Các nhà khoa học giải thích, hầu hết chúng ta đều là người có thị lực bình thường - được gọi là “trichromats”. Nghĩa là đều sở hữu 3 loại tế bào hình nón giúp phân biệt màu sắc. Mỗi tế bào có thể phân biệt 100 sắc độ khác nhau, khi kết hợp 3 tế bào, mắt người sẽ có thể nhận diện được khoảng 1 triệu màu sắc.
Những người bị mù màu thường chỉ có 2 loại tế bào hoạt động, họ được gọi là “dichromats” và nhận biết được khoảng 10.000 màu. Các loại động vật có vú khác bao gồm chó hay khỉ New World đều là dichromats.
Tuy nhiên, một bác sĩ phía Bắc nước Anh lại có đến 4 loại tế bào hoạt động trong mắt - gọi là "tetrachromats” cho phép nữ siêu nhân này phân biệt được gần 100 triệu màu sắc. Người phụ nữ này có khả năng “siêu thị”.
Để phát hiện người phụ nữ đặc biệt này, các nhà khoa học đã tìm kiếm suốt hơn 25 năm qua và họ tin rằng có nhiều tetrachromats khác vẫn đang tồn tại giữa nhân loại mà chưa được biết đến.
 |
| Người phụ nữ mang mã cDa29 có đủ 4 tế bào nhận diện màu sắc đang hoạt động, được gọi là tetrachromats - Ảnh: Alessandra Celauro/Flickr |
Ý tưởng về tetrachromats được đưa ra lần đầu tiên vào năm 1948 bởi nhà khoa học người Hà Lan HL de Vries. Ông phát hiện đàn ông mù màu chỉ có hai tế bào hình nón bình thường và một hình nón đột biến. Nhưng các bà mẹ và con gái của người đàn ông mù màu lại có một loại tế bào đột biến và 3 tế bào bình thường. Có nghĩa là họ sở hữu 4 loại tế bào hình nón, nhưng chỉ có 3 loại hoạt động bình thường - điều mà chưa hề được biết đến trước đó.
Mặc dù ý nghĩa về phát hiện tetrachromats không được ai quan tâm cho đến cuối thập niên 80, khi John Mollon của Đại học Cambridge bắt đầu tìm kiếm cho những phụ nữ có 4 loại tế bào hình nón. Dựa theo tính toán di truyền, Mollon ước tính có khoảng 12% dân số nữ là tetrachromats.
Nhưng tất cả các thử nghiệm của ông cho thấy rằng ngay người có 4 loại tế bào kia cũng chỉ có thể cảm nhận được màu sắc tương tự như phần còn lại của nhân loại. Nghĩa là, chỉ có 3 loại tế bào hình nón của họ đang làm việc, họ không phải các tetrachromats thực chất (đủ 4 tế bào nhận diện màu sắc đang hoạt động).
 |
| Người tetrachromats thực chất thường không nhận ra mình có thị giác đặc biệt bởi họ không cần dùng đến loại tế bào nón thứ 4 - Ảnh: ITN |
Năm 2007, nhà thần kinh học Gabriele Jordan từ Đại học Newcastle ở Anh, người đã từng làm việc cùng với Mollon, quyết định thử một bài kiểm tra để tìm kiếm người siêu thị.
Gabriele Jordan đưa 25 phụ nữ có loại tế bào hình nón thứ tư vào một căn phòng tối, cho họ nhìn vào một thiết bị ánh sáng và bật ba vòng tròn ánh sáng màu lóe lên trước mắt của những phụ nữ này. Đa số họ không thể nhận diện được màu sắc từ 3 vòng tròn hiển thị trên thiết bị. Tuy nhiên, một người phụ nữ - được đặt mã cDa29 - lại có thể phân biệt. Jordan chia sẻ niềm vui khi phát hiện ra cDa29: "Tôi đã nhảy cẫng lên”.
Gabriele Jordan cho rằng hầu hết tetrachromats thực chất sẽ không bao giờ cần phải sử dụng loại tế bào hình nón thứ tư của họ nên họ không bao giờ nhận ra mình có khả năng nhìn đặc biệt.
Nhà nghiên cứu nói với Greenwood: "Bây giờ chúng ta biết tetrachromacy tồn tại. Nhưng chúng ta không biết điều gì khiến ai đó trở thành tetrachromat trong khi hầu hết mọi phụ nữ có 4 loại tế bào nón khác thì không”.
Nếu chúng ta có thể xác nhận rằng tetrachromats thực sự tồn tại, nó sẽ không chỉ ra cho chúng ta thấy những hạn chế của các giác quan của con người mà nó còn có thể giúp các nhà khoa học phát triển các thiết bị cảm biến nhân tạo tốt hơn và giúp chúng ta tìm hiểu thêm về hoạt động của thị giác.