Cá rô phi là cái tên quen thuộc với các thế hệ sinh ra và lớn lên tại các miền quê của Việt Nam. Chúng có thân hình màu hơi tím, vảy sáng bóng, có 9-12 sọc đậm song song nhau từ lưng xuống bụng. Con cá rô phi có thể dài tới 0,6m và nặng 4 kg, sau 4-5 tháng nuôi có thể đạt trọng lượng 0,4-0,6 kg/con. Giữa con cái và con đực có tốc độ lớn khác nhau. Cá rô phi hầu như sinh sản quanh năm, khoảng cách giữa hai lần đẻ cách nhau 20-30 ngày.
Trước đây, cá rô phi có đầy ở đồng ruộng, đầy lầy, ao hồ. Cứ chỗ nào có nước là cá rô phi trú ngụ, thậm chí loài cá này còn có khả năng chạy trên cạn. Mùa mưa, hoặc khi nước dâng cao sẽ có những con bơi lên bờ, dùng tay cũng có thể bắt được chúng dễ dàng.
"Mình nhớ hồi còn bé, cứ ra đồng một lúc là bắt được cả mớ to các loại cá đồng, trong đó có cá rô phi. Loài cá này xương cứng và ít thịt nên hồi đó không được ưa chuộng, không ai mang ra mua bán. Từ cá này có thể làm thành nhiều món nhưng phổ biến nhất là rán, chiên giòn. Khi đó thịt cá trắng, dai, thơm ngọt, xương cũng giòn rụm. Nhiều người làm món này để làm mồi nhậu.
Bây giờ để bắt được cá rô phi đồng rất khó, chỉ thỉnh thoảng mới thấy có người mang vài mớ ra chợ quê bán", anh Giang (ở Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ.
Hiện trên thị trường chủ yếu là cá nuôi, được bán với giá khoảng 70.000 đồng/kg. Nhiều nơi còn làm cá rô phi khô, bán ra với giá khoảng 200.000 đồng/kg.
Trên thế giới cá rô phi được nhiều thị trường ưa chuộng, đặc biệt là thị trường Mỹ, Nhật Bản và gần đây là Anh, Canada.
Không chỉ thơm ngon, thịt cá rô phi còn có nhiều dưỡng chất tốt cho sức khoẻ. Cá rô phi có nhiều chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất, trong đó có một lượng đáng kể protein, axit béo, selen, phốt pho, kali, vitamin B12, niacin, vitamin B6 và axit pantothenic... Những chất này rất tốt cho sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể.
Các tác dụng của cá rô phi
Tốt cho xương
Cá rô phi có chứa các khoáng chất như canxi và phốt pho cần thiết cho sự phát triển và duy trì xương. Ngoài ra, loại cá này đã cho thấy kết quả đầy hứa hẹn trong việc hỗ trợ tái tạo tế bào xương.
Tốt cho não bộ
Sử dụng cá rô phi có thể tăng cường chức năng não vì nó chứa nhiều chất béo omega-3 làm tăng chức năng thần kinh. Ngoài ra, cá cũng chứa nhiều selen được chứng minh là có thể bảo vệ não khỏi các bệnh như Alzheimer, Parkinson và động kinh.
Tốt cho tim
Cá rô phi có nhiều axit béo omega-3, giúp giảm huyết áp và ngăn ngừa các cơn đau tim, đột quỵ và xơ vữa động mạch.
Tốt cho tuyến giáp
Cá rô phi có chứa selen đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết tuyến giáp và cải thiện các chức năng nội tiết tố. Hoạt động tốt của tuyến giáp sẽ thúc đẩy quá trình trao đổi chất của bạn và ngăn ngừa tăng cân hoặc giảm cân.
Hỗ trợ giảm cân
Cá rô phi cũng có thể giúp bạn giảm cân. Cá chứa nhiều protein và rất ít calo. Đây là một cách tuyệt vời để giảm lượng calo mà cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Các bài thuốc từ cá rô phi
Chữa đau nhức xương khớp
Dùng bài thuốc cá rô phi kho lá lốt. Theo đó, món ăn này dưỡng khí huyết, ích tỳ thận, trừ thấp…, trị các chứng phong thấp nhức mỏi, gân cơ yếu.
Chữa tăng huyết áp
Dùng bài canh cá rô om rau cần, có tác dụng lợi thấp, hạ áp... trị chứng đau đầu chóng mặt, khó ngủ, có tuổi suy giảm trí nhớ, suy nhược.
Chữa đái tháo đường
Dùng bài cá rô phi nấu canh rau cải, sau khi hấp hoặc nướng cá thì lấy thịt xào mỡ hành cho thơm. Món ăn này bổ khí huyết, kiện tỳ thận… trị chứng tỳ vị hư ăn kém, mệt mỏi, đái tháo đường.
Chữa thiếu máu mệt mỏi
Dùng bài canh chua cá rô phi, có tác dụng bổ khí huyết, ích tỳ thận… trị chứng suy nhược ăn kém, chứng vàng da thấp nhiệt.
Lưu ý: Cá rô phi dễ sinh sản, có thể phát triển trong môi trường nước kém chất lượng. Chúng là loài cá ăn tạp, thích lượn lách, sống ở các cống thoát nước thải.
Thói quen và môi trường sống của cá rô phi khiến chúng ít nhiều cũng bị nhiễm khuẩn ở mức độ nhất định. Tốt nhất, bạn nên chọn loại cá rô phi được đánh bắt trong môi trường không ô nhiễm hoặc ăn cá được nuôi ở môi trường đảm bảo vệ sinh nguồn nước.