Nuôi dế là nghề đã xuất hiện tại nước ta khá lâu, đặc biệt ở các tỉnh miền Tây, đem lại thu nhập ổn định. Nghề nuôi dế được đánh giá là nhàn hơn so với các loại vật nuôi khác, không phát thải mùi hôi, thức ăn dễ kiếm.
Dế thường được dùng để làm thức ăn cho các cơ sở nuôi chim, cá cảnh hay dùng làm mồi câu. Những năm gần đây, dế là đặc sản lạ xuất hiện trong các nhà hàng, quán ăn, được người thành phố ưa chuộng. Thịt dế là một thực phẩm giàu protein và có hương vị rất thơm ngon, bổ dưỡng khi chế biến món ăn đúng cách. Từ dế có thể làm thành các món như: chiên giòn, chiên bột, kho tộ, trộn gỏi...
Dế là loài dễ nuôi, cho giá trị kinh tế cao
Anh Võ Hoàng Minh (31 tuổi) là chủ một trang trại dế ở ấp Phú Khương (xã Phú Túc, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre). Trong mảnh vườn rộng hàng nghìn m2, anh Minh dành khoảng 200 m2 để nuôi dế và nuôi gà.
Trước đây anh Minh vốn là dược sĩ, công tác tại một bệnh viện ở tuyến huyện. Đến năm 2018, khi xem trên mạng xã hội thấy việc nuôi dế mang lại hiệu quả kinh tế cao lại ít thời gian chăm sóc nên anh đã đầu tư nuôi.
Anh Minh cho biết số vốn ban đầu anh bỏ ra khoảng 60 triệu đồng. Đến năm 2022, mỗi tháng anh Minh thu lãi từ dế hơn chục triệu đồng, cộng thêm lãi từ việc nuôi gà, tổng cộng thu nhập mỗi năm gần 300 triệu đồng.
Thức ăn của dế chủ yếu là phụ phẩm nông nghiệp như cây chuối, lá sắn,… nên chi phí nuôi không đáng kể.
Anh Minh chia sẻ, chi phí đầu tư ban đầu và việc chăm sóc dế khá đơn giản. Mỗi ngày cho ăn và tưới nước 3 lần, tạo chuồng trại khô, tránh bị chuột bọ xâm hại. Anh Minh dùng thêm hệ thống đèn sưởi và phun sương để duy trì nhiệt độ và độ ẩm lý tưởng cho dế.
Dế phát triển từ trứng nở ra thành ấu trùng, cho ăn cám gạo khoảng 30 ngày có thể bán dế thịt. Từ ngày thứ 45, dế bắt đầu lột xác và sinh sản, chu kỳ này kéo dài 15 ngày sẽ thay đàn. Trứng dế được anh Minh rao bán trên mạng xã hội, được nhiều nơi tiêu thụ.
Xác dế khi hết sinh sản vẫn còn nhiều chất dinh dưỡng, được tận dụng làm thức ăn cho đàn gà. Chính vì vậy mỗi tháng anh có thêm thu nhập từ bán gà mà không cần tốn thêm chi phí thức ăn.
Nuôi dế không khó nhưng cần chú ý về thời gian, không gian cho loài này phát triển tốt
Ở vùng biên giới Tây Ninh, nhắc đến việc nuôi dế, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến anh Hồ Đắc Vĩnh (44 tuổi, ngụ ấp 7, xã Suối Dây, huyện Tân Châu). Anh Vĩnh được mệnh danh là “triệu phú dế” khi sở hữu trang trại nuôi dế lớn nhất vùng với số lượng khoảng 2,5 triệu con.
Trung bình mỗi tháng trang trại dế của anh Vĩnh xuất chuồng khoảng 500 - 600 kg dế thương phẩm, mức giá dao động từ 70.000 - 130.000 đồng/kg dế tươi, mỗi tháng thu nhập từ 50 - 80 triệu đồng. Ngoài dế tươi, trại dế còn cung cấp dế giống, thức ăn dành cho chim cảnh.
Anh Vĩnh bắt đầu nuôi dế từ khoảng năm 2004 sau khi thôi công việc ở ủy ban xã. Thời điểm đó vẫn còn khá ít người nuôi dế nên anh Vĩnh gặp khó khăn trong việc học hỏi kinh nghiệm. Ban đầu anh Vĩnh nuôi thử vài ổ dế sau đó mới nhân rộng mô hình.
Anh Vĩnh nhận thấy nhiều giá trị kinh tế từ con dế
Có những lúc anh Vĩnh gặp thất bại, thậm chí mang nợ, trắng tay khi dế gần đến ngày xuất bán thì lăn đùng ra chết sạch. Sau những lần thất bại, rút được kinh nghiệm, anh Vĩnh nhận thấy nuôi dế cần không gian thoáng mát. Đây là loại côn trùng ít bệnh, hao hụt ít, thức ăn dễ kiếm, chủ yếu là cám, lá mì, các loại cỏ… Thời gian nuôi không quá lâu, chỉ khoảng gần 2 tháng, nếu quá thời gian này dễ sẽ tự chết.
Nắm bắt được quy luật nuôi dế, anh Vĩnh đầu tư nhân rộng quy mô cùng trang thiết bị máy móc để đưa dế vào đời sống qua từng bữa ăn. Món dế sấy xả ớt, dế sấy bơ tỏi ăn liền của anh Vĩnh được tiêu thụ rộng rãi. Đồng thời biết dế là món ăn chứa nhiều chất dinh dưỡng, anh Vĩnh mạnh dạn chế biến thêm nhiều món như: dế chiên giòn, dế kho tiêu, dế chiên bột, bánh xèo dế…
Món bánh xèo dế thơm ngon hấp dẫn
Cũng làm giàu từ việc nuôi dế, thanh niên Lê Thanh Tân (24 tuổi, ở huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang) quyết định khởi nghiệp từ năm 2020. Ban đầu chưa có kinh nghiệm nên Tân gặp rất nhiều khó khăn, nhưng nhận thấy nhu cầu thị trường cao nên anh mạnh dạn đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị, nghiên cứu để nuôi sao cho hiệu quả nhất.
Tân chia sẻ, chi phí ban đầu cho mỗi chuồng dế là khoảng 300.000 đồng. Sau 25 ngày từ lúc ủ trứng là có thể xuất bán. Mỗi ngày Tân cho dế ăn 2 lần vào sáng và chiều.
Nam thanh niên khởi nghiệp với việc nuôi dế
Từ kinh nghiệm của bản thân, Tân rút ra bài học là không nên nuôi dế quá lâu, tuổi thọ của loài này chỉ trong vòng khoảng 2 tháng. Tân thường chọn những con dế to, khỏe để làm giống. Từ một chuồng dế ban đầu, gia đình Tân nhân rộng thành vài chục chuồng dế thương phẩm theo hình thức xoay vòng, mỗi tháng thu hàng chục triệu đồng.