Hướng dẫn viên du lịch là người hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ du lịch, sử dụng ngôn ngữ để trình bày – giới thiệu và giải thích các thông tin chính xác nhất về những địa điểm – thiên nhiên một khu vực liên quan đến mục đích du lịch của du khách. Đây là một trong những ngành thu hút nhiều bạn trẻ bởi tính chất nghề nghiệp đi đây đi đó, khám phá thiên nhiên văn hóa nhiều vùng đất mới.
Trong doanh nghiệp lữ hành, nhân viên hướng dẫn viên du lịch là người đóng vai trò rất quan trọng quyết định đến cả quá trình vận hành của doanh nghiệp. Những vai trò và nhiệm vụ của một hướng dẫn viên du lịch là: Tạo mối quan hệ và tiếp xúc trực tiếp khách hàng từ nhiều nguồn khác nhau; Là người đồng hành với du khách trong suốt cuộc hành trình khám phá điểm tham quan.
Hướng dẫn viên du lịch đồng hành với du khách suốt chuyến đi; Là người đứng ra thu xếp, giải quyết và xử lý mọi tình huống trong suốt hành trình du lịch; Giữ vai trò giới thiệu, quảng bá thương hiệu cho doanh nghiệp. Hơn thế, họ còn là người đại diện để giới thiệu với du khách nước ngoài về những nét đẹp văn hóa, thiên nhiên của đất nước.
Đặc biệt, hướng dẫn viên du lịch còn là người nắm bắt thị hiếu, nhu cầu của khách hàng cũng như ý kiến phản hồi để giúp doanh nghiệp lữ hành xây dựng các chiến lược kinh doanh tốt nhất.
Hướng dẫn viên du lịch hiện nay được nhiều trường đào tạo thông qua các ngành như Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành, Quản trị khách sạn, Du lịch – Văn hóa du lịch.
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội là một trong những trường đứng đầu trong các trường đào tạo ngành Du lịch lữ hành, Quản trị khách sạn tốt nhất tại Hà Nội. Điểm chuẩn năm 2023 vào ngành này của trường là 25-27 điểm.
Trường Đại học Hà Nội có chuyên ngành quản trị dịch vụ du lịch - lữ hành thuộc Khoa Quản trị kinh doanh Du lịch, đây là một trong những địa điểm được đánh giá là khá uy tín về đào tạo ngành Du lịch tốt tại Hà Nội với mức điểm chuẩn năm 2023 là 33,90 (thang điểm 40).
Tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cũng có 3 chuyên ngành về du lịch là Quản trị lữ hành, Quản trị du lịch và Quản trị khách sạn. Năm 2023, trường này lấy điểm chuẩn vào ngành là 26,75 điểm.
Ngoài 3 trường nêu trên thì tại Hà Nội còn có trường đào tạo về Du lịch là Cao đẳng Du lịch và Thương mại Hà Nội và Trường Đại học Mở Hà Nội có riêng khoa Du lịch...
Ở TP.HCM cũng có các địa chỉ đào tạo tốt ngành này là Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn thuộc Đại học quốc gia TP.HCM với mức điểm chuẩn năm 2023 là 27,4 điểm; Trường Đại học Ngoại ngữ - Tin học TP.HCM có hai chuyên ngành chính được đào tạo là: Quản trị khách sạn và Quản trị dịch vụ du lịch nằm trong khoa Du lịch. Điểm chuẩn năm 2023 là 20 điểm.
Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành. Ngoài các trường tiêu biểu trên bạn cũng có thể lựa chọn học Du lịch tại trường: Cao đẳng nghề Du lịch Sài Gòn và Đại học FPT TP.HCM, Trường Đại học Văn Hiến, Trường Đại học Hồng Bàng...
Hiện nay có rất nhiều khối ngành xét tuyển nghề hướng dẫn viên du lịch. Trong đó khối C (Văn, Sử, Địa) và khối D (Toán, Văn, Anh) được xem là hai khối cơ bản để theo ngành du lịch. Phương thức xét tuyển các khối ngành này cũng rất đa dạng, tạo điều kiện cho thí sinh có cơ hội theo học ngành. Bạn có thể lựa chọn phương thức xét tuyển theo điểm thi THPT Quốc gia, xét tuyển học bạ THPT hoặc tuyển thẳng theo cơ chế tuyển sinh của Bộ GDĐT. Nếu muốn trở thành hướng dẫn viên du lịch quốc tế, bạn có thể theo học các ngành ngôn ngữ hoặc bổ sung thêm chứng chỉ ngoại ngữ.
Nghề hướng dẫn viên du lịch thu nhập ra sao?
Muốn trở thành hướng dẫn viên du lịch, bạn phải xác định trau dồi các kỹ năng sau:
Kỹ năng giao tiếp – xử lý tình huống: Đây là kỹ năng bắt buộc phải có nếu muốn hành nghề hướng dẫn viên du lịch..
Kỹ năng thuyết trình – thuyết phục: Đây là một trong những kỹ năng mềm quan trọng nhất trong nghề hướng dẫn viên du lịch. Việc sắp xếp, bố trí nội dung và sử dụng hình thức thuyết trình như thế nào cho hợp lý, nói cái gì trước, cái gì sau để tăng tính thuyết phục, tạo sự lôi cuốn du khách là điều cần lưu ý trong suốt chuyến đi.
Kỹ năng ngoại ngữ: Nếu bạn mong muốn mở rộng cơ hội nghề nghiệp thì ngoại ngữ là kỹ năng không thể thiếu.
Kỹ năng tổ chức – làm việc nhóm
Kỹ năng sử dụng các phương tiện truyền thông
Về cơ hội việc làm và thu nhập, xét về hình thức làm việc thì có thể chia hướng dẫn viên du lịch ra làm hai loại chính đó là hướng dẫn viên làm việc cố định cho một công ty du lịch và hướng dẫn viên du lịch tự do - chạy cộng tác cho nhiều công ty và đại lý du lịch khác nhau.
Sinh viên học ngành du lịch, Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành trong một năm đầu sau khi ra trường có thể có mức lương từ 7-8 triệu đồng/tháng vì các bạn phải làm quen với công việc. Sau đó, tùy theo năng lực và vị trí sẽ có mức lương từ 10-20 triệu đồng/tháng.
Với những bạn làm hướng dẫn viên du lịch, thông thường sẽ không có lương cứng mà tính theo ngày công dẫn đoàn. Trung bình mỗi hướng dẫn viên có mức lương 800.000-900.000 đồng/ngày. Với những hướng dẫn viên ngôn ngữ khó như Italia, Tây Ban Nha, Nga... có thể lên tới 100 USD/ngày (hơn 2 triệu đồng). Ở cấp quản lý, mức lương trong ngành này khoảng 30-40 triệu đồng/tháng.
Tuy nhiên, đây là một ngành đặc thù, ngoài ngoại ngữ cần kỹ năng giao tiếp, thuyết trình, năng động. Nếu sinh viên thiếu hụt kỹ năng này sẽ rất khó làm tốt công việc cũng như được tuyển dụng.
Đối với miền Bắc thì du lịch có tính mùa vụ được chia ra thành mùa thấp điểm và mùa cao điểm, vì vậy mà mức lương của hướng dẫn viên du lịch Quốc tế hay nội địa cũng vì thế mà có sự thay đổi kéo theo đó.