 |
Cựu Bí thư Trùng Khánh Bạc Hy Lai sẽ được đưa ra xét xử hôm nay.
|
Trong đất nước mà Chủ tịch Mao Trạch Đông được tôn kính đến mức các lái xe taxi treo huy hiệu có hình ông ở gương chiếu hậu như bùa may mắn, chiến dịch "đả hắc" hồi sinh “Văn hóa đỏ” của Bạc Hy Lai từng được nhiều người ca ngợi.
Bạc Hy Lai, cựu Bí thư thành ủy Trùng Khánh từng nổi lên như một ngôi sao trên bầu trời chính trị Trung Quốc với chiến dịch tôn vinh tưởng cộng sản và thẳng tay trấn áp tội phạm có tổ chức.
Từ tháng 6/2009, ông Bạc dẫn đầu một chiến dịch truy quét bắt giữ hàng nghìn tội phạm, xã hội đen. Tuy nhiên, thời điểm đó, một số nhà quan sát cũng cho rằng, chiến dịch của ông Bạc cũng nhắm vào các đối thủ của ông.
Chiến dịch "đả hắc" của ông Bạc chắc chắn đã khiến nhiều người trong số 32,8 triệu người ở Trùng Khánh sợ hãi, thấp thỏm. Nhưng chiến dịch này đã bộc lộ một vấn đề nổi cộm đang ngày càng nhức nhối ở Trung Quốc thời chuyển đổi kinh tế.
Thời điểm đó, trong một Trung Quốc mới, nhiều người phất lên nhanh chóng và sở hữu những khối tài sản kếch xù, trong khi hàng triệu người khác không có cơ hội đổi đời, vẫn ở trong tình trạng túng quẫn.
Chính sách kinh tế đỏ của ông Bạc Hy Lai thời điểm đó đã chi hàng triệu USD cho vấn đề nhà ở xã hội – khiến ông gần như trở thành “vị thánh” trong mắt dân lao động ở Trùng Khánh. Trong khi đó, Bắc Kinh, lại có một cái nhìn cảnh giác.
Bất đồng hé lộ vào tháng 3/2012, khi Quốc hội Trung Quốc triệu tập cuộc hợp thường niên tại Bắc Kinh.
Phát biểu trước công chúng và báo giới ngày 9/3 bên lề kỳ họp Quốc hội, đại biểu Trùng Khánh Bạc Hy Lai nhấn mạnh: “Hãy thử hỏi bất kỳ người nào xem họ có ủng hộ chống tham nhũng hay không, họ nhất định sẽ nói có”. Ông Bạc cũng công khai cảnh báo vềcái hố ngăn cách giàu nghèo đang ngày càng sâu rộng ở Trung Quốc.
Đó có lẽ là lần cuối cùng ông Bạc hùng hồn phát biểu trước công chúng. Vài tuần trước đó, Vương Lập Quân, cựu giám đốc công an Trùng Khách, tay chân thân tín của Bí thư Bạc, đã chạy vào Lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên, gây ra cuộc khủng hoảng chính trị làm rung chuyển Bắc Kinh.
Ngày 14/3, Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã gián khiển trách lãnh đạo Trùng Khánh trong vụ của bê bối Vương Lập Quân ngay trong cuộc họp báo thường niên của Thủ tướng. Ngoài ra, ông Ôn Gia Bảo bóng gió những khuyết điểm, sai lầm của “sự hồi sinh màu đỏ” – chiến dịch kinh tế - xã hội của ông Bạc Hy Lai. Đồng thời, ông khẳng định sự phát triển và tăng trưởng kinh tế ở mức 2 con số ở Trùng Khánh là nhờ sự cống hiến và đóng góp từ nhiều phía chứ không riêng gì ông Bạc Hy Lai.
Bất ngờ một ngày sau đó, 15/3, Tân Hoa xã của Trung Quốc đưa tin, ông Bạc đã mất chức Bí thư thành ủy Trùng Khánh khiến dư luận xôn xao. Gần một tháng sau, ông Bạc bị sa thải khỏi Ủy ban Trung ương Đảng và Bộ chính trị và đối mặt với cuộc điều tra về “các hành vi vi phạm kỷ luật nghiêm trọng”.
Tiếp đó, vào tháng 4, phu nhân của nhà họ Bạc, Cốc Khai Lai, bị bắt với cáo buộc giết hại doanh nhân người Anh Neil Heywood. Trước nhiều chứng cứ không thể chối bỏ, bà Cốc buộc phải nhận tội và lãnh án tử hình nhưng được hoãn thi hành án 2 năm. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, bà Cốc sẽ được giảm án từ tử hình xuống tù chung thân sau 2 năm.
Vụ bê bối Bạc Hy Lai được đánh giá là bê bối chính trị chấn động nhất Trung Quốc trong những năm gần đây.
Trước đó, ông Bạc được coi là ứng viên nặng ký trong cuộc đua vào Ủy ban thường vụ Bộ Chính trị của Đảng Cộng sản Trung Quốc nắm quyền quyết định vận mệnh đất nước. Tuy nhiên, mọi thứ bất ngờ sụp đổ và ngôi sao sáng Bạc Hy Lai cũng vụt tắt.
Giới phân tích bình luận, trong chiến dịch "đả hắc" giúp nâng cao uy tín cá nhân, ông Bạc đã dựa vào Vương Lập Quân. Như vậy, có thể nói rằng, ngôi sao Bạc Hy Lai nổi lên cũng nhờ một người mà vụt tắt cũng vì một người: Vương Lập Quân.
"Ông ấy là một nhà đàm phán cứng rắn và hiệu quả trong việc bảo vệ các chính sách và lợi ích thương mại toàn cầu của Trung Quốc, Ông đã có cơ hội trở thành lãnh đạo tối cao Trung Quốc. Nhưng ông lại tỏ ra là người quá tham vọng", Wenran Jiang, một giáo sư tại Đại học Alberta và bạn học cũ của ông Bạc tại Đại học Bắc Kinh nhấn mạnh.
Cựu Bí thư Trùng Khánh - "ngôi sao chói lọi một thời" Bạc Hy Lai sẽ bị đưa ra xét xử hôm nay tại thành phố Tế Nam, tỉnh Sơn Đông. Phiên tòa nhằm chứng minh rằng ban lãnh đạo mới ở Trung Quốc quyết tâm chống tham nhũng và lạm quyền, đánh cả "hổ" lẫn "ruồi".