Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp để phát triển nông nghiệp, những năm gần đây, huyện Lang Chánh (Thanh Hóa) đã lồng ghép nhiều chương trình, dự án hỗ trợ, khuyến khích người dân đưa những loại cây trồng mới, trong đó có nhiều cây dược liệu vào sản xuất. Trong đó, cây dược liệu là một trong những đối tượng cây trồng được địa phương phát triển hiệu quả, góp phần nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo cho người dân.
Diện tích trồng cây kim ngân hoa trắng-một trong những cây dược liệu có công dụng phòng, chữa bệnh tại xã Đồng Lương, huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa.
Từ tháng 9-2021, gia đình ông Hà Đắc Liên, bản Hắc, xã Trí Nang đã mạnh dạn đưa một số loại cây dược liệu, như: cây mạch môn, cây bách bộ, cây đinh lăng, cây ngải cứu... vào trồng thay thế cho diện tích mía, keo... hiệu quả kinh tế thấp.
Ông Liên cho biết: Các loại cây dược liệu tương đối dễ trồng, dễ chăm bón, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu địa phương nên sinh trưởng và phát triển tốt.
Ngoài ra, những loại dược liệu này đều được Công ty CP Đông Nam Dược Miền Trung (có địa chỉ tại xã Đồng Lương) hỗ trợ 50% kinh phí sản xuất ban đầu và cam kết thu mua sản phẩm theo giá thị trường nên đầu ra của sản phẩm luôn ổn định.
Chỉ khoảng 4 tháng sản xuất, cây ngải cứu đã cho thu hoạch, lợi nhuận bình quân khoảng 3 triệu đồng/sào/lứa, cao hơn nhiều lần so với những cây trồng khác nên gia đình tôi đã mở rộng diện tích trồng ngải cứu để cung cấp nguyên liệu cho doanh nghiệp nói trên.
Được biết, nhờ đặc tính dễ trồng, hợp với chất đất nên diện tích cây ngải cứu được người dân xã Trí Nang phát triển khá nhanh.
Ông Vi Văn Thu, Phó Chủ tịch UBND xã Trí Nang, (huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa) cho biết: Thực hiện Nghị quyết HĐND huyện về phát triển cây dược liệu, xã Trí Nang đã tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân chuyển sang trồng cây ngải cứu, bách bộ, định lăng... thay thế cho một số cây trồng hiệu quả kinh tế thấp.
Đến nay, trên địa bàn xã trồng được 7,5 ha cây dược liệu, chủ yếu là cây ngải cứu. Nhờ được liên kết với doanh nghiệp nên cây ngải cứu cho thu nhập ổn định, cây cho thu hoạch 3 vụ/năm, nếu như chăm sóc tốt có thể cho 4 vụ/năm với thu nhập bình quân khoảng 100-150 triệu đồng/ha. Hiệu quả từ việc trồng cây dược liệu cao hơn so với một số loại cây truyền thống khác.
Nhằm tìm hướng phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững, hiệu quả, năm 2021, UBND huyện Lang Chánh đã phê duyệt đề án phát triển cây dược liệu gắn với liên kết, bao tiêu sản phẩm.
Theo đó, UBND huyện Lang Chánh đã hỗ trợ 1 lần 15 triệu đồng/ha đối với diện tích trồng cây ngải cứu; 25 triệu đồng/ha các loại cây: bách bộ, mạch môn đông, thiên môn đông, kim ngân hoa. Chỉ đạo UBND các xã phối hợp với Công ty CP Đông Nam Dược Miền Trung tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia vào các chuỗi liên kết, phát triển cây dược liệu trên địa bàn.
Đồng thời, huyện giao trách nhiệm tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng cây dược liệu cho doanh nghiệp để hướng đến hiệu quả cao nhất. Vì vậy các xã, thị trấn trên địa bàn đã tích cực hưởng ứng.
Bà Trương Thị Sơn, Giám đốc Công ty, cho biết: Để có nguồn nguyên liệu cho sản xuất các loại tinh dầu, sản phẩm bảo vệ sức khỏe khác, chúng tôi đã liên kết với các xã, thị trấn mở rộng diện tích sản xuất, xây dựng các vùng nguyên liệu sản xuất quy mô lớn.
Nhờ xây dựng được vùng nguyên liệu ổn định tại địa phương và đầu tư hệ thống máy móc sản xuất hiện đại, chúng tôi đã có nhiều sản phẩm từ cây dược liệu, phục vụ nhu cầu thị trường, như: tinh dầu ngải cứu, nến xông thảo dược, muối thảo dược ngâm chân, thảo mộc tắm xông, điếu nhang ngải cứu... Trong đó, có sản phẩm Tinh dầu ngải cứu Herbal Farm đã được công nhận OCOP 3 sao và nhiều sản phẩm đang được xây dựng hồ sơ xét công nhận OCOP cấp tỉnh.
Hiện tại, công ty đang tiếp tục liên kết với người dân phát triển bền vững các vùng trồng dược liệu và nghiên cứu mở rộng diện tích tại địa phương và một số huyện lân cận.
Chỉ qua hơn 2 năm phát triển, cây dược liệu đã khẳng định được hiệu quả kinh tế và sự bền vững, do đó, tính đến tháng 7-2023, toàn huyện đã phát triển được khoảng 30 ha cây dược liệu, gồm: ngải cứu, cây thiên môn đông, cây mạch môn đông, cây bách bộ, cây kim ngân hoa.
Ông Lê Quang Tùng, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lang Chánh, (tỉnh Thanh Hóa) cho biết: Thời gian qua, cây dược liệu đã khẳng định được hiệu quả vượt trội so với những loại cây trồng truyền thống khác.
Trong đó, huyện đã phát triển được sản phẩm OCOP cấp tỉnh từ cây dược liệu. Sản phẩm được tiêu thụ ổn định và có sức cạnh tranh trên thị trường. Do đó, huyện Lang Chánh tiếp tục khuyến khích Nhân dân phát triển, mở rộng diện tích sản xuất cây dược liệu.
Đồng thời, huyện tạo điều kiện thuận lợi để thu hút doanh nghiệp đầu tư xây dựng các nhà máy chế biến các sản phẩm đặc trưng của địa phương, nhất là thu hút đầu tư, sản xuất và chế biến dược liệu. Tạo điều kiện cho nhà đầu tư triển khai các dự án trồng, xây dựng các vườn ươm dược liệu trên địa bàn huyện và hình thành các vùng chuyên canh cây dược liệu ở những nơi có điều kiện... nhằm từng bước giúp người dân có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất cây dược liệu.