Như Tri thức và Cuộc sống đã phản ánh, đoạn đê tả sông Thái Bình từ Nhà máy gạch Vinh Quang 2 đến khu vực bến Lấu Khê địa phận xã Trần Phú, TP Hải Phòng chỉ cho phép tải trọng đối với xe cơ giới đi trên đê là 12 tấn. Tuy nhiên, trong suốt thời gian dài, đoạn đê này đã phải “oằn mình” cõng lượng lớn xe container có tải trọng vài chục tấn lưu thông qua.

Điển hình ghi nhận của PV lúc 13h30 chiều 4/10, khi hệ thống sông Thái Bình vẫn báo động 1, xe container Oanh Nguyên BKS 34E 00991 chở gạch từ nhà máy gạch Vinh Quang 2 vẫn thản nhiên lưu thông trên đoạn đê tả sông Thái Bình từ nhà máy đến khu vực bến Lấu Khê, sau đó rẽ vào đường tỉnh 390.

Tình trạng trên diễn ra trong thời gian dài khiến mặt đê đoạn đê trên đã có dấu hiệu xuống cấp nghiêm trọng với những vết nứt lớn, chằng chịt, gây khó khăn cho việc đi lại của người dân, giảm khả năng phòng, chống lũ của tuyến đê. Dư luận đặt ra câu hỏi trách nhiệm trước tình trạng này?

Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, việc xe container chở gạch từ nhà máy gạch Vinh Quang 2 chạy trên đoạn đê tả sông Thái Bình như phản ánh có thể gây hư hỏng nghiêm trọng đến hệ thống giao thông và an toàn đê. Đặc biệt trong mùa mưa, bão lũ như hiện nay, các xe tải trọng lớn này lưu thông trên các đoạn đường đê xung yếu là rất nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến hạ tầng giao thông, thậm chí có thể ảnh hưởng đến hoạt động phòng chống bão lụt.

Theo quy định của pháp luật, các phương tiện vận tải phải tuân thủ các quy định của luật đường bộ, luật an toàn giao thông đường bộ, về tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến trọng tài, kích thước phương tiện để đảm bảo trật tự, an toàn giao thông.

Trước đây xe quá tải trở thành vấn nạn đã tàn phá rất nhiều tuyến đường, đặc biệt là các tuyến đường quốc lộ, các đường đê nơi vận chuyển tập kết vật liệu xây dựng, rất nhiều trường hợp đã bị xử lý, bị áp dụng các chế tài nghiêm khắc. Tuy nhiên tình trạng xe quá tải vẫn xuất hiện ở một số địa phương và trường hợp như trên là ví dụ điển hình.

Theo quy định của pháp luật, việc chở hàng hóa quá trọng tải quy định là hành vi vi phạm luật trật tự an toàn giao thông đường bộ, phương tiện có hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.

Cụ thể, Khoản 2 Điều 52 Luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định xe quá tải trọng bao gồm: Xe cơ giới, xe máy chuyên dùng có khối lượng toàn bộ vượt quá khối lượng cho phép của xe hoặc vượt quá tải trọng của đường bộ; Xe cơ giới, xe máy chuyên dùng có khối lượng toàn bộ phân bổ lên trục xe, cụm trục xe vượt quá tải trọng của trục xe, cụm trục xe hoặc vượt quá tải trọng của đường bộ.

Điều 34 Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định mức xử phạt đối với xe quá tải như sau, phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với hành vi điều khiển xe mà tổng trọng lượng (khối lượng toàn bộ) của xe vượt quá tải trọng cho phép của đường bộ trên 10% đến 20%, trừ trường hợp có giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng.

Phạt tiền từ 13.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây: Điều khiển xe mà tổng trọng lượng (khối lượng toàn bộ) của xe hoặc tải trọng trục xe (bao gồm cả hàng hóa xếp trên xe, người được chở trên xe) vượt quá tải trọng cho phép của đường bộ trên 20% đến 50%, trừ trường hợp có giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng;

Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây: Điều khiển xe mà tổng trọng lượng (khối lượng toàn bộ) của xe hoặc tải trọng trục xe (bao gồm cả hàng hóa xếp trên xe, người được chở trên xe) vượt quá tải trọng cho phép của đường bộ trên 50%, trừ trường hợp có giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng.

Theo đó, mức phạt tiền đối với hành vi điều khiển xe quá tải trọng cho phép của đường bộ như sau: Từ 10% trở xuống không bị xử phạt; Từ trên 10% đến 20%: phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng; Từ trên 20% đến 50%: phạt tiền từ 13.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng; Từ trên 50%: phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.

Ngoài việc bị áp dụng hình thức phạt tiền, người điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm còn bị trừ điểm giấy phép lái xe như sau: Vượt quá tải trọng cho phép của đường bộ trên 20% đến 50%: bị trừ điểm 2 điểm giấy phép lái xe; Vượt quá tải trọng cho phép của đường bộ trên 50%: bị trừ điểm 4 điểm giấy phép lái xe.

Đối với trường hợp điều khiển xe vượt quá tải trọng cho phép của đường bộ mà có giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng thì không bị xử phạt.

Theo luật sư Cường, đối với các tuyến đường đi chung với đê, tải trọng khai thác của tuyến đường không lớn hơn tải trọng cho phép của phương tiện tham gia giao thông đường bộ được phép đi trên đê.

Bởi vậy, trong trường hợp xe quá tải hoành hành, đi trên những tuyến đê xung yếu mùa mưa bão ngoài việc xử lý các lái xe cũng cần phải xem xét trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong việc bảo vệ đê điều, đảm bảo trật tự an toàn giao thông. Nếu có hành vi bao che, bảo kê hoặc dung túng cho xe quá tải phá hoại hệ thống giao thông đường bộ, thách thức pháp luật, có nguy cơ gây mất an toàn cho đê điều cần phải xem xét xử lý theo quy định của pháp luật.