Ở ấp Hòa Phú, xã Định Thành, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang, không ai là không biết tới vườn vú sữa “hái ra vàng" của đại gia xứ miệt vườn - ông Trương Khắc Hải (50 tuổi, An Giang). Nhờ chuyển đổi loại cây trồng đúng hướng, ông Hải đã đổi đời, thậm chí là tạo công ăn việc làm cho hơn 20 lao động trong khu vực.
Vườn vú sữa sai trĩu quả của ông Hải.
Loại vú sữa đặc biệt này còn được gọi với những cái tên khác như vú sữa Hoàng Kim, vú sữa Đài Loan… Loại quả này từng khiến mọi người nhầm lẫn với quả lê ki ma vì ngoại hình quá giống. Vài năm trở lại đây thị trường thích những giống cây lạ, ông Hải đã mạnh dạn thử nghiệm giống cây trồng có xuất xứ từ Đài Loan này. Nhận thấy các đặc điểm thân - lá - cành khá phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng miền Tây sông nước, ông Hải dù chưa từng nếm thử loại quả này vẫn tin tưởng sẽ thành công.
Được biết, vú sữa hoàng kim là loài thân gỗ cao gần 5m, tán rộng, ưa nước, cần độ ẩm cao, trái vàng bóng và ít hạt. Trái non có màu xanh, khi chín có màu vàng tươi. Không giống các loại vú sữa khác chỉ cho trái 1 vụ, vú sữa hoàng kim cho trái quanh năm, nhẹ công chăm sóc, rất ít sâu bệnh. Trung bình mỗi năm, vú sữa hoàng kim cho thu hoạch 3 đợt, mỗi đợt kéo dài 1-2 tháng.
Vú sữa hoàng kim là loại cây có năng suất tốt, tiềm năng trên thị trường.
“Tôi mua gần 400 cây giống ở tỉnh Bến Tre, với giá 150.000 đồng/cây. So với nhiều giống cây trồng khác, cây giống vú sữa hoàng kim có giá khá cao, được nhà vườn ươm từ hột, cao khoảng 0,1 - 0,2m. Tôi cải tạo 15 sào ruộng của gia đình thành vườn trồng cây vú sữa, chỉ sau 4 tháng trồng đã có thu hoạch, sai trĩu quả khiến tôi mừng lắm", ông Hải chia sẻ.
Nhưng bất ngờ nhất phải kể đến lúc cây vú sữa hoàng kim “hái ra vàng" theo đúng nghĩa đen và nghĩa bóng. Loại quả này rất được giá, thị trường thời điểm đó lại “khan hiếm" loại trái lạ này nên vườn cắt ra bao nhiêu, ông Hải đều bán hết sạch hàng cho thương lái với giá từ 150.000 đồng/kg. 2 năm n, giá bán vú sữa hoàng kim hạ nhiệt còn 30.000 - 40.000 đồng/kg. Hết đợt này đến đợt khác thương lái ghé thăm vườn thường xuyên, 15 sào ruộng nhà ông Hải không đủ đáp ứng cho nhu cầu của thị trường.
Vú sữa Hoàng Kim vàng ươm.
"Tiền mua cây giống khoảng 10 triệu đồng, sau vụ đầu tiên, gia đình tôi đã thu hồi vốn và còn có lãi. Lợi nhuận từ 100 gốc vú sữa trong vườn đều trên 100 triệu đồng/năm. Mỗi ngày vườn đều có trái thu hoạch lai rai nên luôn có đồng ra đồng vào", ông Hải tiết lộ. Nhờ có nguồn thu nhập ổn định từ vườn vú sữa, ông Hải thoát nghèo, đầu tư mở rộng vườn vú sữa Hoàng Kim. Sau này thiếu nhân lực chăm sóc vườn và đặc biệt vào những thời điểm thu hoạch, ông Hải thuê thêm người làm. Hiện tại vườn vú sữa nhà ông đang tạo công ăn việc làm cho hơn 20 nhân sự thời vụ và cả cố định, lương từ 5 - 8 triệu đồng/người.
Cũng giống như ông Hải, anh Nguyễn Quang Đức, tổ dân phố Nghĩa Thắng, phường Quảng Thành (TP Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông) trồng 500 cây vú sữa hoàng kim ban đầu vì tò mò, sau trở thành nguồn thu nhập ổn định của gia đình anh Đức. Anh Đức chia sẻ: “Thấy vú sữa hoàng kim có giá, tôi đầu tư hơn 100 triệu đồng để mua giống từ miền Tây về trồng. Tuy nhiên, tới năm thứ 3, phần lớn cây giống bị chết hoặc không phát triển, nhiều cây không ra trái đành phải phá bỏ”.
Vú sữa Hoàng Kim từng gây sốt với giá đắt đỏ, nay giá đã hạ nhiệt nhưng nhu cầu của thị trường vẫn còn rất nhiều.
Theo anh Đức, cây vú sữa Hoàng Kim rất dễ chăm sóc. Chỉ cần theo dõi tưới nước thường xuyên và tuyển bớt trái trên cành để dưỡng chất nuôi trái. Cây ít bệnh, nhưng thời điểm ra hoa thường xuất hiện bệnh rệp sáp, chỉ cần phun xịt đúng cách sẽ khỏi. Để trồng vú sữa hoàng kim, tốt nhất cần chọn những giống cây khỏe, xanh tốt, thân thẳng đứng. Vào mùa khô, mùa nắng nóng, nhất là thời điểm trái đang lớn, sắp chín, cần tưới nhiều nước. Bên cạnh nguồn giống tốt, anh còn đầu tư hệ thống tưới nước tự động cho vườn cây và tự ủ phân hữu cơ để bón cho cây.
Thời gian tới, anh Đức dự định tiếp tục mở rộng diện tích trồng vú sữa hoàng kim hữu cơ. Ai trong vùng tìm đến học hỏi kinh nghiệm anh đều tận tình chỉ dạy, cung cấp cây giống, thậm chí là chia sẻ cả những bí kíp trồng cây vú sữa Hoàng Kim sau nhiều năm tích lũy mà không hề giấu diếm gì. “Mình mong mỏi nhiều nông dân biết đến loại cây này, mạnh dạn chuyển đổi những loại cây trồng đã kém năng suất hoặc bão hoà trên thị trường. Có như vậy mới sớm thoát nghèo, nhanh vươn lên trong cuộc sống”, anh Đức chia sẻ.
Thu hoạch vú sữa Hoàng Kim tại vườn.
Năm 2018, vú sữa hoàng kim (vú sữa vàng) lần đầu nhập khẩu từ Đài Loan về Việt Nam và tạo cơn sốt khi được bán với giá lên tới 900.000 đồng một kg. Đến năm 2021, khi loại này được nhân rộng ở Việt Nam và các nhà vườn miền Nam, miền Tây canh tác, giá bán ra vụ đầu tiên cũng lên tới 200.000 đồng một kg và "cháy hàng". Hiện tại, dù đã có nguồn cung ổn định, giá cả cũng hạ nhiệt nhưng nhu cầu của thị trường vẫn còn rất nhiều.