Cúm A là bệnh nhiễm virus đường hô hấp cấp tính do các chủng virus thuộc nhóm cúm A gây ra (như A/H1N1, A/H3N2…). Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em dưới 5 tuổi, người trên 65 tuổi, người mắc bệnh mạn tính, phụ nữ mang thai...

Ca bệnh tăng cao đột biến

Cúm A thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng: Sốt cao 38–40°C; Ho, đau họng, nghẹt mũi.

Đau đầu, mệt mỏi, đau mỏi cơ; Ớn lạnh, chán ăn; Khó thở (trường hợp nặng).

Đa phần người khỏe mạnh có thể tự hồi phục sau 5–7 ngày. Tuy nhiên, cúm A có thể gây biến chứng nặng, đặc biệt ở người có bệnh nền như tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, COPD, béo phì, bệnh thận mạn, người cao tuổi hoặc phụ nữ mang thai. Các biến chứng thường gặp gồm viêm phổi, suy hô hấp, bùng phát bệnh nền, nhiễm trùng nặng.

2 tuần gần đây, Khoa Bệnh lây đường hô hấp (A4C), Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Bệnh viện TWQĐ 108), ghi nhận số ca cúm mùa tăng cao đột biến. Mỗi ngày, phòng khám truyền nhiễm tiếp nhận khám 20-30 trường hợp mắc cúm.

Tại Khoa điều trị gần 30 ca bệnh mắc cúm A mỗi ngày. Những ca bệnh điển hình như bệnh nhân N.V 63 tuổi, đi kèm với nhiều bệnh lý nền như tăng huyết áp, gout mạn tính, viêm dạ dày, tá tràng. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốt cao 39-40 độ, đau mỏi người nhiều, nấc cụt liên tục dẫn đến đau tức vùng ngực, khó thở nhẹ phải hỗ trợ cho bệnh nhân thở oxy gọng kính.

Tiếp đến trường hợp, bệnh nhân nữ trẻ tuổi N.T.T đang trong giai đoạn thai kì, tình trạng sốt cao, đau mỏi người, ho nhiều. Do phụ nữ mang thai là nhóm nguy cơ cao, cần theo dõi sát hô hấp và diễn biến thai kỳ. Việc điều trị phải cân nhắc thuốc an toàn cho thai nhi, tránh biến chứng nguy hiểm.

Ngoài ra, nhiều ca bệnh trên 70 tuổi kèm theo nhiều bệnh lý nền mạn tính, bệnh nhân suy giảm hệ miễn dịch dẫn đến tình trạng bội nhiễm viêm phổi, viêm phế quản,...

Bảo vệ bản thân và kiểm soát dịch trong cộng đồng

Theo khuyến cáo của TS.BS Vũ Viết Sáng, Chủ nhiệm khoa Bệnh lây đường hô hấp, Viện trưởng Viện lâm sàng các Bệnh truyền nhiễm, Bệnh viện TWQĐ 108:

Để chủ động phòng chống cúm A hiệu quả, người dân cần che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải, khăn tay, khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp.

Ngoài ra, người dân nên đeo khẩu trang tại nơi tập trung đông người, trên các phương tiện giao thông công cộng; thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay (nhất là sau khi ho, hắt hơi); không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng; hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.

Cùng với đó, tiêm vắc xin cúm mùa là biện pháp hiệu quả nhất, giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng. Khuyến cáo cho nhóm nguy cơ cao: nhân viên y tế, trẻ từ 6 tháng tuổi đến 5 tuổi, người già trên 65 tuổi, phụ nữ có thai. Thời điểm tiêm tốt nhất: Trước mùa dịch (tháng 3–4 hoặc 10–11).

Khi đã mắc bệnh: Không tự ý dùng thuốc kháng virus (ví dụ: Tamiflu) hoặc thuốc kháng sinh. Bệnh nhân cần đi khám và nghe tư vấn, uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Điều dưỡng Nguyễn Thị Kim Phụng, Đỗ Phương Hoài (Khoa bệnh lây đường hô hấp, Viện Lâm sàng Các bệnh Truyền nhiễm, Bệnh viện TWQĐ 108)