61 tuổi.
Nhưng sau đó, Gilot đã làm điều không một người phụ nữ nào khác của Picasso dám nghĩ tới: Bà bỏ rơi ông, mang theo hai đứa con của họ, Claude và Paloma.
Picasso đã tiêu hủy các vật dùng của Gilot, bao gồm cả những bức thư của họa sĩ Matisse gửi cho bà, yêu cầu Phòng trưng bày Louise Leiris ngừng đại diện cho bà và khẳng định bà không còn được mời triển lãm tại Salon de Mai danh giá nữa.
Năm 1964, Gilot xuất bản cuốn tiểu sử Cuộc sống với Picasso kể lại câu chuyện người tình cũ ngược đãi về tinh thần và thể chất của bà như thế nào. Bà kể: “Ông ấy lấy điếu thuốc đang hút và chạm vào má phải của tôi rồi để nguyên ở đó”. Trong 10 năm bên Picasso, Gilot thường xuyên bị vợ hợp pháp của ông, Olga Khokhlova, cựu vũ công ballet, quấy rối trên đường phố Paris.
Họa sĩ người Tây Ban Nha đã ba lần đệ đơn kiện Gilot để sách không thể xuất bản. Khoảng 80 trí thức và nghệ sĩ nổi tiếng ở Pháp cũng đứng về phía Picasso khi kêu gọi cấm cuốn tiểu sử này. Dù vậy, tác phẩm vẫn bán được 1 triệu bản và dịch sang 16 thứ tiếng.
Joanne Snrech, giám tuyển của Bảo tàng Picasso, đánh giá: “Bà ấy là một nghệ sĩ đúng nghĩa với sự nghiệp lâu dài, ngày càng phát triển. Sau khi cuốn sách về Picasso của Gilot xuất bản, bà đã bị nhiều người trong cộng đồng nghệ thuật ở Pháp xa lánh. Chúng tôi nghĩ rằng điều quan trọng là phải thể hiện không chỉ vị trí của bà trong cuộc đời Picasso. Suy cho cùng, Gilot chỉ ở bên ông ấy được 10 năm trong hơn 100 năm tuổi”.