“Vật vã” với vị thuốc chữa khớp gia truyền 7 đời

Trồng cây chữa thấp khớp khắp Hoàng Liên Sơn

Mặc cho những tia nắng gắt chiếu xuống rát cả lưng người, ông Hùng vẫn lầm lụi đưa bước chân qua những bờ sông ngọn suối tiếp tục hành trình tìm thần dược chữa bệnh thấp khớp. Ông khoe: "Cây thần dược chữa thấp khớp đó chính là ngũ gia bì gai. So với những nơi khác thì chất lượng cây ngũ gia bì gai, cũng như những loại thảo dược có ở Hoàng Liên Sơn hơn hẳn. Một ví dụ đơn giản như một cây ngũ gia bì gai trồng ở Hoàng Liên Sơn chất lượng sẽ tốt hơn hẳn cây trồng dưới chân núi, hoặc dưới đồng bằng, thành phố. Nếu trồng cây thuốc ở khu dân cư, chỉ cần một làn khói xăng dầu ám vào lá cây cũng đủ làm thay đổi chất lượng cây thuốc".

Chúng tôi dừng chân trên một ngọn đồi cao, nhìn nét mặt của ông Hùng cùng những người đi hái thuốc nhăn nhó vì sắp phải vượt qua một đoạn đường dài, leo núi để tìm những cây thuốc quý còn ẩn dật sau những lùm cây, vách núi, một người bạn đồng nghiệp bảo, các anh đi thế này chẳng chóng thì chầy cũng mắc xương khớp hết cả. 

Ông Hùng đã nhân giống thành công nhiều loại thảo dược quý sắp tuyệt chủng.

Nghe xong, ông Hùng cười lớn bảo: "Bị khớp rồi chứ còn chóng với chả chầy gì nữa. Cách đây vài năm tôi bị bệnh khớp, có lẽ do hồi còn trẻ leo núi lội sông tìm cây thuốc nhiều nên mới thế. Khi mới phát hiện bệnh khớp, tôi đã tự chữa trị cho mình bằng cây ngũ gia bì gai cùng những loại thảo dược lấy được từ trong rừng Hoàng Liên Sơn. Trước đây tôi còn đi cả những vùng núi thuộc Sơn La, Lai Châu để tìm thuốc quý, mấy năm nay sức yếu nên mới ở nhà nghỉ ngơi. Nói là nghỉ ngơi nhưng đâu có ngồi yên, trong rừng, ngoài bản bà con đua nhau hái thuốc bán cho thương lái Trung Quốc khiến tôi sốt ruột, thế rồi lại phải lên núi tìm thảo dược thôi. Mình muốn làm nghề, muốn có thuốc chữa bệnh thì phải tự bảo vệ lấy vùng nguyên liệu thôi".

Sau khi tìm được cây ngũ gia bì gai cho chúng tôi xem, ông Hùng giới thiệu: "Bài thuốc chữa thấp khớp có nhiều loại cây, nhưng quan trọng nhất vẫn là cây ngũ gia bì gai. Loại cây này thường phân bố nhiều ở Lào Cai, Lai Châu, Sơn La. Cách đây mấy năm, người dân địa phương thu mua loại thảo dược này bán cho thương lái Trung Quốc với giá chỉ vài chục ngàn đồng/1kg ngũ gia bì khô, thế nhưng đến nay loại cây nãy đã dần bị khan hiếm do người dân thu hái quá mức dẫn đến giá của nó cũng cao gấp đôi, thậm chí gấp 5 lần so với cách đây vài năm. Hiện 1kg ngũ gia bì tươi có giá 400.000 - 500.000đ".

Ông Hùng tiết lộ thêm, hiện ông đã nhân giống thành công loại thảo dược quý này ra các trạm chuyên trồng, bảo tồn cây thuốc của mình với trên 30 địa điểm ở các địa phương thuộc Tây Bắc, đồng thời phối hợp với Viện Dược liệu Việt Nam để trồng, bảo tồn nguồn gen. Vì đây là thảo dược có thời gian sinh trưởng ngắn, và chỉ dùng thân, lá để làm thuốc nên nếu chăm sóc tốt thì chỉ cần một thời gian ngắn là sẽ có đủ lượng thuốc đủ để đáp ứng nhu cầu chữa bệnh của người dân hiện nay.

Mỗi ngày có khoảng 20 - 30 lượt người tìm đến nhà ông Hùng xin thuốc chữa thấp khớp.

Đặc trị bệnh thấp khớp

Lương y Phạm Trọng Hùng khoe thành tích chữa bệnh xương khớp từ mấy đời nay của gia đình: "Mỗi ngày có khoảng 20 - 30 lượt người đến nhà tôi xin thuốc chữa thấp khớp, trong số đó có khoảng 60 - 70% là người từ 45 tuổi trở lên, những người trẻ rất ít. Điều này là do đặc điểm của bệnh thấp khớp thường gặp ở người già".

Theo ông Hùng thì cơ chế gây bệnh xương, khớp rất đặc biệt. Nói một cách đơn giản là cơ thể con người sau khi bị nhiễm virus thì sản sinh ra một loại kháng thể chống trả lại. Sau khi tiêu diệt được virus, loại kháng thể này lại tiếp tục sản sinh ra một kháng thể khác để chống lại chính nó ở trong dịch khớp tạo ra những phức hợp kháng nguyên - kháng thể. Tiếp sau đó là sẽ xảy ra một quá trình tiêu thể những kháng nguyên - kháng thể mới tạo thành, quá trình này làm hủy hoại màng hoạt dịch khớp tạo nên quá trình viêm không đặc hiệu, quá trình này lây lan từ khớp này đến khớp khác, mặc dù virus gây bệnh ban đầu đã bị tiêu diệt. Biểu hiện của bệnh này là ở khớp chân, tay có hiện tượng phù nề, xung huyết, đau nhức...

Giải thích cho chúng tôi hiểu xong, ông Hùng cầm cây ngũ gia bì lên rồi trầm trồ: "Chỉ cần có cây ngũ gia bì gai trong tay thì chữa bệnh thấp khớp không khó, tuy nhiên vấn đề còn lại là người bệnh phải kiên trì chữa trị và có chế độ luyện tập, sinh hoạt phù hợp thì bệnh mới không tái phát".

Theo ông Hùng thì càng ngày, số lượng người bị bệnh khớp tìm đến gia đình ông xin thuốc càng tăng lên, hầu hết trong số họ là bị thấp khớp dạng thấp - một chứng bệnh khớp rất phổ biến trong cộng đồng. 

Sau những ngày lang thang treo mình qua những triền núi, ông Hùng thu được một ít thuốc và quay về ngôi nhà nhỏ ở số 63 đường Cốc Lếu. Mấy hôm ông đi vắng, nhiều người đến xin thuốc chữa thấp khớp nên đã dồn ứ, họ phải để lại địa chỉ nhờ lương y Hùng gửi thuốc đến tận nhà. Nhưng cũng có người cố ngủ lại đợi ông về để được bốc thuốc. 

Ông Trần Văn Dũng (70 tuổi ở Hà Nội) gặp được ông Hùng thì mừng rỡ ra mặt, ông bảo: "Tôi bị bệnh thấp khớp đã 5 năm nay khiến việc đi lại, sinh hoạt rất khó khăn, cách đây ba hôm có người hàng xóm trước đã từng nhờ ông Hùng chữa khỏi bệnh mách tôi đến xin thuốc, tôi từ Hà Nội lên đường sá xa xôi nên cố ngủ lại đợi xin mấy thang thuốc về để uống". 

Nhìn ông Dũng nhăn nhó đi lại, lương y Hùng không kịp thay quần áo đi rừng liền lao vào bắt mạch, kê đơn thuốc cho ông Dũng. Ông Dũng cầm 8 thang thuốc trên tay run run ra về, lương y Hùng dặn với theo: "Ông chỉ cần uống 4 thang thuốc là khỏi đau, nhưng vẫn phải kiên trì chữa bệnh tiếp để chữa khớp tận gốc ông nhé!". Nói rồi lương y Hùng tiếp tục bốc thuốc cho những người dân nghèo khổ đang xếp hàng chờ đến lượt.