Cô gái nhiễm sán dây do thói quen ăn thịt bò tái

Các bác sĩ Bệnh viện Bãi Cháy, Quảng Ninh, cho biết bệnh nhân L.T.T. (28 tuổi, trú tại TP Cẩm Phả) đến khám trong tình trạng bị đau bụng, ngứa hậu môn, đại tiện phân lỏng ra sán...

Bệnh nhân này cho hay có thói quen ăn bún bò tái kèm rau sống khoảng 3-4 lần/tháng. Dựa trên thông tin từ người bệnh, thăm khám lâm sàng, cận lâm sàng, các bác sĩ chẩn đoán chị T. bị nhiễm sán dây bò, chỉ định dùng thuốc đặc trị sán theo phác đồ.

Sau 24 giờ theo dõi, bệnh nhân tiếp tục đại tiện ra một đốt sán dây khoảng 3-4 cm, sức khỏe ổn định.

Theo bác sĩ chuyên khoa I Trần Quốc Tuấn, Phó trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, ăn phải thịt có nang ấu trùng sán dây bò chưa được nấu chín, còn tái hoặc sống, chúng sẽ vào ruột người. Sau đó, ấu trùng thoát ra khỏi nang, đầu lộn ra ngoài, nhờ giác hút, sán bám vào niêm mạc ruột, chúng thường ở phần trên hỗng tràng.

Tại đây, sán hút các chất bổ dưỡng và phát triển. Chúng tồn tại lâu dài vì thân sán có khả năng đề kháng với các men tiêu protein có trong ruột non. Sán dây bò chiếm thức ăn làm suy yếu cơ thể, đồng thời gây tổn thương tại ruột, viêm ruột, rối loạn tiêu hoá...

Người bệnh thường gặp triệu chứng như đau bụng, ăn không ngon, sụt cân hoặc chóng mặt, đau đầu, thiếu máu, thậm chí hạ huyết áp... Đặc biệt, sán gây ra cảm giác ghê sợ khi người bệnh nhìn thấy đốt sán chui ra khỏi hậu môn, bò ra ngoài.

Nhóm bệnh nhân nhiễm ấu trùng sán xâm lấn có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng tùy thuộc vào nơi ấu trùng não cư trú.

Ấu trùng tại não: Biểu hiện chức năng có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí cư trú như nói ngọng, cơn co giật, đau đầu dữ dội hoặc rối loạn ý thức.

Ấu trùng tại mắt: Các triệu chứng có thể xuất hiện như tăng nhãn áp, chảy nước mắt, giảm thị lực, song thị, chèn ép sau nhãn cầu...

Ấu trùng tại cơ vân: Dưới da có thể xuất hiện các nang với kích thước 0,5-2 cm và di động dễ dàng, không gây ngứa. Các nang ở cơ liên sườn, lưng, ngực hoặc cơ bắp tay, chân có thể dẫn đến tình trạng đau đầu mạn tính, máy, giật cơ.

Nang ấu trùng tại cơ tim: Tiếng tim biến đổi, làm tim đập nhanh khiến người bệnh khó thở và dễ ngất xỉu...

Theo nghiên cứu tại Việt Nam, bệnh sán dây trưởng thành phân bố rải rác nhiều nơi trên toàn quốc, tỷ lệ nhiễm dao động 0,5-12 %. Trong đó, tỷ lệ nhiễm sán dây bò chiếm chủ yếu với 70-80%. Sán dây lợn chiếm tỷ lệ thấp 10-20%.

Nguyên nhân bệnh nhân nhiễm sán dây bò hoặc sán dây lợn là ăn thịt bò, lợn tái, sống có ấu trùng sán còn sống, nở thành sán trưởng thành ký sinh trong ruột non. Sán dây bò có thể sống từ 20-30 năm ký sinh cùng bệnh nhân, kích thước có thể dài tới 4-12 m.