Điểm nhấn trong cuộc xung đột đông Ukraine gần đây

Báo cáo mới đây nhất của Liên Hiệp Quốc thống kê, hơn 5.000 người ở miền đông Ukraine đã thiệt mạng kể từ khi chiến dịch quân sự do Kiev phát động bắt đầu vào tháng 4/2014. Tuy nhiên, thiệt hại về người và của ở miền đông Ukraine gia tăng trong các cuộc bắn pháo ngày một thường xuyên hơn.

Điển hình, hồi tháng 1/2015, các cuộc tấn công vào hai xe buýt chở khách đã xảy ra. Mỗi vụ này cướp đi sinh mạng của hơn chục người dân. Chưa kể, các quả pháo đã rơi xuống một khu dân cư ở trung tâm thành phố cảng Mariupol, làm khoảng 30 dân thường mất mạng.

Trong suốt cuộc xung đột kéo dài nhiều tháng trời này, người dân vô tội thường xuyên bị mắc kẹt khi cả hai bên liên tiếp phóng đạn pháo về phía nhau.

Cả lực lượng Kiev và phe ly khai đều đổ lỗi cho nhau về việc bắn phá vào các khu vực dân cư và gây nên các tổn thất về người và của.

“Nhiều cái chết của dân thường đều do hành vi vi phạm các luật chiến tranh, đặc biệt là việc sử dụng trái phép rocket vào khu dân cư”, trích báo cáo của Cơ quan Theo dõi Nhân quyền (HRW).

Còn nhớ, các đợt giao tranh bạo lực bắt đầu nổ ra vào hồi giữa tháng 1/2015 khi chiến sự leo thang ở khu vực sân bay quốc tế Donetsk. Điểm giao tranh này cuối cùng đã thuộc về tay dân quân ly khai Cộng hòa Nhân dân tự xưng Donetsk (DPR). Chiến thắng đó là một phần kế hoạch trong chiến dịch đẩy lùi lực lượng Kiev ra tới vùng biên giới tỉnh Donetsk của phe ly khai.

Đại diện giới lãnh đạo ly khai từng tuyên bố, mục tiêu của họ là ngăn chặn Quân đội Ukraine bắn phá vào các khu dân cư nằm dưới quyền kiểm soát của họ.

Tuy nhiên, các quan chức Ukraine đã cáo buộc lực lượng ly khai đơn phương phá vỡ Thỏa thuận Minsk ký hồi tháng 9/2014, trong đó đề ra chủ trương thiết lập một vùng đệm giữa lực lượng Kiev và phe ly khai.

Sau đó, điểm nóng dần chuyển qua Debaltsevo, giao lộ đường sắt ở vùng Donbass. Ở đó, dân quân ly khai đã bao vây các đơn vị lính Ukraine. Một số chuyên gia nhận định, việc bao vây lính Kiev ở “nồi hơi” Debaltsevo là nhằm giúp lực lượng ly khai nối thông tuyến đường giao thông quan trọng giữa hai thành trì nổi dậy (là Donetsk và Lugansk) cũng như đẩy mạnh hoạt động tấn công của họ.

Cụ thể, vào đầu tháng 2/2015, người đứng đầu Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng, ông Alexander Zakharchenko tiết lộ, ông muốn tăng số lượng quân sĩ lên gần 100.000 người. Hiện, người dân ở miền đông Ukraine đã sơ tán đi nơi khác. Do vậy, đợt tổng động viên của DPR có gặp khó khăn.

Vào mùa hè năm ngoái, khi tình hình chiến sự bước vào giai đoạn xấu nhất, số lượng các chiến binh ly khai vào khoảng 20.000 người. Thậm chí, nếu kế hoạch tổng động viên trên không khả thi thì điều đó cũng cho thấy, phe ly khai đang quyết tâm tiến hành các đợt tấn công chống lại Kiev.

Trong khi đó, chính quyền trung ương Ukraine lên kế hoạch tăng cường tầm 200.000 binh sĩ trong khuôn khổ 3 đợt tổng động viên trong năm 2015. Nhà chức trách Ukraine cho biết, gần 50.000 người nhận giấy gọi nhập ngũ đã vượt qua các đợt kiểm tra y tế và đang trên đường ra chiến tuyến sau đợt tổng động viên đầu tiên của năm nay.