Vì sao các nước thi nhau chế tạo "tàu ma" không cần người lái?

So với các loại tàu chiến thông thường, tàu chiến mặt nước không người lái (USV - Unmanned Surface Vessel) có nhiều ưu điểm rất vượt trội. Đầu tiên do không có người lái nên các USV có thể tác chiến ở các loại chiến trường tác chiến khác nhau, thậm chí cả trong môi trường có cường độ cao bên sâu trong vùng lãnh hải đối phương mà không sợ bị thiệt hại về nguồn nhân lực. Chính vì vậy, việc phát triển USV đang được nhiều quốc gia đẩy mạnh phát triển để hạn chế tối đa sự tốn kém về nguồn nhân lực nhưng vẫn bảo đảm được khả năng tác chiến đa dạng.Do không có người lái nên không gian bên trong các USV được tận dụng tối đa cho việc trang bị hỏa lực.... nên năng lực tác chiến cũng như sự đa dạng về chủng loại hỏa lực trên các USV cũng vì thế mà hết sức phòng phú giúp cho chúng có thể tấn công nhiều loại mục tiêu khác nhau.Ngoài ra tàu chiến không người lái thường được tận dụng tối đa không gian nên có thể được trang bị nhiều loại thiết bị như thiết bị cảm biến tình hình chiến trường; thiết bị thông tin liên lạc; hệ thống đánh giá rủi ro; hệ thống định vị vệ tinh.... qua đó giúp các USV nâng cao khả năng hiệp đồng tác chiến cũng như nhận biết tình hình chiến trường để cung cấp về sở chỉ huy hậu phương một cách nhanh chóng và kịp thời nhất.Hiện nay trên thế giới, Mỹ và Israel đang là hai quốc gia có tốc độ phát triển dẫn đầu thế giới về phát triển USV. Nhiều chuyên gia quân sự cho rằng, trong tương lai các USV sẽ phối hợp với máy bay bay không người lái, tàu ngầm không người lái, phương tiện mặt đất không người lái tạo thành một chiến trường tác chiến hoàn chỉnh với đầy đủ các loại phương tiện không người lái ở trên không, trên mặt nước và dưới ngầm.Cái tên tiêu biểu đầu tiên là tàu chiến mặt nước không người lái Sea Owl. Sea Owl là USV đầu tiên được Hải quân Mỹ đưa vào thử nghiệm. Tàu có chiều dài 3m, tốc độ tối đa 45 hải lý/giờ, thời gian hoạt động liên tục trong 10 giờ với tốc độ hành trình 22 km/giờ hoặc 24 giờ với tốc độ hành trình 9 km/giờ, mức mớn nước 18cm, có thể hoạt động ở vùng nước nông ven bờ. USV này còn có thể tải trọng hiệu quả 200kg, bao gồm sonar trinh sát và quan sát phía trước, camera hồng ngoại/starlight/sunlight, máy đo cự ly laser.Tiếp đến là USV Silver Marlin. Nó có chiều dài 10,7m; trọng lượng 4.000kg, năng lực mang tải 2.500kg; tốc độ hành trình tối đa 45 hải lý/giờ; hành trình lớn nhất 500 hải lý; thời gian hoạt động liên tục 24 giờ. Silver Marlin được phân làm hai loại là điều khiển từ xa và điều khiển tự động.Ngoài ra, USV này sử dụng cảm biến hành trình và hệ thống ổn định, qua đó có thể thực hiện hành trình và dẫn đường chính xác, giữ thăng bằng tốt. Silver Marlin có ưu điểm là tự thích ứng, căn cứ vào thay đổi của môi trường hay nhiệm vụ mà tự điều chỉnh hệ thống điều khiển.Không thể không nhắc đến Protector - là loại tàu bơm hơi khung cứng có chiều dài 9m, sử dụng động cơ đẩy phản lực phun nước waterjet propulsion có tốc độ hành trình hơn 30 hải lý/giờ, tốc độ tối đa 40 hải lý/giờ, tải trọng tối đa 1000g.Trang bị chủ yếu của Protector bao gồm: radar dẫn đường, hệ thống quang học Toplite. Hệ thống quang học Toplite gồm camera hồng ngoại hiển thị phía trước, camera cảm biến CCD sáng tối/màu sắc, máy đo cự ly laser, bộ chỉ thị laser và thiết bị bắt bám mục tiêu tiên tiến.Tàu chiến mặt nước không người lái FDS-3: FDS-3 có chiều dài 8,3m, trọng lượng 6.700kg, sử dụng động cơ diesel, tốc độ hành trình 12 hải lý/giờ, có thể hoạt động 20 giờ liên tục, điều khiển hoạt động thông qua angten vô tuyến sử dụng hệ thống định vị toàn cầu. FDS-3 có khả năng tự động hành trình theo cài đặt sẵn và đã từng tham gia một số hoạt động như bảo đảm an toàn đường biển, tầm soát cảng biển - Ảnh minh họa.Tàu X-2 được trang bị radar, sorna, đầu camera, hệ thống dẫn đường, hệ thống chống va đập. Ngoài ra còn được lắp đặt hệ thống mạng thông tin và hệ thống trinh sát giám sát tình báo hiện đại. X-2 có chiều dài khoảng 15m, rộng khoảng 12m, tốc độ hành trình có thể đạt 28 - 55 hải lý/giờ (52 - 102km/giờ) trong điều kiện sóng cấp 8. X-2 có thể được điều khiển từ xa từ cự ly hàng trăm km, bên cạnh đó, từ lúc ra mệnh lệnh cho đến khi tàu thực hiện mệnh lệnh đó chỉ mất 18 giây, độ chính xác kiểm soát định vị trong vòng 3m. Video Tàu ngầm hạt nhân không người lái Poseidon của Nga - Nguồn: Sputnik

So với các loại tàu chiến thông thường, tàu chiến mặt nước không người lái (USV - Unmanned Surface Vessel) có nhiều ưu điểm rất vượt trội. Đầu tiên do không có người lái nên các USV có thể tác chiến ở các loại chiến trường tác chiến khác nhau, thậm chí cả trong môi trường có cường độ cao bên sâu trong vùng lãnh hải đối phương mà không sợ bị thiệt hại về nguồn nhân lực. Chính vì vậy, việc phát triển USV đang được nhiều quốc gia đẩy mạnh phát triển để hạn chế tối đa sự tốn kém về nguồn nhân lực nhưng vẫn bảo đảm được khả năng tác chiến đa dạng.

Do không có người lái nên không gian bên trong các USV được tận dụng tối đa cho việc trang bị hỏa lực.... nên năng lực tác chiến cũng như sự đa dạng về chủng loại hỏa lực trên các USV cũng vì thế mà hết sức phòng phú giúp cho chúng có thể tấn công nhiều loại mục tiêu khác nhau.

Ngoài ra tàu chiến không người lái thường được tận dụng tối đa không gian nên có thể được trang bị nhiều loại thiết bị như thiết bị cảm biến tình hình chiến trường; thiết bị thông tin liên lạc; hệ thống đánh giá rủi ro; hệ thống định vị vệ tinh.... qua đó giúp các USV nâng cao khả năng hiệp đồng tác chiến cũng như nhận biết tình hình chiến trường để cung cấp về sở chỉ huy hậu phương một cách nhanh chóng và kịp thời nhất.

Hiện nay trên thế giới, Mỹ và Israel đang là hai quốc gia có tốc độ phát triển dẫn đầu thế giới về phát triển USV. Nhiều chuyên gia quân sự cho rằng, trong tương lai các USV sẽ phối hợp với máy bay bay không người lái, tàu ngầm không người lái, phương tiện mặt đất không người lái tạo thành một chiến trường tác chiến hoàn chỉnh với đầy đủ các loại phương tiện không người lái ở trên không, trên mặt nước và dưới ngầm.

Cái tên tiêu biểu đầu tiên là tàu chiến mặt nước không người lái Sea Owl. Sea Owl là USV đầu tiên được Hải quân Mỹ đưa vào thử nghiệm. Tàu có chiều dài 3m, tốc độ tối đa 45 hải lý/giờ, thời gian hoạt động liên tục trong 10 giờ với tốc độ hành trình 22 km/giờ hoặc 24 giờ với tốc độ hành trình 9 km/giờ, mức mớn nước 18cm, có thể hoạt động ở vùng nước nông ven bờ. USV này còn có thể tải trọng hiệu quả 200kg, bao gồm sonar trinh sát và quan sát phía trước, camera hồng ngoại/starlight/sunlight, máy đo cự ly laser.

Tiếp đến là USV Silver Marlin. Nó có chiều dài 10,7m; trọng lượng 4.000kg, năng lực mang tải 2.500kg; tốc độ hành trình tối đa 45 hải lý/giờ; hành trình lớn nhất 500 hải lý; thời gian hoạt động liên tục 24 giờ. Silver Marlin được phân làm hai loại là điều khiển từ xa và điều khiển tự động.

Ngoài ra, USV này sử dụng cảm biến hành trình và hệ thống ổn định, qua đó có thể thực hiện hành trình và dẫn đường chính xác, giữ thăng bằng tốt. Silver Marlin có ưu điểm là tự thích ứng, căn cứ vào thay đổi của môi trường hay nhiệm vụ mà tự điều chỉnh hệ thống điều khiển.

Không thể không nhắc đến Protector - là loại tàu bơm hơi khung cứng có chiều dài 9m, sử dụng động cơ đẩy phản lực phun nước waterjet propulsion có tốc độ hành trình hơn 30 hải lý/giờ, tốc độ tối đa 40 hải lý/giờ, tải trọng tối đa 1000g.

Trang bị chủ yếu của Protector bao gồm: radar dẫn đường, hệ thống quang học Toplite. Hệ thống quang học Toplite gồm camera hồng ngoại hiển thị phía trước, camera cảm biến CCD sáng tối/màu sắc, máy đo cự ly laser, bộ chỉ thị laser và thiết bị bắt bám mục tiêu tiên tiến.

Tàu chiến mặt nước không người lái FDS-3: FDS-3 có chiều dài 8,3m, trọng lượng 6.700kg, sử dụng động cơ diesel, tốc độ hành trình 12 hải lý/giờ, có thể hoạt động 20 giờ liên tục, điều khiển hoạt động thông qua angten vô tuyến sử dụng hệ thống định vị toàn cầu. FDS-3 có khả năng tự động hành trình theo cài đặt sẵn và đã từng tham gia một số hoạt động như bảo đảm an toàn đường biển, tầm soát cảng biển - Ảnh minh họa.

Tàu X-2 được trang bị radar, sorna, đầu camera, hệ thống dẫn đường, hệ thống chống va đập. Ngoài ra còn được lắp đặt hệ thống mạng thông tin và hệ thống trinh sát giám sát tình báo hiện đại. X-2 có chiều dài khoảng 15m, rộng khoảng 12m, tốc độ hành trình có thể đạt 28 - 55 hải lý/giờ (52 - 102km/giờ) trong điều kiện sóng cấp 8. X-2 có thể được điều khiển từ xa từ cự ly hàng trăm km, bên cạnh đó, từ lúc ra mệnh lệnh cho đến khi tàu thực hiện mệnh lệnh đó chỉ mất 18 giây, độ chính xác kiểm soát định vị trong vòng 3m.

Video Tàu ngầm hạt nhân không người lái Poseidon của Nga - Nguồn: Sputnik