Trí tuệ nhân tạo và robot ngày càng thành trợ thủ đắc lực cho nhiều doanh nghiệp sản xuất, giúp thực hiện các nhiệm vụ hiệu quả và chính xác hơn con người. Điều này có vẻ rất tốt cho các công ty, nhưng lại không mấy dễ chịu với người lao động khi biết một ngày nào đó họ có thể bị thay thế bởi tự động hóa.
Báo cáo của Tổ chức lao động quốc tế (ILO) năm 2021 chỉ ra những nghề có nguy cơ bị robot thay thế là công nhân nhà máy (44%); nhân viên thu ngân (40%), lái xe taxi (20%); nhân viên chăm sóc khách hàng (18%),...
Có thể nói, sự trỗi dậy của AI đã tác động lớn đến thị trường lao động, nhưng vẫn có ngành nghề luôn an toàn trước cuộc cách mạng công nghệ.
Sáng tạo nội dung (Content creator)
Sáng tạo là một trong những khả năng con người làm tốt hơn máy móc. Trên thực tế, máy móc thông minh có chức năng sáng tạo dựa vào những dữ liệu được thu thập. Tuy nhiên, phạm vi sáng tạo của máy móc thông minh rất hạn chế, nên với những người làm công việc sáng tạo nội dung (content creator), máy móc không bao giờ có thể thay thế họ.
Sáng tạo nội dung đòi hỏi tính sáng tạo vô hạn để đáp ứng thị hiếu con người.
Nghề sáng tạo nội dung hiện nay có mức lương cực hấp dẫn. Một nhà sáng tạo nội dung làm việc tại các công ty có mức lương trung bình từ 10-15 triệu đồng/tháng. Đặc biệt với những ý tưởng lớn và hấp dẫn, các bạn sẽ còn nhận được thu nhập cao hơn rất nhiều. Tất nhiên, những con số này chỉ là mức trung bình, khi bạn đã có thương hiệu, nội dung mà bạn sáng tạo ra được nhiều người đánh giá cao, bạn có thể kiếm tới vài triệu, thậm chí vài chục triệu cho một ấn phẩm.
Phi công
Quá trình đào tạo ra một phi công đòi hỏi phải đáp ứng rất nhiều tiêu chuẩn khắc nghiệt. Liệu bạn có yên tâm khi ngồi trên khoang máy bay mà không có phi công, mọi thứ đều vận hành bằng máy móc hay không? Phi công không chỉ đơn thuần là người điều khiển máy bay, họ là những chuyên gia lành nghề, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống an toàn nhằm bảo vệ hành khách, phi hành đoàn và hàng hóa trong suốt hành trình bay.
Phi công đảm bảo chuyến bay an toàn và ứng biến kịp thời trong những tình huống khẩn cấp.
Chúng ta không thể tưởng tượng nổi một chiếc máy bay chuyên chứa hàng hóa với cả hàng trăm hành khách mà "không người lái", khi những bất cập xảy ra, máy móc không thể tự dưng biết cách đối phó với những điều ngoài ý muốn đó. Nhưng đổi lại nếu là một phi công đã được tập luyện, được học bài bản những kỹ năng thì chắc chắn sẽ chủ động điều khiển máy bay theo ý muốn của người cầm lái được.
Bác sĩ và nhân viên y tế
Dù không thể phủ nhận rằng AI có thể làm việc một cách chính xác, chúng vẫn không thể nào vượt qua được trình độ chuyên môn và kỹ năng về y học mà các bác sĩ, y tá, dược sĩ hay bất kì nhân viên y tế nào sở hữu. Như báo cáo riêng của McKinsey đã chỉ ra, không đến 30% nhiệm vụ của y tế có thể được thay thế bằng tự động hóa.
Bác sĩ cũng khó có thể bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo.
Nhiều bác sĩ xem mối tương tác, liên hệ giữa bác sĩ và bệnh nhân là rất đặc biệt trong việc thu thập thông tin và truyền đạt chẩn đoán. Vì vậy, họ không chấp nhận việc để AI đưa ra một chẩn đoán. Ngoài ra, những công nghệ mới dựa vào AI thường không có sự tham gia của bác sĩ lâm sàng nên việc triển khai các công nghệ này đều gặp khó khăn.
Đặc biệt là đối với các bác sĩ tâm lý, công việc đòi hỏi sự kết nối cao giữa bệnh nhân và bác sĩ thì AI khó có thể thay thế được. Bộ não chứa đựng nhiều xúc cảm và cách thức hoạt động phức tạp mà trí tuệ nhân tạo không thể hiểu được, đặc biệt là những người có vấn đề về tâm lý khi tìm đến bác sĩ.
Thiết kế đồ họa
Nghề thiết kế đồ họa cần có một khối óc thẩm mỹ, một trí tưởng tượng phong phú và một khả năng sáng tạo nhất định. Để cho ra một hình ảnh logo bắt mắt, một hình ảnh căn nhà ấn tượng, sự thẩm mỹ, trí tưởng tượng, óc sáng tạo là thứ đòi hỏi rất cao ở con người.
Nhu cầu về nhân sự ngành thiết kế đồ hoạ sẽ tăng mạnh trong tương lai.
AI khó có thể tái tạo sự sáng tạo và trí tưởng tượng, điều mà những nhà thiết kế chuyên nghiệp còn phải đau đầu dùng tư duy của mình để thu hút khách hàng. Robot cũng không thể am hiểu tâm lý khách hàng và thực hiện những thay đổi mà khách hàng yêu cầu giống như nhà thiết kế được.
Giáo viên
Hoạt động giảng dạy mang tính con người rất cao, đó là lý do vì sao AI không thể thay thế được. Sự tương tác và kết nối giữa thầy và trò vô cùng quan trọng, ảnh hưởng ít nhiều đến tâm trạng và cảm xúc của học sinh. Trong dạy học, không chỉ thuần túy dạy kiến thức, mà còn là tìm ra khả năng để phát triển năng lực cá nhân của mỗi người. Đối với nghề giáo, nếu chỉ truyền đạt kiến thức máy móc thì có thể sinh viên sẽ thiếu hứng thú.
Giáo viên, giảng viên đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển nhân tài.