Có nhiều loại cây cỏ mọc dại trong tự nhiên nhưng có thể sử dụng làm nguyên liệu cho món ăn ngon, tốt cho sức khoẻ. Trong số đó phải kể tới cây chùm ngây. Chúng có đặc điểm: thân cây cao, sau 3 - 4 năm có khi lên đến hàng chục mét; lá kép, hình dạng giống lông chim, mọc so le, có màu xanh sẫm. Lá chùm ngây khá giống với lá rau ngót. Tuy nhiên, lá chùm ngây thường xanh, sáng và tròn hơn so với lá rau ngót.
Chùm ngây vốn mọc bờ bụi nhưng có nhiều tác dụng với sức khoẻ
Cây chùm ngây mọc dại ở bìa rừng, ven đường, bờ bụi và bãi đất trống. Chúng được tìm thấy nhiều ở miền Bắc và miền Trung. Hiện nay cây chùm ngây trong tự nhiên không còn nhiều, vì thế nhiều người đã mang về trồng trong vườn nhà, vừa hái lá ăn vừa bán ra thị trường.
Trên chợ mạng và các sàn thương mại điện tử, chùm ngây được bán với giá khoảng 40.000 đồng/kg. Các chế phẩm từ chùm ngây như trà chùm ngây, bột chùm ngây có giá khoảng 100.000 đồng/kg.
Từ chùm ngây có thể nấu canh, nấu cháo, xào, làm gỏi... Loại rau này có vị ngọt bùi và mùi thơm rất riêng. Từ xưa, các bà các mẹ ở quê đã hái lá và đọt chùm ngây để nấu cháo hay nấu bột cho trẻ nhỏ.
"Ngày trước ở trước cửa nhà mình có mấy cây chùm ngây. Mình thích nhất rau này nấu với tôm, vừa ngọt vừa thanh mát, thích hợp cho những ngày hè. Bây giờ cây chùm ngây hiếm hơn, chủ yếu người ta trồng để bán", bạn Lam Giang (ở Nam Định) chia sẻ.
Canh lá chùm ngây nấu tôm vừa ngọt vừa thanh mát
Lá chùm ngây giàu dinh dưỡng chứa nhiều chất khoáng quan trọng như đạm, vitamin, beta-carotene, axit amin và nhiều hợp chất khó gặp tại các cây khác như zeatin, nhóm hợp chất flavonoid... Chùm ngây có nhiều tác dụng đối với sức khoẻ:
Hỗ trợ xương chắc khỏe
Lá chùm ngây chứa lượng lớn một số khoáng chất thiết yếu, đặc biệt là canxi và phốt pho rất tốt cho xương. Hơn nữa, loại lá này cũng chứa một số đặc tính chống viêm, hỗ trợ điều trị các tình trạng xương do viêm như viêm khớp.
Tốt cho não
Các chiết xuất trong lá chùm ngây có tác động tích cực đến một số thành phần của não như serotonin và dopamine, giúp bảo vệ não khỏi các bệnh thoái hóa thần kinh. Đồng thời còn có tác dụng tương tự như một số loại thuốc điều trị bệnh Alzheimer.
Bột chùm ngây được bán trên thị trường
Tăng cường miễn dịch tự nhiên
Chiết xuất lá chùm ngây chứa khá nhiều vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên cho cơ thể. Ngoài ra, trong loại lá này cũng chứa một hợp chất tự nhiên, gọi là ethanolic sẽ cung cấp thêm một lớp bảo vệ cho hệ thống miễn dịch của con người.
Kháng khuẩn, chống viêm cao
Cây chùm ngây chứa đựng đến 7 loại vitamin cùng với hơn 46 loại chất chống oxy hóa. Do đó mà nó có thể giúp chống lại sự tấn công của các loại vi khuẩn, ngăn ngừa sự viêm nhiễm, chống lại quá trình oxy hóa trong cơ thể.
Hỗ trợ điều trị bệnh Alzheimer ở người già
Khi sử dụng cây chùm ngây hàng ngày đúng cách, nó có thể giúp cơ thể sản sinh ra dopamine, serotonin và norepinephrine. Đây đều là những hoạt chất giúp não bộ có thể thư giãn, giảm căng thẳng, bảo vệ tế bào não khỏi nguy cơ bị suy giảm trí nhớ, mất tập trung, hoặc thậm chí là nguy cơ mắc bệnh Alzheimer ở người già.
Tốt cho trẻ nhỏ
Chùm ngây tươi cũng được xem là giải pháp hiệu quả cho các bà mẹ thiếu sữa, trẻ em suy dinh dưỡng và trẻ em cai sữa ở độ tuổi từ 1 - 3. Một đứa trẻ dưới 3 tuổi khi tiêu thụ 30 g bột lá chùm ngây mỗi ngày có thể cung cấp hơn 1/3 nhu cầu protein, 75% canxi và hơn 1/2 lượng sắt cần thiết cho cơ thể.
Đối với các bà mẹ đang mang thai và cho con bú, chi cần dùng 100 g lá chùm ngây tươi mỗi ngày là đủ bổ sung calcium, vitamin C, vitamin A, sắt, đồng, magnesium... trong ngày.
Hỗ trợ giảm cân
Hàm lượng calo trong lá chùm ngây thấp, vì vậy, sử dụng loại lá này có tác dụng rất tốt cho việc giảm cân. Ngoài ra, trong lá chùm ngây còn chứa phức hợp vitamin B, giúp cải thiện chuyển động của ruột để đảm bảo sự hấp thụ tối ưu các chất dinh dưỡng và có thể hỗ trợ chuyển đổi một số chất dinh dưỡng thành năng lượng thay vì lưu trữ chúng dưới dạng mỡ.