Đô thị hóa nhanh, hình ảnh cây đa, bến nước, sân đình... không còn nữa

Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) Nguyễn Văn Hùng. Ảnh: QH.

Tham gia giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) Nguyễn Văn Hùng cho biết, Bộ VHTT&DL không phải là cơ quan chủ trì 3 chương trình mục tiêu Quốc gia. Tuy nhiên, nhiều đại biểu đã đề cập tới vấn đề văn hóa khi triển khai thực hiện 3 chương trình mục tiêu Quốc gia.

Đảng, Nhà nước luôn mong muốn nếu thực hiện được 3 Chương trình mục tiêu quốc gia đúng với sự chỉ đạo chung và thông qua công tác giám sát để phát hiện các điểm nghẽn.

Từ đó, sẽ đạt được hiệu quả rất lớn, đó là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Rút ngắn được khoảng cách giữa đô thị và nông thôn và quan trọng nhất là xây dựng được sự phát triển hài hòa mà ở đó người dân sẽ được thụ hưởng những chính sách ưu việt.

Nếu nhìn ở góc độ này, không chỉ ở Việt Nam mà ở những quốc gia khác cũng có những chương trình và phần việc tương tự, họ gọi đó là "chương trình hạnh phúc".

"Nếu không có các chương trình về xây dựng nông thôn mới, về giảm nghèo bền vững thì làm sao chúng ta tiếp cận và hoàn thành được mục tiêu thiên niên kỷ theo cam kết với Liên hợp quốc? Làm sao chúng ta có được những miền quê đáng sống và để rồi mọi người dân đi xa cũng muốn về? Làm sao chúng ta thấy được đời sống của nhân dân đang cải thiện?", Bộ trưởng nói.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện 3 chương trình mục tiêu Quốc gia vẫn còn nhiều khó khăn. Nếu tiếp cận ở góc độ văn hóa, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho rằng tốc độ đô thị hóa nhanh ở nông thôn làm cho con người cảm thấy những “hồn quê” của người Việt đã dần biến mất, thay vào đó là những tấm bê-tông… Theo phân cấp, chính quyền địa phương là cơ quan quyết định về vấn đề quy hoạch, xây dựng và chịu trách nhiệm trước các vấn đề đó.

"Hình ảnh của cây đa, bến nước, sân đình, của lũy tre xanh của làng tôi sẽ không còn nữa và thay vào đó là bê tông hóa, cả một bức tường", Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho hay.

Theo phân công quản lý, chính quyền địa phương là cơ quan quyết định vấn đề quy hoạch, xây dựng và phải chịu trách nhiệm trước các vấn đề đó.

Vừa qua, rất mừng khi trong quá trình này, chúng ta kịp thời nhận ra nên đã thay thế và điều tiết, và bây giờ các "đường hoa" đã xuất hiện bên cạnh đường bê tông cứng hoá, bắt đầu có những hàng trúc, hàng cau làm đẹp hơn quang cảnh nông thôn và dần dần lấy lại hình ảnh hồn quê của người Việt.

Ở góc độ khác, chúng ta đang tiếp cận để xây dựng thiết chế văn hoá, có đại biểu băn khoăn nói rằng tại sao phải xây dựng thiết chế? Theo quy định hiện hành, chúng ta phải đảm bảo thiết chế cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã, thôn.

Ở cấp tỉnh phải đảm bảo 3 thiết chế văn hóa là trung tâm nghệ thuật, bảo tàng và thể thao nhưng rõ ràng đến giờ này, qua báo cáo của các tỉnh, thành phố thì mới chỉ 80% các tỉnh có được các thiết chế cơ bản này, cấp huyện chỉ được 70%, cấp xã chỉ được 60 – 70%, còn cấp thôn bản chỉ đạt 30 – 40 %.

Ông Hùng ủng hộ việc nên tiếp tục đầu tư cho nông thôn, tuy nhiên, vấn đề là chúng ta chọn địa điểm ở đâu, làm như thế nào, để đi vào hoạt động. Về việc này, Bộ đã có hướng dẫn cụ thể, còn vận hành như thế nào thì phải ở địa phương và đơn vị.

Cũng theo ông Hùng, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có Dự án 06 về Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch. Thực hiện dự án này, thời gian qua chúng ta đã làm được rất nhiều việc.

Các đại biểu tại phiên thảo luận.