Theo Bộ Công an, khác với hiện nay, Luật Cư trú năm 2020 quy định thay thế việc đăng ký, quản lý thường trú/tạm trú từ phương thức thủ công bằng sổ hộ khẩu/sổ tạm trú giấy sang phương thức quản lý hiện đại bằng công nghệ thông tin.
Cụ thể, việc quản lý cư trú sẽ được thực hiện thông qua mã số định danh cá nhân (12 chữ số trên CCCD hoặc CMND 12 số). Thông tin về nơi thường trú/tạm trú của mỗi công dân là trường thông tin dữ liệu số được cập nhật, điều chỉnh trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu về cư trú.
Như vậy, khi đăng ký thường trú/tạm trú, thay vì được cấp một cuốn sổ hộ khẩu/sổ tạm trú bằng giấy như lâu nay, công dân sẽ được cập nhật thông tin lên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu về cư trú để quản lý bằng công nghệ.
Việc đổi mới nêu trên giúp công dân không cần mang theo các loại giấy tờ có chứa thông tin cá nhân đã thể hiện trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cũng như không phải sao y, chứng thực các loại giấy tờ này khi thực hiện thủ tục hành chính hoặc tham gia giao dịch dân sự. Công dân chỉ cần mang theo CCCD để thực hiện.
Đặc biệt, Bộ Công an lưu ý kể từ ngày Luật Cư trú năm 2020 có hiệu lực, sổ hộ khẩu/sổ tạm trú đã được cấp vẫn sẽ được sử dụng và có giá trị cho đến hết ngày 31-12-2022. Trường hợp thông tin trong sổ hộ khẩu/sổ tạm trú khác với thông tin trong cơ sở dữ liệu về cư trú thì sử dụng thông tin trong cơ sở dữ liệu về cư trú.
Khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký, khai báo về cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu/sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi sổ hộ khẩu/sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong cơ sở dữ liệu về cư trú và không cấp mới, cấp lại sổ hộ khẩu/sổ tạm trú.
 |
| Người dân mang theo sổ hộ khẩu khi làm thủ tục hành chính ở Sở Tư pháp TP.HCM. Ảnh: HOÀNG GIANG |
Công dân không bị ảnh hưởng
Trước thông tin từ ngày 1-7 sẽ thu hồi sổ hộ khẩu khi công dân thay đổi thông tin, nhiều bạn đọc lo lắng sẽ có nhiều phát sinh về thủ tục pháp lý liên quan đến công chứng giấy tờ, nhà đất…
Giải thích về vấn đề này, một lãnh đạo cấp phòng thuộc Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp (Bộ Công an) cho biết việc thu hồi sổ hộ khẩu chỉ thực hiện khi công dân thay đổi các thông tin về đăng ký cư trú, dẫn đến thông tin trong sổ hộ khẩu không còn chính xác. Nghĩa là không phải đồng loạt thu hồi tất cả sổ hộ khẩu của công dân.
Ví dụ, công dân có hộ khẩu thường trú tại quận A đến làm thủ tục để đăng ký chuyển thường trú sang quận B. Lúc này thông tin trong sổ hộ khẩu về nơi thường trú của công dân không còn chính xác nữa, quá trình làm thủ tục chuyển thường trú, công an sẽ thu hồi sổ hộ khẩu của công dân đó. Thông tin về nơi thường trú mới sẽ được cập nhật lên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cơ sở dữ liệu về cư trú.
Vị lãnh đạo trên khẳng định: Những trường hợp được thu hồi sổ hộ khẩu khi đi làm thủ tục hành chính sẽ không bị ảnh hưởng gì, bởi mọi thông tin cá nhân của công dân lúc này đã có trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Thông tin từ cơ sở dữ liệu này là cơ sở để công dân thực hiện các giao dịch cần thiết.
Cũng theo Bộ Công an, khi cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đi vào hoạt động và được kết nối, chia sẻ, khai thác sử dụng chung, công dân được sử dụng số định danh cá nhân để xác định thông tin nhân thân, thông tin về nơi cư trú; cơ quan nhà nước không được yêu cầu người dân phải nộp thêm giấy tờ xác nhận về cư trú khi thực hiện các thủ tục hành chính.
“Khi tham gia các giao dịch, công dân có thể xuất trình CCCD để cơ quan, tổ chức có liên quan kiểm tra, đối chiếu thông tin về nơi cư trú của công dân đã cung cấp với thông tin có trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, không bắt buộc công dân phải xuất trình giấy tờ xác nhận về cư trú” - Bộ Công an cho hay.
Rút ngắn thời gian đăng ký thường trú
Theo quy định hiện hành, thời gian giải quyết đăng ký thường trú là 15 ngày. Trong khi đó, theo quy định Luật Cư trú năm 2020, thời gian giải quyết đăng ký thường trú được rút ngắn còn tối đa bảy ngày.
Đặc biệt, Luật Cư trú năm 2020 bãi bỏ các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại TP trực thuộc trung ương, việc đăng ký thường trú tại 63 tỉnh, TP là như nhau, thống nhất trên toàn quốc, không có sự phân biệt.
“Quy định này nhằm tạo sự bình đẳng trong quản lý cư trú đối với mọi công dân; bảo đảm quyền tự do cư trú của công dân theo quy định của Hiến pháp năm 2013 và bảo đảm tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của công dân đang sinh sống trên địa bàn TP trực thuộc trung ương nhưng chưa được đăng ký thường trú mặc dù có chỗ ở hợp pháp” - Bộ Công an cho biết.