Dân gian có câu: "Cả năm được rằm tháng Bảy, cả thảy được rằm tháng Giêng". Vì vậy, hàng năm các gia đình thường chuẩn bị mâm cúng rằm tháng 7 để dâng lên bày tỏ lòng biết ơn đối với các bậc sinh thành, ông bà, tổ tiên đã khuất. Chính vì vậy, mâm cúng rằm tháng 7 thường được các gia đình chuẩn bị đơn giản nhưng vẫn phải đầy đủ và kỹ càng.
Ý nghĩa cúng rằm tháng 7
Rằm tháng 7 hay còn gọi là ngày Tết Trung Nguyên, cũng là ngày xá tội vong nhân theo phong tục của các nước Á Đông. Theo phong tục của tín ngưỡng dân gian, tháng 7 âm lịch cũng là thời điểm Diêm Vương mở cửa Quỷ Môn Quan (cửa địa ngục) để ma quỷ được trở về dương thế. Đó cũng là lý do tháng 7 âm lịch hàng năm được dân gian gọi là tháng cô hồn.
Cúng rằm tháng 7 là một trong những ngày quan trọng nhất trong năm, mang đậm ý nghĩa tâm linh của người Việt.
Cúng rằm tháng 7 là một trong những ngày quan trọng nhất trong năm, mang đậm ý nghĩa tâm linh của người Việt.
Ngoài ra, tháng 7 còn có ngày lễ Vu Lan, ngày con cái báo hiếu với cha mẹ. Ngày này đã đi vào văn hoá truyền thống của dân tộc Việt Nam như một ngày lễ cổ truyền. Bởi vậy, theo phong tục, ngày Rằm tháng 7, các gia đình Việt thường làm mâm cơm cúng, mời các cụ về với con cháu, sau cũng là dịp để gia đình sum vầy.
Mỗi năm, các gia đình sẽ cúng rằm từ mùng 2 cho tới 14, 15 âm lịch. Do vậy, ngoài việc chọn ngày giờ tốt cúng rằm tháng 7 mọi gia đình cũng rất chú trọng đến mâm lễ để cúng trong ngày này.
Mâm cúng rằm tháng 7 đầy đủ cần những gì?
Theo quan niệm dân gian, ngày rằm tháng 7 các gia đình cần chuẩn bị lễ cúng rằm tháng 7 bao gồm: Lễ cúng Phật, lễ cúng gia tiên, lễ cúng cô hồn.
Mâm cúng rằm tháng 7 để cúng Phật
Theo quan niệm của Phật giáo rằm tháng 7 là ngày lễ Vu Lan, là dịp để báo hiếu, để con cháu nhớ tới công ơn của ông bà, cha mẹ. Vì thế, những gia đình theo đạo Phật sẽ không thể bỏ qua nghi lễ cúng Phật.
Lễ Vu Lan xuất phát từ điển tích tôn giả Mục Kiền Liên cứu độ mẫu thân, ngài khuyến khích các gia đình thực hành nghi lễ này hàng năm.
Mâm cơm chay hoặc một mâm ngũ quả được chuẩn bị đơn giản để cúng Phật, nên cúng vào ban ngày. Các món ăn chay trong mâm lễ cúng Phật thường có: giò, chả chay, nem chay hoặc nem nấm, canh nấm hoặc rau củ quả, đậu hũ...
Nếu dùng hoa tươi, các gia đình nên chọn hoa sen, hoa huệ, hoa mẫu đơn, hoa ngâu… tránh dùng các loại hoa tạp, hoa dại.
Mâm cúng gia tiên rằm tháng 7
Đối với mâm cúng rằm tháng 7 để cúng gia tiên thường sắp xếp "trên chay dưới mặn" tức là trên hoa quả, dưới là cỗ mâm mặn. Các món ăn nấu tùy theo điều kiện gia đình, các món ăn cần đa dạng, tươi sạch để thể hiện lòng thành kính, biết ơn tổ tiên.
Mâm cúng gia tiên vào ngày rằm tháng 7 thường là mâm cỗ mặn, kèm theo tiền vàng và cả những vật dụng dành cho người cõi âm làm bằng giấy.
Mâm cúng mặn thường gồm các món như xôi, gà luộc, canh, cơm, cá kho, món xào, món nộm... Kèm theo là trái cây, hoa cúng, nước, rượu, nhang, nến, vàng mã và cả những vật dụng dành cho người cõi âm làm bằng giấy tượng trưng như quần áo, giày dép,...
Khi bày mâm cúng, nếu người cúng là trưởng tộc thường cúng xôi gà và 9 bát xếp chồng lên nhau, 9 đôi đũa. Nếu không có gà thì một miếng thịt hoặc một khoanh giò.
Mâm cúng cô hồn tháng 7 đơn giản
Mâm cúng cô hồn tháng 7, hay còn gọi là cúng chúng sinh thường có gạo muối, cháo trắng nấu loãng, hoa quả, đường thẻ, quần áo chúng sinh, bỏng ngô, bánh kẹo, tiền vàng, nước, ba ly cốc nhỏ, ba cây nhang, hai ngọn nến nhỏ. Lễ cúng chúng sinh không nên làm lễ mặn vì theo quan niệm có thể khơi dậy tham, sân, si.
Lưu ý, món cháo loãng không thể thiếu trong lễ cúng cô hồn. Dân gian tin rằng món này dành cho những linh hồn bị đày đọa phải mang một thực quản nhỏ hẹp không thể nuốt được thức ăn thông thường.
Bày lễ và cúng ngoài trời hoặc trước cửa chính ngôi nhà. Gia chủ có thể đọc các bài văn cúng hoặc khấn nôm theo tâm nguyện.
Kết thúc lễ cô hồn, gạo, muối được vãi ra sân, đường, sau đó là đốt vàng mã. Tuy nhiên, việc cúng vàng mã cũng nên hạn chế. Nhiều năm trở lại đây, Giáo hội Phật giáo Việt Nam khuyến cáo không nên sử dụng vàng mã, tránh lãng phí.
Đồng thời, Giáo hội cũng cấm đốt vàng mã trong các cơ sở thờ tự. Phật giáo Việt Nam có tính nhập thế khi được du nhập vào Việt Nam, vì thế các chùa thường tổ chức lễ cúng chúng sinh.
*Thông tin mang tính chất tham khảo