Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, ngày 19/11/2025, ông Ngô Đức Nhân - Giám đốc Công ty Cổ phần Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 (PV Power NT2) đã ký Quyết định số 694/QĐ-CPNT2 phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu "Mua sắm vật tư phục vụ xử lý tồn tại bất thường đợt 3 năm 2025".

Đây là gói thầu mua sắm hàng hóa thuộc dự toán chi phí sản xuất kinh doanh năm 2025, được tổ chức đấu thầu rộng rãi qua mạng. Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Xuất nhập khẩu Phúc An (Công ty Phúc An), có địa chỉ tại TP HCM.

Màn "ép giá" ngoạn mục gần 1,4 tỷ đồng

Điểm nhấn đặc biệt nhất của gói thầu này nằm ở con số tiết kiệm ngân sách "khổng lồ". Cụ thể, theo Quyết định số 506/QĐ-CPNT2 ngày 21/08/2025 phê duyệt dự toán, gói thầu này có giá trần là 4.557.253.086 đồng. Tuy nhiên, Công ty Phúc An đã xuất sắc trúng thầu với giá chỉ 3.199.583.786 đồng.

Như vậy, thông qua đấu thầu, PV Power NT2 đã tiết kiệm được 1.357.669.300 đồng, tương ứng với tỷ lệ tiết kiệm lên tới 29,79%. Trong bối cảnh các gói thầu mua sắm thiết bị vật tư chuyên ngành điện - dầu khí thường có biên độ giá khá ổn định, mức giảm giá gần 30% của Phúc An được xem là một hiện tượng "bất thường" theo hướng tích cực về mặt con số tài chính.

Tuy nhiên, đi sâu vào phân tích hồ sơ, mức tiết kiệm này lại phơi bày những vấn đề đáng bàn về công tác lập giá của chủ đầu tư.

Dấu hỏi lớn từ những đơn giá dự toán "khủng"

Căn cứ vào bảng Phê duyệt dự toán đính kèm Quyết định số 506, gói thầu bao gồm 22 hạng mục thiết bị, vật tư thay thế. Trong đó, nhiều thiết bị có đơn giá dự toán được phê duyệt ở mức rất cao, tạo ra "dư địa" mênh mông cho các nhà thầu giảm giá.

Đơn cử, hạng mục số 16: "Hệ thống châm hóa chất (Vacuum solution feed)" của hãng Evoqua, được phê duyệt dự toán lên tới hơn 1,08 tỷ đồng/bộ. Hay hạng mục số 5: "Bẫy hơi (Steam trap)" kích thước 1 inch của hãng Velan (Class 2500) có giá dự toán hơn 614 triệu đồng/bộ. Hạng mục số 20: "Thiết bị đo lường điện năng" hãng Schneider cũng được duyệt giá hơn 300 triệu đồng/cái (tổng 2 cái là hơn 600 triệu đồng).

Theo một số chuyên gia trong lĩnh vực cung ứng vật tư công nghiệp, mức giá dự toán nêu trên đối với các thiết bị này dường như đang được xây dựng khá "thoáng" so với mặt bằng giá nhập khẩu thực tế, ngay cả khi đã tính toán các chi phí vận chuyển, thuế phí và lắp đặt.

Chính việc định giá trần quá cao đã dẫn đến tình trạng khi đấu thầu thực tế, giá trị thật của hàng hóa bị kéo xuống, tạo ra con số tiết kiệm tưởng chừng như rất lớn (gần 30%) nhưng thực chất là đưa giá về đúng trị giá thực.

Cuộc đua "hạ giá" của 5 nhà thầu

Dữ liệu từ Biên bản mở thầu đã chứng minh cho nhận định trên. Gói thầu thu hút 5 nhà thầu tham dự, và điều đáng kinh ngạc là cả 5 nhà thầu đều bỏ giá thấp hơn giá gói thầu từ 20% đến 30%.

Cụ thể:

· Công ty Phúc An: Dự thầu ~3,19 tỷ đồng (Thấp nhất).

· Công ty TNHH Kỹ thuật Tự động hóa Vina: Dự thầu ~3,40 tỷ đồng.

· Công ty CP TMDV và Tư vấn Đầu tư XD Thành Đô: Dự thầu ~3,39 tỷ đồng.

· Công ty CP Thương mại Kỹ thuật Hải Anh: Dự thầu ~3,47 tỷ đồng.

· Công ty TNHH Phát triển Công nghệ G7: Dự thầu ~3,62 tỷ đồng.

Như vậy, ngay cả nhà thầu bỏ giá cao nhất (Công ty G7) vẫn thấp hơn giá dự toán của PV Power NT2 tới gần 1 tỷ đồng. Điều này cho thấy, mặt bằng giá thị trường của lô vật tư này chỉ xoay quanh mức 3,2 - 3,6 tỷ đồng, trong khi PV Power NT2 lại lập dự toán lên tới hơn 4,5 tỷ đồng.

Dư luận đặt câu hỏi về năng lực và trách nhiệm của đơn vị tư vấn thẩm định giá cũng như Tổ thẩm định của PV Power NT2 khi phê duyệt một dự toán có độ "vênh" lớn đến vậy so với thị trường.

Năng lực nhà thầu Phúc An và bài toán giám sát

Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Xuất nhập khẩu Phúc An (MST: 0311563809) được thành lập từ năm 2012, có trụ sở tại TP HCM. Tại PV Power NT2, Phúc An được xem là một đối tác "mát tay".

Theo dữ liệu đấu thầu, trong năm 2025, Phúc An đã tham gia 2 gói thầu tại PV Power NT2 và trúng cả 2 gói (tỷ lệ 100%). Trước đó vào tháng 6/2025, đơn vị này đã trúng gói "Mua sắm công cụ dụng cụ phục vụ sản xuất đợt 2025".

Việc trúng thầu với giá thấp là lợi thế cạnh tranh, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro về chất lượng, đặc biệt với các thiết bị yêu cầu độ chính xác cao như van, bẫy hơi, thiết bị đo lường trong nhà máy điện khí.

Trao đổi về vấn đề pháp lý, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết: "Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 quy định rất rõ về trách nhiệm của Chủ đầu tư trong việc xây dựng giá gói thầu. Giá gói thầu phải được tính đúng, tính đủ, phù hợp với giá thị trường. Việc lập giá quá cao không chỉ gây khó khăn trong việc đánh giá hiệu quả thực sự mà còn có thể dẫn đến thất thoát nếu không có sự cạnh tranh gay gắt."

Đồng quan điểm, Chuyên gia đấu thầu Đỗ Phạm Giang cảnh báo về rủi ro hàng hóa: "Với mức giảm giá sâu, chủ đầu tư cần đặc biệt lưu ý khâu kiểm soát xuất xứ (CO) và chất lượng (CQ). Các hãng như Evoqua, Velan, Auma đều có quy chuẩn rất khắt khe. Cần tránh tình trạng nhà thầu chào hàng chính hãng G7 nhưng khi giao hàng lại là hàng lắp ráp tại nước thứ 3, hàng tồn kho trôi nổi hoặc hàng tân trang (refurbished) để bù đắp chi phí."

Gói thầu đã có kết quả, hiệu quả tiết kiệm là rõ ràng. Tuy nhiên, liệu PV Power NT2 sẽ giám sát như thế nào để đảm bảo gần 1,4 tỷ đồng tiết kiệm được không phải đánh đổi bằng chất lượng vật tư vận hành nhà máy? Câu trả lời sẽ có trong quá trình thực hiện hợp đồng 170 ngày tới đây.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin.